Οι άνθρωποι που ζουν με καλή υγεία πέραν των 100 χρονών, δεν είναι απλά τυχεροί.

Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν μια τέτοια μακροχρόνια ζωή μόνοι τους. Συχνά έχουν συντροφιά από στενούς συγγενείς τους, οι οποίοι έχουν επίσης μια μεγάλης διάρκειας ζωή. Φαίνεται ότι για τη μακροζωία παίζουν πρωταρχικό ρόλο τα γονίδια αλλά και άλλοι παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, η διατροφή και η επαγγελματική απασχόληση.

Η κατανόηση των μηχανισμών που κάνουν τους ανθρώπους αυτούς να έχουν μια τόσο μακροχρόνια, καλής ποιότητας ζωής, θα μπορούσε να έχει ευεργετικές προεκτάσεις για όλους τους άλλους ανθρώπους. Η ανακάλυψη των μυστικών των αιωνόβιων, θα μπορούσε να επιτρέπει και σε άλλους να επωφεληθούν από μια ανάλογη καλή και μακρά ζωή.  

Οι άνθρωποι που ζουν περισσότερο από 100 χρόνια, όταν είναι σε νεότερες ηλικίας, έχουν γενικά καλύτερη κατάσταση υγείας σε σύγκριση με τους συνομήλικους τους. Με λίγα λόγια τα επιστημονικά δεδομένα συνηγορούν στο ότι οι άνθρωποι αυτοί, έχουν προστατευτικούς παράγοντες που τους προφυλάσσουν από ασθένειες όχι μόνο στα γεράματα τους αλλά καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Εάν λοιπόν μπορούν να ανακαλυφθούν οι παράγοντες οι οποίοι νωρίς στη ζωή, προφυλάσσουν από ασθένειες και οδηγούν σε εξαιρετικά μακροχρόνια ζωή, θα μπορούσαν να μας δείχνουν το δρόμο για μια καλής ποιότητας μακροζωία.

Ας δούμε λοιπόν μερικά από τα στοιχεία που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για το ενδιαφέρον και ζωτικό αυτό ζήτημα.

Γενετική, γονίδια, κληρονομικότητα

Η γενετική συνιστώσα, η κληρονομικότητα και τα γονίδια, παίζουν ένα σημαντικό ρόλο. Έρευνες που έχουν γίνει σε πληθυσμούς που χαρακτηρίζονται από μακροζωία όπως στην Ισλανδία, στην Οκινάουα της Ιαπωνίας, στους Μορμόνους και στους Εβραίους Ασκενάζι, έδειξαν ότι η εξαιρετικά μεγάλη μακροζωία, έχει οικογενειακό χαρακτήρα.

Επίσης έρευνες έχουν δείξει, ότι τα παιδιά των αιωνόβιων, σε οποιαδήποτε ηλικία έχουν μόνο 50% της θνησιμότητας που παρατηρείται στους συνομήλικους τους. Ταυτόχρονα έχουν γενικά μια καλύτερη κατάσταση της υγείας τους.

Οι θάνατοι σε παιδιά αιωνόβιων λόγω καρκίνου και καρδίας είναι λιγότεροι. Οι ασθένειες, που σχετίζονται με την αύξηση της ηλικίας όπως οι καρδιοπάθειες, η ψηλή πίεση, ο διαβήτης και τα εγκεφαλικά επεισόδια, είναι σημαντικά σπανιότερες στα παιδιά των αιωνόβιων σε σύγκριση με τους συνομήλικους τους.

Μερικά πιο ειδικά ευρήματα δείχνουν τη σημασία, που έχουν τα γονίδια στη μεγάλης διάρκεια ζωή. Για παράδειγμα μια μορφή του γονιδίου της απολιποπρωτεϊνης Ε, φαίνεται να συσχετίζεται με μακροζωία. Μια άλλη μορφή του γονιδίου για την απολιποπρωτεϊνη Ε, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή πάθηση, εγκεφαλικό επεισόδιο και ασθένεια Αλτσχάιμερ.

Οικογενειακή προδιάθεση

Οι διατροφικές συνήθειες μιας οικογένειας, οι συνήθειες σωματικής άσκησης, το κάπνισμα και άλλοι που επηρεάζουν ουσιαστικά τη διάρκεια ζωής των ανθρώπων. Είναι βέβαιο, ότι εκτός από το ρόλο της κληρονομικότητας και των γονιδίων στους αιωνόβιους, υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες, μη γενετικοί, οι οποίοι μπορούν να χαρακτηρίζουν οικογένειες και συμβάλλουν στο πόσο θα είναι η διάρκεια ζωής των μελών τους.

Σήμερα παρουσιάζεται μια εξαιρετικά μεγάλη ερευνητική δραστηριότητα διεθνώς για την ανακάλυψη των μηχανισμών, γονιδιακών, οικογενειακών, περιβαλλοντικών, επαγγελματικών και άλλων που επηρεάζουν τη διάρκεια ζωής και μπορούν να οδηγούν σε πέραν των 100 ετών ζωή. Ορισμένα ερευνητικά προγράμματα μελετούν τους γονιδιακούς μηχανισμούς στον άνθρωπο και τα ζώα ενώ άλλα εξετάζουν πληθυσμούς με αιωνόβιους.

Θερμίδες, διάρκεια ζωής και ασθένειες λόγω αύξησης ηλικίας

Μια σημαντική προσπάθεια που γίνεται είναι σχετική με το ρόλο της κατανάλωσης θερμίδων στην διάρκεια ζωής. Το γεγονός αυτό πηγάζει από έρευνες σε πειραματόζωα που έδειξαν ότι ο περιορισμός κατανάλωσης θερμίδων μπορεί να αυξάνει τη διάρκεια ζωής και να καθυστερεί την εκδήλωση ασθενειών που οφείλονται στην αύξηση της ηλικίας.

Το κατά πόσο ο περιορισμός της κατανάλωσης θερμίδων στον άνθρωπο έχει τις ίδιες επιδράσεις και θετικά αποτελέσματα όπως στα πειραματόζωα, παραμένει ακόμη άγνωστο. Θα αναμένουμε με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα των ερευνών στον τομέα αυτό.

Φυσικά για αυτούς που δεν έχουν την τύχη να έχουν κληρονομήσει γονίδια που να τους δίνουν πιθανότητες να ξεπεράσουν με καλή υγεία τα 100 χρόνια, υπάρχουν ελπίδες. Αναμένοντας τα αποτελέσματα των ερευνών για τα γονίδια, μπορούν να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες τους βασιζόμενοι στους άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τη διάρκεια και ποιότητα ζωής τους.

Οι ερευνητές εδώ είναι όλοι ομόφωνοι.  Οι άνθρωποι μπορούν να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής τους, να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες τους για καλή υγεία και ποιότητα ζωής, τρώγοντας άφθονα φρούτα και λαχανικά καθημερινά, αποφεύγοντας το κάπνισμα, προσφέροντας στο σώμα όλη την ξεκούραση που χρειάζεται, κάνοντας σωματική άσκηση μερικές φορές την εβδομάδα και αναζητώντας τη συμβουλή του γιατρού κάθε φορά που υπάρχει ανησυχία για την υγεία τους.