Η τηλεόραση και τα προβλήματα ύπνου στα παιδιά
Ο συνολικός χρόνος που σπαταλούν τα παιδιά μπροστά από την τηλεόραση έχει συσχετισθεί με διαφόρων ειδών μαθησιακές ανεπάρκειες, μείωση της σωματικής εξάσκησης, παχυσαρκία και μείωση των διανοητικών τους ικανοτήτων .
Το είδος των προγραμμάτων που βλέπουν τα παιδιά παίζει επίσης πολύ μεγάλο ρόλο στο ψυχικό τους κόσμο και στην ανάπτυξη τους.
Προγράμματα με βίαιες σκηνές για παράδειγμα, μπορούν να κάνουν τα παιδιά να είναι λιγότερο ευαίσθητα στον ανθρώπινο πόνο. Τα κάνει να συγκινούνται λιγότερο όταν βλέπουν άλλους να υποφέρουν. Τα κάνει να νιώθουν περισσότερο φόβο από τον κόσμο γενικά. Είναι ακόμη δυνατόν να τα οδηγεί σε μια περισσότερο βίαιη συμπεριφορά. |
Η επίδραση της τηλεόρασης στον ύπνο των παιδιών αποδεικνύεται ότι είναι πολύ σημαντική. Τα προβλήματα του ύπνου και η αιτιολογία τους δεν είναι πάντοτε εύκολο να αναγνωρισθούν.
Η διάρκεια και η ποιότητα του ύπνου πρέπει να είναι ικανοποιητικές για τα παιδιά σε όλες τις ηλικίες. Η ανεπάρκεια και η στέρηση του ύπνου στα παιδιά και στους έφηβους οδηγεί σε οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα, μειώνει τη σχολική και ακαδημαϊκή απόδοση.
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι, όταν οι γονείς προσέχουν και ελέγχουν τις ώρες και τα προγράμματα που παρακολουθούν τα παιδιά τους στην τηλεόραση, ο ύπνος των παιδιών τους γίνεται καλύτερος.Τα προβλήματα σε σχέση με τον ύπνο είναι διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία των παιδιών.
Παιδιά ηλικίας από 1 έως 3 ετών |
Τα παιδιά στην ηλικία αυτή χρειάζονται κατά μέσο όρο 10 έως 12 ώρες ύπνου κάθε νύχτα. Επιπρόσθετα δεν θέλουν να αποχωρίζονται από τους γονείς τους.
Με την ανάπτυξη του αισθήματος της ανεξαρτησίας τους, δεν θέλουν να πηγαίνουν στο κρεβάτι τους και θέλουν να μένουν μπροστά από την τηλεόραση μαζί με τους γονείς τους ή τα μεγαλύτερα αδέλφια τους. Κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να μη θέλουν να κοιμηθούν για να βλέπουν παιδικά προγράμματα.
Στην ηλικία αυτή τα παιδιά είναι ευάλωτα σε αισθήματα αγωνίας. Αποκτούν νέες δεξιότητες, μαθαίνουν να περπατούν, να μιλούν, να τρωνε και να ντύνονται μόνα τους.
Η άρνησή τους να πάνε στο κρεβάτι, οι φωνές πριν από το ύπνο, τα ξυπνήματα με κλάματα μέσα στη νύχτα είναι σημάδια της αγωνίας και των φόβων που μπορούν να διακατέχουν το παιδί.
Η τηλεόραση επιδεινώνει τα φαινόμενα αυτά. Το παιδί ακόμη και εάν έχει δει έντονα ή ταραχώδη προγράμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, διατηρεί τις σκηνές στη μνήμη του, οι οποίες μπορούν να διαταράσσουν τον ύπνο του.
Κάποτε οι γονείς όταν ένα παιδί κλαιει, το βάζουν μπροστά από την τηλεόραση για να αποκοιμηθεί. Το γεγονός αυτό μπορεί να διαιωνίζει και να επιδεινώνει το πρόβλημα. Τα παιδιά που συνηθίζουν να αποκοιμούνται με τους ήχους και τις εικόνες της τηλεόρασης, δεν μαθαίνουν να κοιμούνται μόνα τους.
Τα παιδιά ηλικίας από 3 έως 5 ετών |
Στις ηλικίες αυτές τα συνηθισμένα πράγματα που γίνονται προτού να πάει στο κρεβάτι το παιδί έχουν ιδιαίτερη σημασία.
Το μπάνιο, ένα ήσυχο παιγνίδι ή το διάβασμα μιας ιστορίας προσφέρουν την απαραίτητη ηρεμία και ασφάλεια που χρειάζεται το παιδί για να αποκοιμηθεί.
Παράλληλα οι συνήθειες αυτές προσφέρουν την ευκαιρία για να περάσουν κάποιο πολύτιμο χρόνο μαζί, όλα τα μέλη της οικογένειας.
Εάν όμως ο χρόνος αυτός αφιερώνεται για την τηλεόραση, η άμεση επαφή και επικοινωνία με τους γονείς και τα αδέλφια υποβαθμίζεται.
Τα παιδιά στην ηλικία αυτή έχουν τάση να παρουσιάζουν περισσότερους εφιάλτες. Οι εφιάλτες συμβαίνουν όταν τα παιδιά βρίσκονται στα βαθιά στάδια του ύπνου.
Η ακριβής αιτία που προκαλεί τους εφιάλτες δεν είναι γνωστή. Σε αρκετές περιπτώσεις το περιεχόμενο ενός εφιάλτη έχει σχέση με προγράμματα που είδε το παιδί στην τηλεόραση. Εάν το άσχημο όνειρο ή ο εφιάλτης είναι πολύ έντονοι, το παιδί πιθανόν να μη μπορεί να αποκοιμηθεί.
Τα παιδιά ηλικίας από 6 έως 12 ετών |
Στην ηλικία αυτή τα παιδιά αποκοιμούνται εύκολα. Το κυριότερο πρόβλημα είναι η ώρα κατά την οποία τα παιδιά θα πάνε στο κρεβάτι για ύπνο. Πολύ συχνά ζητούν να κοιμηθούν αργότερα για να μπορούν να κοιτάζουν τηλεόραση.
Στις περιπτώσεις που αντιλαμβάνονται ότι τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας κοιτάζουν τηλεόραση μαζί, ένα παιδί της ηλικίας αυτής μπορεί να αρνείται να πάει στο κρεβάτι για να κερδίσει περισσότερο χρόνο μαζί με τους γονείς του ή ακόμη για να κερδίσει την προσοχή τους.
Αρκετά συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, οι γονείς λόγω της κούρασης που έχουν μετά από μια ημέρα εργασίας, υποκύπτουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά δεν κοιμούνται ικανοποιητικά και συνήθως αποκοιμούνται μπροστά από την τηλεόραση.
Η στέρηση ύπνου στα παιδιά της ηλικίας του δημοτικού σχολείου τα κάνει να είναι ευερέθιστα, και μειώνει την ικανότητά τους να συγκεντρώνονται στο σχολείο.
Δεν είναι σπάνιο σε τέτοιες περιπτώσεις τα παιδιά να είναι κουρασμένα και να νυστάζουν στο σχολείο. Επιπρόσθετα γίνονται επιθετικά, αντιδραστικά, είναι αφηρημένα και απογοητεύονται εύκολα.
Ορισμένες έρευνες έδειξαν ότι πιθανόν να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ μιας σημαντικής στέρησης του ύπνου και των μαθησιακών δυσκολιών που χαρακτηρίζουν ένα ποσοστό των παιδιών.
Το παιδί για να μπορέσει να μάθει και να αφομοιώσει τα νέα πράγματα που πρέπει καθημερινά, χρειάζεται ένα ύπνο επαρκή σε χρόνο και ποιότητα.
Οι επιστήμονες σήμερα ερευνούν κατά πόσο διαταραχές του ύπνου που δεν έχουν διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί, πιθανόν να είναι υπεύθυνες για το σύνδρομο διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.
Τα παιδιά στην εφηβική ηλικία |
Στην εφηβική ηλικία, ένα από τα ζητήματα που προκύπτουν συχνά είναι η απαίτηση του έφηβου να έχει τηλεόραση δική του στο υπνοδωμάτιό του.
Το να έχει ο έφηβος τηλεόραση μόνος του στο δικό του δωμάτιο, δεν είναι καλή ιδέα. Η παρακολούθηση της τηλεόρασης, επηρεάζει αρνητικά την κατ' οίκον εργασία, το διάβασμα και τα χόμπι του παιδιού.
Παράλληλα όταν υπάρχει τηλεόραση στο δωμάτιο του, απομονώνει τον έφηβο από την υπόλοιπη οικογένεια και αναπόφευκτα κλέβει τον ύπνο του παιδιού.
Οι νυκτερινές ταινίες και τα ζωντανά προγράμματα συνήθως προσφέρουν πολύ λίγα στη μόρφωση ή στην ευημερία κάποιου ατόμου. Όμως απορροφούν την προσοχή των εφήβων, με αποτέλεσμα να μένουν ξύπνιοι μέχρι που να αποκοιμηθούν μπροστά από την τηλεόραση.
Σε πολλούς έφηβους το να κοιτάζουν τηλεόραση αργά το βράδυ, γίνεται πλέον μια καθιερωμένη συνήθεια. Οι βιολογικοί ρυθμοί τους σε τέτοιες περιπτώσεις, αλλάζουν για να προσαρμοστούν στις συνήθειες της παρακολούθησης της τηλεόρασης.
Το αποτέλεσμα είναι ότι μένουν ξύπνιοι ως αργά και το πρωί έχουν δυσκολίες για να ξυπνήσουν να πάνε στο σχολείο. Επειδή νιώθουν ότι έχουν έλλειψη ύπνου, είναι ληθαργικοί και νυστάζουν με τάση να θέλουν να κοιμηθούν πάνω στα θρανία τους και να είναι αφηρημένοι κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τους.
Ο ρυθμός των εφήβων που επηρεάζονται από τέτοιες καταστάσεις στην ουσία αλλάζει: Όταν οι συμμαθητές τους κοιμούνται αυτοί κοιτάζουν τηλεόραση και όταν οι άλλοι μαθαίνουν αυτοί κοιμούνται.
Επιπρόσθετα πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά που έχουν τηλεόραση στο δωμάτιό τους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα.
Η πιο πάνω ανάλυση των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει η τηλεόραση σε παιδιά και έφηβους διαφόρων ηλικιών πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τους γονείς.
Χρειάζεται μια προσεγμένη και μελετημένη προσέγγιση στο θέμα. Πρέπει να περιοριστεί ο χρόνος παρακολούθησης της τηλεόρασης στο σπίτι. Είναι σημαντικό οι γονείς να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά τους τα προγράμματα της τηλεόρασης, κάθε φορά που αυτό είναι δυνατό.
Πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να προστατεύουν τα παιδιά τους από βίαιες, τρομακτικές ή έντονες σκηνές που μπορεί να προβάλλονται στην τηλεόραση ή σε παιγνίδια βίντεο και οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε εφιάλτες.
Ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού, την ώρα κατά την οποία θα πρέπει να πάνε στο κρεβάτι, θα πρέπει να είναι ήσυχοι και ήρεμοι. Είναι επίσης καλό να ενθαρρύνονται να διαβάζουν ένα βιβλίο πριν να κοιμηθούν παρά να απορροφούνται από την τηλεόραση ή τα παιγνίδια βίντεο.
Οι γονείς πρέπει να εκμεταλλεύονται εκείνες τις στιγμές για να βρίσκονται με τα παιδιά τους, για να μιλήσουν για το πως πέρασαν την ημέρα τους και για τα προβλήματα που πιθανόν να έχουν.
-
-
-
Βλέπε σχετική βιβλιογραφία:
-
-
-