Η παγκρεατίτιδα είναι σοβαρή ασθένεια που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Είναι φλεγμονή του παγκρέατος, όργανο το οποίο βρίσκεται στο πάνω μέρος της κοιλιάς πίσω από το στομάχι.
Το πάγκρεας παράγει ένζυμα που εκκρίνονται στον πεπτικό σωλήνα και συμβάλουν στην πέψη των τροφών που έχουν περάσει από το στομάχι. Επίσης το πάγκρεας παράγει ορμόνες, την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη οι οποίες απελευθερώνονται στο αίμα και ρυθμίζουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Οι κυριότεροι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από παγκρεατίτιδα είναι:
1. Η κατάχρηση αλκοόλ
2. Οι πέτρες στη χολή
3. Οι τραυματισμοί της κοιλιάς
4. Μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις
5. Κληρονομικές ασθένειες που επηρεάζουν το πάγκρεας συμπεριλαμβανομένης και της κυστικής ίνωσης
6. Ψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα που μπορούν να προκληθούν από άλλα ιατρικά προβλήματα
7. Ψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Η οξεία παγκρεατίτιδα προκαλεί έντονο πόνο στην κοιλιά που συχνά συνοδεύεται από ναυτία και εμετούς. Επειδή η παγκρεατίτιδα είναι σοβαρή ασθένεια και μπορεί να απειλεί τη ζωή, για την αντιμετώπιση της, πιθανόν να χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο και υποστηρικτική θεραπεία όπως αντιβίωση. Υπάρχουν σοβαρές περιπτώσεις παγκρεατίτιδας που δυνατόν να συνοδεύονται από σοκ επιβάλλοντας έτσι την εισαγωγή του ασθενούς στο τμήμα εντατικής παρακολούθησης.
Η παγκρεατίτιδα από πέτρες στη χολή, οφείλεται στον ερεθισμό του παγκρέατος που προκαλείται λόγω των χολόλιθων στον παγκρεατικό πόρο. Η μορφή αυτή της παγκρεατίτιδας μπορεί να συνοδεύεται από ίκτερο. Πρόκειται για μια σοβαρή νόσο που επιβάλλει την εισαγωγή στο νοσοκομείο για μερικές μέρες με υποστηρικτική θεραπεία, ενδοφλέβια υγρά και αντιβίωση. Στη συνέχεια, μετά τη σταθεροποίηση του ασθενούς, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης είναι αναγκαία για την πρόληψη της παγκρεατίτιδας λόγω χολόλιθων.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα είναι φλεγμονή με ουλωτικές αλλοιώσεις και καταστροφή του παγκρεατικού ιστού. Η νόσος διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και η κατάχρηση αλκοόλ είναι η συχνότερη αιτία.
Οι ασθενείς με χρόνια παγκρεατίτιδα μπορούν να έχουν πόνο στην κοιλιά που υπάρχει συνεχώς ή που είναι επεισοδιακός δηλαδή έρχεται και φεύγει.
Η προοδευτική αλλοίωση και απώλεια λειτουργικού παγκρεατικού ιστού, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια του παγκρέατος. Το αποτέλεσμα είναι να μην παράγονται αρκετά ένζυμα για την πέψη των τροφών στο έντερο και την απουσία ικανοποιητικών συγκεντρώσεων ινσουλίνης στο αίμα, γεγονός που προκαλεί διαβήτη.
Οι ασθενείς που προσβάλλονται από οξεία ή χρόνια παγκρεατίτιδα, μπορούν να παρουσιάσουν ψευδοκύστεις. Πρόκειται για συλλογές υγρών εντός ή γύρω από το πάγκρεας που μπορούν να πιέζουν άλλα όργανα της κοιλιάς. Η μόλυνση στις ψευδοκύστεις, είναι μια σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης.