Οι
πτώσεις είναι συχνή αιτία τραυματισμών. Όσο αυξάνεται η ηλικία των
ανθρώπων τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος πτώσεων. Παράλληλα οι
επιπλοκές των πτώσεων στους ηλικιωμένους είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές.
Η πρόληψη των πτώσεων στους ηλικιωμένους έχει μεγάλη σημασία τόσο για τον
κάθε ένα ξεχωριστά αλλά και για τη δημόσια υγεία. Είναι γεγονός ότι με τη
γήρανση του πληθυσμού και με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, ο
αριθμός των ηλικιωμένων που θα κινδυνεύουν από τις πτώσεις θα είναι πολύ
μεγαλύτερος.
Εκτιμάται ότι από τους ηλικιωμένους άνω των 60 ετών που πέφτουν κάτω
λόγω κάποια αιτίας, ένα ποσοστό τουλάχιστον της τάξης του 5% θα χρειαστεί
εισαγωγή στο νοσοκομείο για περίθαλψη. Ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς
δυστυχώς θα αποβιώσει λόγω των συνεπειών της πτώσης.
Οι αιτίες που δημιουργούν μεγαλύτερο κίνδυνο για πτώσεις στους
ηλικιωμένους από ότι στους νέους είναι πολλές. Για την αποτελεσματική
πρόληψη των πτώσεων είναι σημαντικό να καταλαβαίνουμε καλά τις καταστάσεις
που τις ευνοούν. Αντιλαμβανόμενοι τις γενεσιουργές συνθήκες των πτώσεων
μπορούμε να αποκτήσουμε την απαραίτητη νοοτροπία για λήψη μέτρων πρόληψης.
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για πτώσεις έχουν σχέση με τη
φυσιολογία του σώματος του ηλικιωμένου, τις ασθένειες που έχει, τα φάρμακα
που παίρνει και με το περιβάλλον στο οποίο ζει.
Οι συχνότεροι ιατρικοί λόγοι που ευνοούν τις πτώσεις στους
ηλικιωμένους περιλαμβάνουν:
- Διάφορες ασθένειες όπως οι αρθρίτιδες, ο καταρράκτης ή άλλα
προβλήματα της όρασης, οι αυξομειώσεις της αρτηριακής πίεσης που είναι
σημαντικότερες στους ηλικιωμένους από ότι στους νέους, οι διάφορες
μορφές μειονεξίας που δημιουργούνται λόγω νευρικών προβλημάτων ή
εγκεφαλικών επεισοδίων, η κούραση και άλλες
- Οι παρενέργειες των διαφόρων φαρμάκων που λαμβάνουν όπως τα
αντιυπερτασικά, τα διουρητικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά, τα
μυοχαλαρωτικά και τα υπνωτικά
- Η υπερεκτίμηση των ικανοτήτων τους που τους οδηγεί στο να κάνουν
πράγματα που έκαναν παλαιότερα όταν ήσαν νεότεροι αλλά είναι πλέον πέραν
των δυνατοτήτων τους
Οι καταστάσεις στο φυσικό περιβάλλον που ζουν οι ηλικιωμένοι,
ιδιαίτερα στο σπίτι τους που ευνοούν τις πτώσεις είναι διάφορες, όπως για
παράδειγμα:
- Γλιστερά πατώματα
- Χαλιά που δεν είναι εφαρμοσμένα καλά στο πάτωμα
- Κακός φωτισμός
- Σκάλες χωρίς σημεία στήριξης
- Μπάνια που δεν έχουν εξοπλισμό ασφάλειας για ηλικιωμένους
Τα ατυχήματα λόγω πτώσεων των ηλικιωμένων στο σπίτι μπορούν σε μεγάλο
βαθμό να προληφθούν. Με λίγη προσοχή είναι δυνατόν να απομακρυνθούν ή να
διορθωθούν οι πιθανές εστίες πρόκλησης ατυχημάτων πτώσης.
Μερικές εισηγήσεις δυνατόν να βοηθούν στην πρόληψη
των πτώσεων στο σπίτι:
- Αποφυγή ολισθηρών πατωμάτων και χαλιών
- Καλός φωτισμός στο σπίτι και ιδιαίτερα στις περιοχές που οι
πτώσεις είναι συχνότερες όπως στα κλιμακοστάσια. Μέριμνα για καλό
νυχτερινό φωτισμό σε περίπτωση που ο ηλικιωμένος χρειαστεί να
σηκωθεί από το κρεβάτι για να πάει στο αποχωρητήριο ή κάπου αλλού
στο σπίτι όπως στην κουζίνα
- Στις σκάλες, το δάπεδο πρέπει να είναι αντιολισθητικό και είναι
απαραίτητο να υπάρχουν προστατευτικά και στηρικτικά κιγκλιδώματα
- Τοποθέτηση χερουλιών στα μπάνια, στις ντουσιέρες ή στις καμπίνες
λουτρού για να κρατούν και να βρίσκουν στήριξη οι ηλικιωμένοι
όταν πλένονται ή λούζονται. Επίσης να τοποθετούνται ειδικά
αντιολισθητικά υλικά στο δάπεδο τους και να υπάρχουν καθίσματα.
Επιπρόσθετα να συμβουλεύονται οι ηλικιωμένοι, εάν είναι δυνατόν να
μην κάνουν ντους ή να λούζονται όταν δεν υπάρχει άλλος κοντά τους ή
στο σπίτι που να μεριμνεί για την ασφάλεια τους
- Αποφυγή του περπατήματος με κάλτσες αλλά χρήση παντοφλών με
αντιολισθητικές ιδιότητες
- Τα έπιπλα δεν πρέπει να είναι ελαφριά αλλά προτιμότερο να είναι
βαριά έτσι ώστε εάν χρειαστεί ο ηλικιωμένος να αρπάξει από κάπου για
να βρει στήριξη σε περίπτωση πτώσης και αυτά να μη μετακινούνται ή
να γλιστρούν επιδεινώνοντας το πρόβλημα
- Εάν είναι δυνατό να υπάρχει κάποιο σύστημα συναγερμού ή κινητού
τηλεφώνου έτσι ώστε ο ηλικιωμένος σε περίπτωση ανάγκης να μπορεί
εύκολα και γρήγορα να καλέσει βοήθεια
- Η τακτική σωματική άσκηση ανάλογα με την κατάσταση του κάθε
ηλικιωμένου και τις συστάσεις του γιατρού του, συμβάλλει ουσιαστικά
στη βελτίωση της μυϊκής του δύναμης και της ισορροπίας του
|
Τελειώνοντας θα τονίσουμε τη σημασία που έχει η διαπαιδαγώγηση των
ηλικιωμένων για τα ζητήματα που έχουν σχέση με την αιτιολογία, τους
κινδύνους και την πρόληψη των πτώσεων.
Η εκπαίδευση τους στον τομέα της πρόληψης των πτώσεων μαζί με απλά
αλλά αποτελεσματικά μέτρα, μπορούν να μειώνουν δραστικά το αριθμό των
θανάτων, των αναπηριών και των άλλων προβλημάτων που προκαλούν οι πτώσεις
στους ηλικιωμένους.