Τα τερατογόνα είναι ουσίες ή φάρμακα τα οποία όταν ληφθούν από εγκύους γυναίκες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ανωμαλίες εκ γενετής στα παιδιά.

Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν και ορισμένα φάρμακα τα οποία παρά το γεγονός ότι έχουν μια καλή θεραπευτική δράση για ορισμένες ασθένειες, εντούτοις έχουν τερατογενείς επιδράσεις πάνω στο έμβρυο.

Πρόσφατα τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης των Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC) έδωσαν στην δημοσιότητα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία γυναίκες που ενώ έπαιρναν το φάρμακο Accutane (isotretinoin) έμειναν έγκυες γέννησαν παιδιά με σοβαρές εκ γενετής ανωμαλίες.

Το φάρμακο αυτό είναι γνωστό και πολύ αποτελεσματικό εναντίον της ακμής. Χρησιμοποιείται στον άνθρωπο από το 1982.

Επειδή γρήγορα μετά από την κλινική χρήση του, φάνηκε ότι έχει τερατογόνο δράση, η χορήγηση του γίνεται κάτω από αυστηρές προειδοποιήσεις όσον αφορά την πιθανότητα κάποια γυναίκα που το παίρνει να είναι ή να καταστεί έγκυος.

Για να μπορέσει μια γυναίκα να πάρει το φάρμακο πρέπει να έχει κάνει τουλάχιστο δύο τεστ εγκυμοσύνης που να είναι αρνητικά. Επίσης συστήνεται όπως οι γυναίκες που παίρνουν το φάρμακο να χρησιμοποιούν 2 αντισυλληπτικές μεθόδους και πρέπει να κάνουν τεστ εγκυμοσύνης κάθε μήνα.

Επιπρόσθετα πρέπει να καταγράφονται και να να παρακολουθούνται μέσα στα πλαίσια ενός μητρώου παρακολούθησης των γυναικών που παίρνουν το φάρμακο αυτό.

Για λόγους επιπρόσθετης ασφάλειας πάνω στη συσκευασία του φαρμάκου υπάρχει ένδειξη η οποία δείχνει ότι απαγορεύεται η λήψη του από έγκυες γυναίκες. Φαίνεται όμως ότι η ένδειξη αυτή δεν είναι αρκετά κατανοητή από τα άτομα που πιθανόν να παίρνουν το φάρμακο.

Παρά τις αυστηρές προφυλάξεις που έχουν εφαρμοστεί για την χορήγηση του φαρμάκου εντούτοις έχουν σύμφωνα με τα στοιχεία του CDC καταγραφεί 2.000 περιστατικά, από το 1982 μέχρι το 2000, γυναικών που έμειναν έγκυες ενόσω ελάμβαναν το φάρμακο με αποτέλεσμα να υπάρχουν τερατογόνες δράσεις στα παιδιά τους.

Η κατασκευάστρια εταιρεία, Roche, κάνει σημαντικές προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος.

Το πρόβλημα της σήμανσης, της ενημέρωσης των ασθενών και των γιατρών, με ιδιαίτερη έμφαση στους δερματολόγους που χρησιμοποιούν το φάρμακο εναντίον της ακμής είναι ενέργειες που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μια έγκυος γυναίκα να πάρει το κατά τα άλλα χρήσιμο αυτό φάρμακο.

Είναι επίσης σημαντικό να τονισθεί ξανά ότι γυναίκες που πρέπει να πάρουν το Accutane, πρέπει κάθε μήνα να κάνουν ένα τεστ εγκυμοσύνης και να λαμβάνουν αυστηρά μέτρα αντισύλληψης.