Οι πνευματικές ικανότητες στην αρχή της ενήλικης ζωής επηρεάζουν τον κίνδυνο για αυτοκτονία.

Όσο πιο ψηλός είναι ο δείκτης νοημοσύνης ενός νεαρού ενήλικα, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες του για να αυτοκτονήσει αργότερα στη ζωή.

Η σχέση μεταξύ ευφυίας και αυτοκτονίας απασχόλησε τους ερευνητές σε διάφορες χώρες. Μια μελέτη σε 987.308 άνδρες από τη Σουηδία που διήρκεσε για 26 χρόνια, συμπληρώθηκε πρόσφατα.

Οι άνδρες υποβάλλονταν σε τεστ νοημοσύνης όταν κατατάσσονταν στο στρατό για να εκτελέσουν τη θητεία τους. Κατά τα χρόνια παρακολούθησης, καταγράφηκαν μεταξύ των ανδρών αυτών, συνολικά 2.811 αυτοκτονίες.

Όσοι είχαν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ νοημοσύνης, είχαν μέχρι και τρεις φορές λιγότερες πιθανότητες  για αυτοκτονία. Ο μεγάλος αριθμός των ανδρών που συμπεριελήφθησαν στην έρευνα και ο ισχυρός συσχετισμός που βρέθηκε μεταξύ χαμηλότερου δείκτη νοημοσύνης (IQ) και αυτοκτονίας, δείχνουν ότι το εν λόγω συμπέρασμα δεν οφείλεται στην τύχη.

Είναι γνωστό ότι μερικές ψυχιατρικές ασθένειες είναι συχνότερες μεταξύ ατόμων που πετυχαίνουν χαμηλότερο σκορ σε τεστ νοημοσύνης. Οι μηχανισμοί που ευθύνονται για την εν λόγω κατάσταση δεν είναι γνωστοί.

Υπάρχουν διάφορες επιστημονικές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν τη σχέση ευφυίας και αυτοκτονίας.Μεταξύ αυτών, υπάρχει μια η οποία υποστηρίζει ότι οι αρνητικές επιδράσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά την παιδική ηλικία, μειώνουν τις πνευματικές δυνατότητες και παράλληλα προδιαθέτουν το άτομο στην αυτοκτονία.

Επιπρόσθετα μπορεί η μη δυνατότητα επίλυσης δύσκολων προβλημάτων που προκύπτουν στη ζωή του ατόμου, να οδηγούν συχνότερα σε αδιέξοδα με κίνδυνο καταφυγής στην έσχατη λύση της αυτοκαταστροφής. Οι δυνατότητες επίλυσης προβλημάτων και προσαρμογής, μπορεί να είναι περιορισμένες σε άτομα με χαμηλότερες αποδόσεις σε νοητικά τεστ.

Έχει βρεθεί σε έρευνες ότι άτομα που πετυχαίνουν χαμηλό σκορ σε τεστ γνωστικών, διανοητικών, λειτουργιών, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάθλιψη και ψύχωση. Και οι δύο αυτές παθήσεις συμβάλλουν στην αυτοκτονία.

Πρέπει να τονίσουμε ότι η σχέση ευφυίας και αυτοκτονίας δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη. Έχουν γίνει και μερικές άλλες παρόμοιες έρευνες, στο Ισραήλ, στην Αυστραλία και αλλού. Όμως τα αποτελέσματα ήσαν κάποτε αντιφατικά.

Τα άτομα που κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας ή που αυτοκτονούν, έχουν κάτι πολύ σοβαρό στην πνευματική ή συναισθηματική τους κατάσταση.

Η πάθηση που βρίσκεται πίσω από τις περισσότερες περιπτώσεις, είναι η κατάθλιψη. Υπολογίζεται ότι σε 30% έως 70% των περιπτώσεων αυτοκτονίας, τα θύματα έπασχαν από σοβαρής μορφής κατάθλιψη ή μανιοκατάθλιψη (διπολική διαταραχή, ο ασθενής παρουσιάζει εναλλαγή μανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων).