Η θεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονα παρουσιάζει μια συνεχή εξέλιξη κατά τα τελευταία 20 χρόνια.

Στη δεκαετία του 1980, χορηγούταν μόνο  ακτινοθεραπεία. Ο μέσος όρος επιβίωσης των ασθενών που επιτυγχανόταν ήταν λιγότερο από 10 μήνες από τη διάγνωση. Στα 3 χρόνια τα ποσοστά επιβίωσης κυμαίνονταν γύρω στο 10%.

Σταδιακά οι γιατροί διαμέσου των κλινικών δοκιμών αντελήφθησαν ότι ο συνδυασμός χημειοθεραπείας με την ακτινοθεραπεία για το μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα χωρίς μεταστάσεις εκτός του πνεύμονα, έφερνε καλύτερα αποτελέσματα από ότι η ακτινοθεραπεία από μόνη της.

Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί περίπου το 80% του συνόλου των καρκίνων του πνεύμονα.

Παρά το γεγονός ότι ο συνδυασμός των δύο θεραπευτικών μεθόδων φέρνει καλύτερα αποτελέσματα εντούτοις παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα:

1. Ποια είναι η καλύτερη χρονολογική σειρά των δύο θεραπειών, η μια πριν ή μετά την άλλη ή και οι δύο μαζί;
2. Ποιος είναι ο καλύτερος συνδυασμός χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που είναι σε θέση να δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στην επιβίωση των ασθενών;
3. Ποια είναι η θέση των νέων βιολογικών παραγόντων που στοχεύουν ειδικά τα καρκινικά κύτταρα;

Για να απαντήσουν στα ερωτήματα αυτά, γιατροί από πανεπιστημιακά νοσοκομεία των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριέλαβαν 276 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα σε μια τυχαιοποιημένη θεραπευτική δοκιμή.

Όλοι οι ασθενείς είχαν μη μικροκυτταρικό καρκίνο, με τοπική επέκταση αλλά χωρίς μεταστάσεις εκτός των πνευμόνων και που δεν μπορούσε να αφαιρεθεί χειρουργικά (στάδια III A και III B, Karnofski status ≥ 70%, απώλεια βάρους ≤ 10%).

Οι ασθενείς χωρίσθηκαν προοδευτικά σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ελάμβανε χημειοθεραπεία πριν από την ακτινοθεραπεία. Η δεύτερη ομάδα ελάμβανε χημειοθεραπεία πριν και κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας. Η τρίτη ομάδα ελάμβανε χημειοθεραπεία κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας και στη συνέχεια μια επιπρόσθετη χημειοθεραπεία σταθεροποίησης.

Η κάθε ομάδα ασθενών ελάμβανε την ίδια δόση ακτινοθεραπείας και την ίδια χημειοθεραπεία με τα φάρμακα καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη.

Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς της τρίτης ομάδας, αυτοί δηλαδή που ελάμβαναν ταυτόχρονα ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία και στη συνέχεια χημειοθεραπεία σταθεροποίησης, είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στην επιβίωση τους. Η επιβίωση τους κατά μέσο όρο ήταν μερικούς μήνες μεγαλύτερη από τους ασθενείς των άλλων δύο ομάδων (πρώτη ομάδα 13μήνες, δεύτερη ομάδα 12,7 μήνες και τρίτη ομάδα 16,3 μήνες). Είναι πιθανόν ότι η χημειοθεραπεία που χορηγείται ταυτόχρονα, ευαισθητοποιεί τα καρκινικά κύτταρα και τα καθιστά πιο ευάλωτα στην ακτινοθεραπεία, αυξάνοντας έτσι το αντικαρκινικό αποτέλεσμα.

Το συμπέρασμα τους, είναι ότι για τους ασθενείς αυτούς, παρά το γεγονός ότι οι επιπλοκές είναι σοβαρότερες, είναι προτιμότερο να δίνεται ταυτόχρονα με την ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία από την πρώτη ημέρα της έναρξης της θεραπείας.

Η εργασία αυτή προσθέτει στις γνώσεις μας. Εκτός από την ένδειξη σχετικά με τον καλύτερο συνδυασμό και την ευνοϊκότερη στιγμή χορήγησης των θεραπευτικών όπλων, το μοντέλο της ταυτόχρονης χορήγησης επιτρέπει και τη δοκιμή νέων φαρμάκων και βιολογικών παραγόντων στην καταπολέμηση του καρκίνου των πνευμόνων.

Άλλα φάρμακα που πρόκειται να δοκιμασθούν χορηγούμενα ταυτόχρονα με την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία, είναι το bevacizumab και το cetuximab. Τα εν λόγω νέα φάρμακα είναι βιολογικοί παράγοντες που στοχεύουν και αλλοιώνουν με επιλεκτικό τρόπο σε μοριακό επίπεδο τα κύτταρα του καρκίνου του πνεύμονα. Η αποτελεσματικότητα τους σε κλινικό επίπεδο χρειάζεται να αποδειχθεί.