Το στρες και το άγχος επιδεινώνουν τις αλλεργικές αντιδράσεις, τις κάνουν να διαρκούν περισσότερο δημιουργώντας μεγαλύτερους κινδύνους για τους ασθενείς.
Οι αλλεργίες είναι από τις συχνότερες χρόνιες ασθένειες. Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων πάσχουν από διαφόρων ειδών αλλεργίες. Εκτός από τη μείωση της ποιότητας ζωής, που δημιουργούν οι αλλεργίες, αποτελούν ταυτόχρονα μια από τις κυριότερες αιτίες επισκέψεων στους γιατρούς.
Το οικονομικό κόστος στους ασθενείς και την κοινωνία λόγω αλλεργίας είναι τεράστιο και προέρχεται μεταξύ άλλων από τα έξοδα των εξετάσεων, την αγορά των φαρμάκων και την απώλεια εργάσιμων ημερών λόγω απουσιών που προκαλούνται από την ασθένεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να είναι τόσο σοβαρές που να απειλούν ακόμη και τη ζωή των ασθενών (αναφυλακτική αντίδραση, κρίση σοβαρής μορφής άσθματος).
Για τους λόγους αυτούς απαιτείται η όσο το δυνατόν καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών, που δημιουργούν και επιδεινώνουν τις διάφορες μορφές αλλεργίας. Καλύτερη κατανόηση οδηγεί σε καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης.
Το έντονο ψυχολογικό στρες και το άγχος απελευθερώνουν στο αίμα μεγαλύτερες ποσότητες αδρεναλίνης και άλλων κατεχολαμινών. Επίσης αυξάνουν την παραγωγή πρωτεϊνών της φλεγμονής, όπως η ιντερλευκίνη 6. Οι παράγοντες αυτοί είναι πιθανόν, ότι επιδεινώνουν τους παθολογικούς μηχανισμούς των επιβραδυμένων αλλεργικών αντιδράσεων.
Τα σημαντικά αυτά συμπεράσματα προέρχονται από έρευνα γιατρών του πανεπιστημίου του Οχάιο στις Ηνωμένες Πολιτείες σε 28 εθελοντές, που είχαν ιστορικό εποχιακών αλλεργιών και αλλεργίας στη γύρη φυτών.
Η αλλεργία των εθελοντών σε διάφορα αλλεργιογόνα τεκμηριώθηκε με ειδικά τεστ που γίνονται στο δέρμα. Στα εν λόγω τεστ τοποθετείται στο δέρμα του ασθενούς μια πολύ μικρή ποσότητα διαφόρων ουσιών. Όταν ο ασθενής είναι αλλεργικός σε μια ουσία τότε υπάρχει αντίδραση στο σημείο στο δέρμα όπου γίνεται η ένεση με τοποθέτηση μικρής ποσότητας του αλλεργιογόνου. Όσο πιο έντονη είναι η αλλεργία του ασθενούς τόσο πιο μεγάλη είναι η δερματική αντίδραση.
Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε δοκιμασίες, που αύξαναν σε διαφορετικούς βαθμούς το ψυχολογικό τους στρες όπως:
- Ήρεμη ανάγνωση κειμένων από περιοδικά (κατάσταση ήπιου στρες).
- Παρουσίαση για 10 λεπτά μιας ομιλίας ενώπιον ομάδας ειδικών, που αξιολογούσαν τη συμπεριφορά τους. Η εν λόγω ομιλία τους βιντεογραφείτο. Πρόκειται για κατάσταση που προκαλεί έντονο ψυχολογικό στρες.
- Επίλυση μαθηματικών προβλημάτων χωρίς χαρτί και στυλό ενώπιον της ομάδας, που τους αξιολογούσε με ταυτόχρονη βιντεογράφηση τους. Είναι επίσης μια κατάσταση που δημιουργεί έντονο στρες.
Οι ερευνητές αξιολογούσαν το στρες των εθελοντών και τους έκαναν τα αλλεργικά τεστ δέρματος πριν και μετά από τις δοκιμασίες πρόκλησης ψυχολογικού στρες όπως επίσης και την επόμενη μέρα.
Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι υπήρχε σχέση μεταξύ του μεγέθους της δερματικής αλλεργικής αντίδρασης και του βαθμού του στρες που βίωναν οι εθελοντές.
Συγκεκριμένα οι παρατηρήσεις τους ήταν:
- Σε άτομα με μέτριου βαθμού άγχος και στρες, οι αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις ήταν 75% μεγαλύτερες μετά από τις δοκιμασίες στρες σε σύγκριση με τις ημέρες που δεν υπήρχε σε αυτούς τόσο ψηλό επίπεδο στρες.
- Σε άτομα με στρες και άγχος ψηλού βαθμού, οι δερματικές αντιδράσεις στις ημέρες που υποβάλλονταν στις δοκιμασίες ψυχολογικού στρες, οι αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις ήταν 200% μεγαλύτερες σε σύγκριση με τις ημέρες χωρίς στρες. Επιπρόσθετα τα άτομα αυτά είχαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν εντονότερες αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρμα τους μία ημέρα μετά το στρες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές η ύπαρξη μιας αλλεργικής αντίδρασης, που εμφανίζεται αργοπορημένα κατά τη δεύτερη μέρα μετά το έντονο στρες δείχνει ότι το στρες που βιώνουν τους κάνει να αντιδρούν και σε άλλους ερεθισμούς που επιδεινώνουν την αλλεργική τους αντίδραση. Επισημαίνεται επίσης ότι οι επιβραδυμένες αλλεργικές αντιδράσεις δεν ανταποκρίνονται καλά στα συνήθη αντιαλλεργικά φάρμακα που είναι τα αντιισταμινικά.
Επιπλέον, οι καθυστερημένες φάσεις των αλλεργικών αντιδράσεων σε παθήσεις όπως το άσθμα χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη σοβαρότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να απειλούν τη ζωή.
Οι ασθενείς που πάσχουν από αλλεργία και οι γιατροί τους, πρέπει να γνωρίζουν ότι το στρες και το άγχος επιδεινώνουν τις αλλεργικές παθήσεις.
Για αυτό, όταν οι ασθενείς περνούν περιόδους έναρξης αλλεργικών παθήσεων πρέπει να κάνουν ότι μπορούν για να αποφεύγουν καταστάσεις έντονου ψυχολογικού στρες και άγχους.
