Η χολή παράγεται από το συκώτι και βοηθά στην πέψη του λίπους. Αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη μέχρι που θα χρειαστεί στο πεπτικό σύστημα για τη διάσπαση και πέψη των λιπών.
Η χολή περιέχει νερό, χοληστερόλη, λίπη, χολικά άλατα, πρωτεΐνες και χολερυθρίνη. Τα χολικά άλατα συμβάλλουν στη διάσπαση των λιπών. Εάν στη χολή υπάρχουν υπερβολική χοληστερόλη, χολικά άλατα ή χολερυθρίνη, είναι δυνατόν κάτω από ορισμένες συνθήκες, να σχηματισθούν στερεές ουσίες, οι πέτρες στη χολή.
Οι πέτρες της χολής που ονομάζονται επίσης χολόλιθοι, μπορούν να αποφράξουν τους αγωγούς από τους οποίους διέρχεται η χολή για να φτάσει στο λεπτό έντερο. Η χολή που παγιδεύεται έτσι στους αγωγούς μπορεί να προκαλεί φλεγμονή, πυρετό, πόνους και κάποτε ίκτερο.
Οι κρίσεις με πόνους που προκαλούνται από πέτρες στη χολή, εκδηλώνονται συνήθως μετά τα γεύματα. Τα συμπτώματα μιμούνται άλλες σοβαρές παθήσεις όπως την καρδιακή προσβολή. Για το λόγο αυτό η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης είναι πολύ σημαντική.
Η κατανόηση των παραγόντων που προδιαθέτουν για τη δημιουργία των χολόλιθων μπορεί να βοηθά στην πρόληψη της πάθησης. Ας δούμε λοιπόν τους κυριότερους παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό χολόλιθων.
Η παχυσαρκία
Η παχυσαρκία είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες που προδιαθέτουν για πέτρες στη χολή, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Ακόμα και στους ελαφριά υπέρβαρους και όχι μόνο στους παχύσαρκους, ο κίνδυνος για πέτρες στη χολή, είναι αυξημένος.
Φαίνεται ότι στα παχύσαρκα και υπέρβαρα άτομα, η συγκέντρωση των χολικών αλάτων μειώνεται ενώ αυτή της χοληστερόλης αυξάνεται. Παράλληλα παρατηρείται μείωση στην κένωση της χοληδόχου κύστης. Αυτά συμβάλλουν στο σχηματισμό χολόλιθων.
Τα οιστρογόνα
Οι υπερβολικές συγκεντρώσεις οιστρογόνων λόγω εγκυμοσύνης, αντισυλληπτικών χαπιών ή άλλων ορμονοθεραπειών, μειώνουν τη συγκέντρωση χοληστερόλης στη χολή και μειώνουν την κινητικότητα της χοληδόχου κύστης. Και οι δύο αυτές καταστάσεις οδηγούν στο να δημιουργούνται πέτρες στη χολή.
Το φύλο
Οι γυναίκες μεταξύ 20 και 60 ετών, έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να παρουσιάσουν πέτρες στη χολή.
Η ηλικία
Άτομα άνω των 60 ετών, έχουν περισσότερες πιθανότητες από νεότερους σε ηλικία να παρουσιάσουν πέτρες στη χολή.
Φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη
Ορισμένα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη στο αίμα, στην ουσία μειώνουν ταυτόχρονα και τη συγκέντρωση της χοληστερόλης στη χολή. Το γεγονός αυτό αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού χολόλιθων.
Ο διαβήτης
Οι διαβητικοί συχνά έχουν ψηλά τριγλυκερίδια στο αίμα. Τα τριγλυκερίδια αυξάνουν το κίνδυνο να δημιουργηθούν πέτρες στη χολή.
Η γρήγορη απώλεια βάρους
Τα άτομα που χάνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα, σημαντικό βάρος σώματος, κινδυνεύουν περισσότερο από πέτρες στη χολή. Ο λόγος είναι διότι ο οργανισμός σε τέτοιες καταστάσεις, καταβολίζει το λίπος και το συκώτι παράγει περισσότερη χοληστερόλη που συγκεντρώνεται στη χολή, συμβάλλοντας έτσι στο σχηματισμό χολόλιθων.
Η νηστεία
Η νηστεία μειώνει την κινητικότητα της χοληδόχου κύστης. Η μειωμένη κινητικότητα της χολής, προκαλεί αύξηση της συγκέντρωσης χοληστερόλης στη χολή. Όπως έχουμε δει, η αύξηση στη χολή ενός από τα βασικά συστατικά της όπως η χοληστερόλη, τα χολικά άλατα και η χολερυθρίνη, συμβάλλει στο να δημιουργηθούν σκληρές στερεές ουσίες που είναι πέτρες της χολής.
Η εθνική προέλευση
Σε ορισμένες εθνικότητες παρατηρείται αυξημένη συγκέντρωση χοληστερόλης στη χολή. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στους πλείστους Ινδιάνους παρουσιάζονται πέτρες στη χολή πριν από την ηλικία των 60 ετών. Επίσης στους Αμερικανούς Μεξικανικής προέλευσης, σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα, παρατηρείται ψηλή συχνότητα χολόλιθων.
Είναι βέβαιο ότι δεν μπορείτε να απομακρύνετε πλήρως τον κίνδυνο προσβολής σας από πέτρες στη χολή. Όμως είναι πιθανόν να μειώνεται ο εν λόγω κίνδυνος, εάν κάνετε τα ακόλουθα:
- Διατηρείτε ένα κανονικό βάρος σώματος.
- Αποφεύγετε δίαιτες για ταχεία απώλεια σωματικού βάρους ή δίαιτες με πολύ χαμηλή πρόσληψη θερμίδων δηλαδή με λιγότερες από 800 θερμίδες την ημέρα.
- Να ασκείστε τακτικά.
- Να επιλέγετε μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπη, πλούσια σε φυτικές ίνες, με άφθονα φρέσκα φρούτα, λαχανικά, και δημητριακά ολικής αλέσεως. Μειώστε στη διατροφή σας τις ποσότητες ζωικών λιπών, βούτυρου, μαργαρίνης, μαγιονέζας και τηγανητών.
