Το σύνδρομο της άδειας φωλιάς χαρακτηρίζεται από αισθήματα λύπης, απώλειας, φόβου, προσαρμογής ρόλων και διαφοροποίησης των σχέσεων όταν μια μητέρα και ένας πατέρας βλέπουν το τελευταίο τους παιδί να μεγαλώνει και να φεύγει από την οικογενειακή τους εστία, για να κάνει τη δική του ζωή.
Η προσοχή των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας, που αναγνώρισαν το σύνδρομο της άδειας φωλιάς εδώ και πολλά χρόνια, είχε εστιασθεί κυρίως στις μητέρες. Αυτό είναι βέβαια κατανοητό, διότι συνήθως οι μητέρες αφιερώνουν πολύ περισσότερο χρόνο από τους πατέρες, στα παιδιά.
Οι μητέρες επειδή ασχολούνται και περνούν πιο πολύ χρόνο με τα παιδιά σε σύγκριση με τους πατέρες, είναι φυσιολογικό να αναπτύσσουν πολύ στενές συναισθηματικές σχέσεις με αυτά. Έτσι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, με τα συναισθήματα απώλειας και την ανάγκη προσαρμογής που το χαρακτηρίζουν είναι συχνά εντονότερο στις μητέρες.
Όμως σήμερα τα πράγματα αλλάζουν. Οι πατέρες αναπτύσσουν και αυτοί πολύ στενές σχέσεις με τα παιδιά τους. Οι σχέσεις πατέρα και παιδιών τυγχάνουν στην εποχή μας περισσότερης προσοχής από όσο ποτέ άλλοτε. Έτσι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, προκαλεί δυσκολίες και προβλήματα με αυξανόμενη συχνότητα και σοβαρότητα και στους πατέρες.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι άνδρες στις περιπτώσεις αυτές, είναι η προσαρμογή στη νέα κατάσταση πραγμάτων όταν πλέον στο σπίτι παραμένουν μόνοι με τη σύζυγο τους.
Συχνά οι άνδρες αναφέρουν ότι για τόσα χρόνια, όλα περιστρέφονταν στο σπίτι γύρω από τα παιδιά και έτσι είναι αναγκαίο να ξαναβρούν κοινά σημεία με τη σύζυγο τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι συζυγικές σχέσεις περιέρχονταν σε μια κατάσταση όπου βασικά περιορίζονταν μόνο στο ρόλο μητέρας και πατέρα.
Η αποχώρηση των παιδιών από το σπίτι, που είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στην εξέλιξη της ζωής, επιβάλλει μια νέα δυναμική και επαναπροσδιορισμό των σχέσεων μεταξύ των δύο.
Η πραγματικότητα της αλλαγής
Είναι σημαντικό οι άνδρες να συνειδητοποιήσουν ότι στη ζωή της οικογένειας, η είσοδος στη φάση της άδειας φωλιάς είναι μια μεγάλη αλλαγή η οποία όμως έχει τα αρνητικά αλλά και τα θετικά της.
Η αποδοχή της πραγματικότητας της νέας κατάστασης και η γνώση μερικών από τις αλλαγές που πρέπει να αναμένονται, μπορεί να βοηθούν ουσιαστικά.
Η σημασία στις σχέσεις
Στη φάση αυτή της ζωής, οι γονικές υποχρεώσεις μειώνονται. Είναι καλό λοιπόν η προσοχή να εστιασθεί στην ανάπτυξη και ενδυνάμωση των συζυγικών σχέσεων.
Ο άντρας πρέπει να αφιερώνει περισσότερο χρόνο με τη σύντροφο του και με άλλους φίλους. Ο χρόνος που απελευθερώνεται διότι απαιτείται πλέον λιγότερος για τα παιδιά, είναι προτιμότερο να διατίθεται για την ανάπτυξη και καλλιέργεια άλλων σημαντικών σχέσεων.
Χρόνος για προσωπικά ενδιαφέροντα
Πολλοί άντρες, παραμερίζουν πολλά από τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα και αγαπημένες ενασχολήσεις λόγω του πατρικού και συζυγικού τους ρόλου και υποχρεώσεων.
Η αποχώρηση και του τελευταίου παιδιού από το σπίτι είναι βέβαια αιτία του συνδρόμου της άδειας φωλιάς, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει περισσότερο ελεύθερο χρόνο στον άνδρα. Είναι ευκαιρία για αυτόν να αρχίσει για παράδειγμα να ασκείται, να κάνει το αγαπημένο του σπορ, να ταξιδεύει περισσότερο και γενικά να κάνει πράγματα που πάντα του άρεσαν και τον αναζωογονούσαν αλλά δεν είχε χρόνο για αυτό.
Χρόνος για σχέδια και όνειρα μαζί
Ο πατέρας μπορεί στη φάση αυτή της ζωής να διαθέσει χρόνο, να κάτσει κάτω με τη σύζυγο του και να σχεδιάσουν, να προγραμματίσουν να κάνουν πράγματα μαζί που πάντα ήθελαν να κάνουν αλλά τα τόσα χρόνια γονικών υποχρεώσεων, δεν τους επέτρεπαν να το κάνουν.
Η διατήρηση των σχέσεων με τα παιδιά
Βέβαια η είσοδος του άνδρα στη χρονική περίοδο της άδειας φωλιάς, δεν συνοδεύεται από τη διακοπή του ρόλου του ως πατέρας. Η διατήρηση των σχέσεων με τα παιδιά ή τα εγγόνια όσο μακριά και εάν είναι, είναι απαραίτητη.
Η σύγχρονη τεχνολογία στον τομέα των επικοινωνιών και στον τομέα των μέσων μαζικής μεταφοράς, επιτρέπει εύκολη και οικονομική τακτική επαφή μεταξύ των ανθρώπων. Ο πατέρας πρέπει να χρησιμοποιεί κάθε ευκαιρία για την ανάπτυξη και καλλιέργεια των σχέσεων του με τα παιδιά του και της οικογένειας που πιθανόν να έχουν δημιουργήσει.
Η ανταλλαγή φωτογραφιών, βίντεο, η αποστολή πακέτων με δώρα με την ευκαιρία διαφορών γιορτών ή οικογενειακών επετείων, είναι μερικά παραδείγματα από τις ενέργειες που συσφίγγουν τους δεσμούς και προσφέρουν σε όλους ιδιαίτερη ικανοποίηση.
Ο εθελοντισμός
Ο πατέρας που διαθέτει ελεύθερο χρόνο, μπορεί να δραστηριοποιηθεί με πολλούς τρόπους για κοινωνική και άλλη προσφορά. Η απασχόληση αυτή, του επιτρέπει να εστιάσει την προσοχή του και να προσφέρει την ενέργεια του για το κοινό καλό διευκολύνοντας τον έτσι κατά τα δύσκολα στάδια του συνδρόμου της άδειας φωλιάς.
Προσοχή στις ευαισθησίες της συζύγου
Είναι γεγονός ότι οι μητέρες, υποφέρουν και έχουν εντονότερες αντιδράσεις του ψυχολογικού και συναισθηματικού τους κόσμου λόγω της αποχώρησης και του τελευταίου παιδιού από το σπίτι.
Είναι σημαντικό ο άντρας, να γνωρίζει τις αλλαγές και τις δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις που η σύζυγος του διέρχεται λόγω του συνδρόμου της άδειας φωλιάς. Στο μέτρο του δυνατού είναι καλό να προσπαθεί να τη βοηθά.
Εάν η κατάσταση επιδεινώνεται σε σοβαρό βαθμό, τότε η βοήθεια από το γιατρό μπορεί να βοηθήσει. Επίσης ο ιερέας της ενορίας ή ακόμη άλλα μέλη της οικογένειας ή άλλοι επαγγελματίες της υγείας πιθανόν να είναι σε θέση να βοηθούν.
Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε ότι οι συναισθηματικές καταστάσεις που δημιουργούνται μετά την αποχώρηση και του τελευταίου παιδιού από το σπίτι, το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, μπορεί να είναι μια δύσκολη περίοδος για τον πατέρα με ιδιαίτερες προκλήσεις.
Η γνώση του προβλήματος, η προετοιμασία για την αντιμετώπιση της φυσιολογικής αυτής εξέλιξης, μειώνει την ψυχική καταπόνηση, βοηθά στην ανάπτυξη νέων ευκαιριών για προσωπική και συζυγική ικανοποίηση όπως επίσης και για προσφορά στην κοινωνία.