Σύμφωνα με τη μελέτη "Human Papillomavirus infection as a risk factor for squamous-cell carcinoma of the head and neck" που δημοσιεύεται στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό The New England Journal of Medicine στις 12 Απριλίου 2001, είναι κυρίως ο ιός HPV της υπο-ομάδας 16 που εμπλέκεται στη γένεση των καρκινωμάτων αυτών.

Η μελέτη που έγινε σε διάφορες Σκανδιναβικές χώρες βασίστηκε στη ανίχνευση αντισωμάτων για τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV-16, HPV-18, HPV-33, HPV-73. Τα δείγματα προέρχονταν από 900.000 άτομα των οποίων ο ορρός αίματος φυλάγεται σε ειδικές τράπεζες για τον σκοπό αυτό.

Επίσης μελετήθηκαν και οι ορροί αίματος 292 ατόμων που παρουσίασαν καρκινώματα με ακανθώδη κύτταρα της κεφαλής και του λαιμού. Από τους 160 αυτούς ασθενείς λήφθηκε και ιστός από το καρκίνωμα και έγινε έρευνα για ανίχνευση του DNA του ιού HPV με τη μέθοδο PCR. 

Για να αποφευχθεί μεθοδολογικό λάθος μετρήθηκαν και τα επίπεδα κοτινίνης στους ασθενείς αυτούς. Η κοτινίνη είναι μετρήσιμος δείκτης στο αίμα και στα ούρα που επιτρέπει να φανεί αν κάποιος είναι καπνιστής ή όχι. Με αυτό τον τρόπο λήφθηκε υπ' όψη και ο παράγοντας κάπνισμα στη γένεση των καρκίνων της κεφαλής και του λαιμού στα άτομα αυτά.

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι η μόλυνση με τον ιό HPV -16 μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου για την πρόκληση καρκινωμάτων με ακανθώδη κύτταρα της κεφαλής και του λαιμού. 

Σε μια εποχή που οι καρκίνοι αυξάνονται είναι πολύ σημαντικό να γίνονται έρευνες για την ανακάλυψη της αιτιολογίας τους. Οι μολυσματικοί παράγοντες έχουν απασχολήσει έντονα την επιστημονική κοινότητα σχετικά με το ρόλο τους στην πρόκληση καρκίνων. Οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων, HPV , εμπλέκονται στη γένεση καρκίνων της γεννητικής και πρωκτικής περιοχής όπως επίσης και σε καρκινώματα της κεφαλής και του λαιμού.