Ο καρκίνος του ήπατος αποτελεί την τρίτη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου παγκόσμια.

Η αναγνώριση των λόγων που ευνοούν τη γένεση και η εύρεση των παραγόντων που προστατεύουν από τον καρκίνο του ήπατος αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της επικίνδυνης αυτής πάθησης.

Η επιρροή της διατροφής στη πρόκληση διαφόρων παθήσεων του συκωτιού έχει ήδη αναγνωρισθεί εδώ και πολλά χρόνια. Είναι γνωστές οι αρνητικές και δηλητηριώδεις επιδράσεις του αλκοόλ στο συκώτι που οδηγούν σε κίρρωση του ήπατος και σε μεγάλο αριθμό θανάτων ετησίως.

Επίσης οι τοξικές επιδράσεις του υπερβολικού λίπους της διατροφής και της παχυσαρκίας στο συκώτι με την πρόκληση της πάθησης γνωστής ως λιπώδες ήπαρ, είναι μια μεγάλη πηγή ανησυχιών.  Παρατηρείται σημαντική αύξηση των νέων ανθρώπων με λιπώδες ήπαρ το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια και κίρρωση του ήπατος.

Ο καφές είναι το δημοφιλέστερο ρόφημα παγκόσμια και έτσι δικαιολογημένα οι επιδράσεις του στην υγεία των ανθρώπων αποτελεί ένα τομέα μεγάλου ενδιαφέροντος για τους γιατρούς και ερευνητές γενικότερα. Στην Ιαπωνία τρεις μεγάλες προοδευτικές επιδημιολογικές έρευνες έδειξαν ότι η αύξηση κατανάλωσης του καφέ σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος.

Μια νέα μεγάλη πληθυσμιακή έρευνα που έγινε στη Φιλανδία προσθέτει νέα σημαντικά στοιχεία στην υπόθεση της σχέσης του καφέ με τον καρκίνο του ήπατος. Η μελέτη αυτή από γιατρούς του πανεπιστημίου του Ελσίνκι, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι οι Φινλανδοί έχουν μια από τις μεγαλύτερες καταναλώσεις καφέ παγκοσμίως.

Οι κάτοικοι της Φινλανδίας πίνουν ανά κεφαλή περισσότερο καφέ από ότι οι Ιάπωνες, οι Αμερικανοί, οι Ιταλοί, και οι άλλοι Ευρωπαίοι. Με βάση το δεδομένο αυτό, οι ερευνητές του Ελσίνκι μελέτησαν 60.323 Φινλανδούς ηλικίας 25 έως 74 ετών οι οποίοι στην έναρξη της έρευνας δεν έπασχαν από καρκίνο. Η εργασία διεξάχθηκε σε 7 φάσεις με πληθυσμιακές ανασκοπήσεις μεταξύ 1972 και 2002 με παρακολούθηση των συμμετεχόντων έως το 2006.

Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγιο για το ιατρικό τους ιστορικό, τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες που τους αφορούσαν, για τις διατροφικές τους συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους. Επίσης ελέχθησαν δεδομένα από τις αναλύσεις του αίματος τους και ιδιαίτερα τα επίπεδα της γλουταμυλοτρανσφεράσης GGT (γάμμα γλουταμυλ τρανσφεράση, γ-GT). Πρόκειται για ηπατικό ένζυμο που παρουσιάζει αύξηση σε διάφορες παθήσεις. Τα στοιχεία σχετικά με τη διάγνωση καρκίνου συλλέχθηκαν από το Αρχείο Καρκίνου της Φινλανδίας.

Με βάση την απάντηση στην ερώτηση "Πόσα φλιτζάνια καφέ πίνετε κάθε μέρα;" οι συμμετέχοντες χωρίσθηκαν σε 5 κατηγορίες: 0-1 φλιτζάνια, 2-3 φλιτζάνια, 4-5 φλιτζάνια, 6-7 φλιτζάνια και 8 ή περισσότερα φλιτζάνια ημερησίως. Μετά από παρακολούθηση μέσης διάρκειας 19,3 ετών, σε 128 συμμετέχοντες εκδηλώθηκε καρκίνος του ήπατος.

Η ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν έδειξε: Υπήρχε αντίστροφη σχέση μεταξύ κατανάλωσης καφέ και κινδύνου για πρωτογενή καρκίνο του ήπατος   Με την αύξηση της κατανάλωσης φλιτζανιών καφέ ημερησίως οι πιθανότητες προσβολής από καρκίνο του ήπατος μειώνονταν   Τα ψηλά επίπεδα του ηπατικού ενζύμου γλουταμυλοτρανσφεράση στο αίμα σχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του συκωτιού. Ωστόσο η σχέση μειωμένου κινδύνου για καρκίνο στο συκώτι σε αυτούς που έπιναν περισσότερα φλιτζάνια καφέ υπήρχε ακόμη και στα άτομα με ψηλά επίπεδα της γλουταμυλοτρανσφεράσης

Η αξιόλογη αυτή εργασία επιβεβαιώνει το συσχετισμό που βρήκαν και οι τρεις Ιαπωνικές ανάλογες εργασίες. Όμως δεν έχει ακόμη τεκμηριωθεί ότι είναι ο καφές η αιτία της μείωσης του κίνδυνου που καταγράφηκε.

Επίσης είναι σημαντικό να συγκρατήσουμε το συσχετισμό που βρέθηκε μεταξύ αυξημένων επιπέδων αίματος του ηπατικού ενζύμου γλουταμυλοτρανσφεράση και περισσότερων πιθανοτήτων προσβολής από πρωτογενή καρκίνο στο συκώτι.

Οι Φινλανδοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι βιολογικοί μηχανισμοί που ευθύνονται για τη σχέση μεταξύ κατανάλωσης καφέ και καρκίνου στο συκώτι δεν είναι ακόμη γνωστοί.

Επίσης με βάση τα στοιχεία που τώρα διαθέτουμε, παραμένει δύσκολο να γίνουν συστάσεις  για αυξημένη κατανάλωση καφέ με στόχο την πρόληψη του καρκίνου στο συκώτι.