Είναι σημαντικό να αναπτυχθούν νέες μέθοδοι για την ανίχνευση και έγκαιρη διάγνωση των καρκίνων αυτών. Ιδιαίτερα είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται κατάλληλα εκείνες οι βλάβες που όταν εμφανιστούν μέσα στο στόμα δημιουργούν εύλογη ανησυχία ότι μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Οι λευκοπλακίες είναι οι πιο συχνές προκαρκινικές  αλλοιώσεις που βλέπουμε μέσα στο στόμα. Οι λευκοπλακίες είναι σίγουρα συχνότερες από τους καρκίνους του στόματος και μπορούν να παρουσιαστούν στην βλεννογόνο της παρειάς, στη γλώσσα και αλλού μέσα στο στόμα.

Οι λευκοπλακίες είναι ένας δείκτης αυξημένου κινδύνου για την εκδήλωση καρκίνου οπουδήποτε μέσα στο στόμα. Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν αξιόπιστοι δείκτες που να βοηθούν τους γιατρούς να καταλάβουν κατά πόσο οι βλάβες αυτές θα υποχωρήσουν από μόνες τους ή θα εξελιχθούν σε καρκίνο. 

Μια αξιόλογη μελέτη μας έρχεται από τη Νορβηγία όπου οι γιατροί μελέτησαν το περιεχόμενο σε DNA του ιστού των λευκοπλακιών σε μια προσπάθεια να δουν εάν ο δείκτης αυτός θα έδινε από την αρχή της εμφάνισης τους στοιχεία που θα έδειχναν ότι τελικά οι βλάβες αυτές θα γίνονταν καρκινώματα.

Στην αρχική αξιολόγηση στο 70% των ασθενών με λευκοπλακία το DNA ήταν φυσιολογικό. Στους υπόλοιπους, 30%, είχε ανωμαλίες. Μεταξύ αυτών που είχαν φυσιολογικό DNA μόνο 3% παρουσίασαν τελικά καρκίνο. Από αυτούς που είχαν ανωμαλίες του περιεχομένου σε DNA (είτε λίγο περισσότερα χρωμοσώματα από φυσιολογικά είτε σαφώς ανώμαλο αριθμό χρωμοσωμάτων) το 84% παρουσίασε τελικά καρκίνο του στόματος.

Από το σύνολο των 150 ασθενών που είχαν λευκοπλακίες με επιβεβαιωμένη ιστολογικά επιθηλιακή δυσπλασία, οι 36 (24%) παρουσίασαν καρκίνο του στόματος μέχρι το τέλος της περιόδου μελέτης.

Το συμπέρασμα των γιατρών  είναι ότι το περιεχόμενο σε DNA των βλαβών λευκοπλακίας μέσα στο στόμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης που μπορεί να προβλέψει την εκδήλωση καρκίνου του στόματος στο συγκεκριμένο ασθενή.

Η σημαντική αυτή έρευνα "DNA content as a prognostic marker in patients with oral leukoplakia" δημοσιεύεται στο ιατρικό περιοδικό The New England Journal of Medicine 2001; 344: 1270-1278, στις 26 Απριλίου 2001.

Συνοπτικά πρέπει να πούμε ότι ο ρόλος των γιατρών και των οδοντιάτρων στην ανίχνευση των λευκοπλακιών και των καρκίνων του στόματος είναι πρωταρχικός. 

Η μελέτη του περιεχομένου σε DNA των λευκοπλακιών θα βοηθήσει στο να αναγνωρίζονται ποιοι ασθενείς διατρέχουν περισσότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο του στόματος και σε αυτούς θα πρέπει να ληφθούν έγκαιρα, επιθετικά θεραπευτικά μέτρα.