Η αϋπνία και η στέρηση ύπνου είναι αιτίες ενός ευρέως φάσματος διαταραχών της υγείας μας. Επηρεάζουν τη σωματική αλλά και την ψυχική υγεία.

Δυστυχώς η έλλειψη ύπνου είναι ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας, που επιδεινώνεται σε ανησυχητικό βαθμό. Ο αριθμός των ανθρώπων όλων των ηλικιών, αλλά ιδιαίτερα των παιδιών που επηρεάζονται αυξάνεται.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, το στρες, η οικονομική κρίση, οι υπερβολικές επαγγελματικές ή κοινωνικές υποχρεώσεις, η τηλεόραση, το διαδίκτυο και η εργασία με το σύστημα της βάρδιας συμπεριλαμβάνονται στις πολλές αιτίες που κλέβουν από τις ώρες του ύπνου των ανθρώπων στην εποχή μας.

Στα δεινά που προκαλεί στους ανθρώπους η στέρηση ύπνου περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

2. Περισσότερες πιθανότητες για διάπραξη σοβαρών λαθών στην επαγγελματική δραστηριότητα

3. Μείωση της μνήμης, της προσοχής, της συγκέντρωσης, της δυνατότητας αναλυτικής σκέψης και λήψης αποφάσεων

4. Μειωμένη σχολική, ακαδημαϊκή και επαγγελματική απόδοση 

5. Προβλήματα συμπεριφοράς στα παιδιά

6. Ευερεθιστότητα, νευρικότητα, κατάθλιψη, άγχος, παρορμητικότητα, προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων

7. Κούραση, εργασιακή εξάντληση

8. Αυξημένος κίνδυνο για διαβήτη, παχυσαρκία, καρκίνο

9. Επιτάχυνση των μηχανισμών της γήρανσης.

Επιπλέον ερευνητικά στοιχεία, δείχνουν ότι η αϋπνία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για ψηλή πίεση. Επίσης φαίνεται ότι συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για αυτοκτονία.

Περίπου 10% των ανθρώπων πάσχουν από διάφορες μορφές αϋπνίας. Υπάρχουν διάφορες παθολογικές καταστάσεις που είναι σε θέση να προκαλούν αϋπνία, όπως το ροχαλητό, η άπνοια του ύπνου και το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών.

Εκτός από τους ανθρώπους, που πάσχουν από αϋπνία που προκύπτει εξαιτίας άλλων παθήσεων υπάρχει ένα μεγάλο επιπρόσθετο ποσοστό ανθρώπων που στερούνται τον ύπνο για λόγους που έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής τους. Η απουσία πειθαρχίας για την τήρηση των συνηθειών ύπνου που απαιτούνται για τη σωματική και ψυχική υγεία (τουλάχιστον 7 ώρες ύπνου κάθε νύκτα) και ο επηρεασμός από περισπασμούς ή πειρασμούς που δεν αφήνουν τους ανθρώπους να πάνε στο κρεβάτι όταν πρέπει, δημιουργούν ένα τεράστιο πρόβλημα με σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και ιατρικές συνέπειες.   

Μια ενδιαφέρουσα ερευνητική εργασία από το πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας μας πληροφορεί ότι η στέρηση ύπνου βλάπτει το καρδιαγγειακό μας σύστημα και είναι αιτία σημαντικής αύξησης του κινδύνου για προσβολή από υπέρταση (ψηλή πίεση).

Η μάστιγα της ψηλής πίεσης καταπονεί εκατομμύρια ανθρώπων παγκόσμια και είναι αιτία πολλών αναπηριών και θανάτων από διάφορες αιτίες (νεφρική ανεπάρκεια, έμφραγμα μυοκαρδίου, εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακή ανεπάρκεια). Είναι πιθανόν ότι το μεγάλο πρόβλημα της στέρησης ύπνου που έχουν οι άνθρωποι σήμερα συμβάλλει στην επιδείνωση της μάστιγας της ψηλής πίεσης.

Τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία της στέρησης του ύπνου, κρούουν ερευνητές από την Πολωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έρευνα που έγινε σε περίπου 5.700 άνδρες και γυναίκες έδειξε ότι οι διαταραχές του ύπνου με αϋπνία αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για απόπειρα αυτοκτονίας. Δηλαδή ακόμη και σε ανθρώπους χωρίς ψυχιατρική πάθηση, η στέρηση ύπνου δημιουργεί σκέψεις αυτοκτονίας.

Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη γιατί η στέρηση ύπνου αυξάνει τον κίνδυνο για απόπειρα αυτοκτονίας. Μεταξύ των πιθανών εξηγήσεων που προβάλλονται περιλαμβάνεται η διαταραχή της γνωστικής λειτουργίας εξαιτίας της αϋπνίας που οδηγεί έτσι σε κακή κρίση και αυξάνει το συναίσθημα της απελπισίας. Επίσης επισημαίνεται ο ρόλος της σεροτονίνης στην κατάθλιψη και στη δυσλειτουργία των εγκεφαλικών δομών που δημιουργούν έτσι προϋποθέσεις για συμπεριφορά αυτοκαταστροφής.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας κάθε χρόνο διαπράττονται παγκοσμίως 877.000 αυτοκτονίες. Υπολογίζεται ότι για κάθε θάνατο λόγω αυτοκτονίας αντιστοιχούν από 10 έως 40 απόπειρες αυτοκτονίας.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το φάσμα των καταστροφών που προκαλεί η στέρηση ύπνου διευρύνεται. Τώρα έχουμε ακόμη ένα λόγο για να διασφαλίζουμε ένα καλό ύπνο τόσο σε διάρκεια όσο και σε ποιότητα δεδομένου ότι έτσι μειώνεται ο κίνδυνος για προσβολή από ψηλή πίεση και απομακρύνεται ο κίνδυνος για συμπεριφορά αυτοκτονίας.