Αυτά που μπορείτε να κάνετε για να προστατέψετε την υγεία σας και να προλάβετε έγκαιρα ορισμένες ασθένειες, είναι πολλά. Από εσάς εξαρτάται να κάνετε τα ανιχνευτικά τεστ που επιβάλλονται για την περίπτωση σας, να υιοθετήσετε ένα υγιεινό τρόπο ζωής και τέλος να παίρνετε κάποια φάρμακα για προληπτικούς λόγους εάν αυτό είναι αναγκαίο για σας.

Ανεξάρτητα από την ηλικία σας, την επόμενη φορά που θα επισκεφτείτε το γιατρό σας, είναι σημαντικό να συζητήσετε μαζί του τις εξετάσεις που χρειάζονται για το δικό σας τσεκ-απ.

Το τσεκ-απ έχει στόχο να αξιολογήσει γενικά την κατάσταση της υγείας σας. Περιλαμβάνει τη λήψη του ιστορικού από το γιατρό σας, την κλινική εξέταση, τη μέτρηση του βάρους, του ύψους, της πίεσης, τον υπολογισμό του δείκτη μάζας σώματος και ορισμένες εργαστηριακές αναλύσεις.

Το θέμα των ανιχνευτικών τεστ απασχολεί ιδιαίτερα τις γυναίκες λόγω του ότι ορισμένες ασθένειες που ανιχνεύονται από αυτά, εάν διαγνωσθούν στα πρώιμα στάδια είναι ευκολότερες στην αντιμετώπιση τους.

Ας δούμε τώρα τα σημαντικότερα ανιχνευτικά τεστ: Μαστογραφία: Από την ηλικία των 40 ετών και μετά είναι καλό να γίνεται μια μαστογραφία κάθε 1 με 2 χρόνια   Τεστ Παπανικολάου: Το τεστ Παπανικολάου είναι καλό να γίνεται κάθε 1 με 3 χρόνια στις γυναίκες που είχαν ή έχουν σεξουαλική δραστηριότητα ή που είναι άνω των 21 ετών   Έλεγχος χοληστερόλης: Πρέπει να γίνεται συστηματικά μέτρηση της χοληστερόλης σε γυναίκες άνω των 45 ετών. Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, καρδιακών ή εγκεφαλικών επεισοδίων ή εάν είστε καπνίστρια, τότε ο έλεγχος της χοληστερόλης πρέπει να αρχίζει από την ηλικία των 20 ετών    Η πίεση: Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης πρέπει να γίνεται τουλάχιστο κάθε δύο χρόνια   Ανίχνευση καρκίνου του παχέος εντέρου: Ο ανιχνευτικός έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου πρέπει να αρχίζει στην ηλικία των 50 ετών. Η κάθε γυναίκα πρέπει να συζητά με το γιατρό της για το ποιο είναι το καταλληλότερο τεστ ανίχνευσης για τη δική της περίπτωση   Διαβήτης: Η μέτρηση της γλυκόζης αίματος μπορεί να δείξει εάν υπάρχει προδιαβήτης ή διαβήτης. Ανάλογα με τα ευρήματα ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να γίνει ένα τεστ ανοχής στη γλυκόζη. Γυναίκες με ψηλή πίεση ή ψηλή χοληστερόλη πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές λόγω αυξημένου κινδύνου που έχουν για να προσβληθούν από διαβήτη   Τεστ για την οστεοπόρωση: Στην ηλικία των 65 ετών είναι καλό να γίνεται μέτρηση της οστικής πυκνότητας για ανίχνευση της οστεοπόρωσης που προκαλεί αδύνατα και εύθραυστα οστά. Στις άλλες περιπτώσεις το κατά πόσο θα πρέπει να γίνεται το τεστ αυτό, θα αποφασιστεί από το γιατρό ανάλογα με την κλινική συμπτωματολογία της ασθενούς   Τεστ για ασθένειες που μεταδίδονται από το σεξ: Το τεστ για τα χλαμύδια συστήνεται σε γυναίκες 25 ετών ή νεώτερες και σεξουαλικά ενεργές. Στις άλλες περιπτώσεις ο γιατρός θα αποφασίσει για άλλα τεστ ανάλογα με το ιστορικό και τα κλινικά ευρήματα   Κατάθλιψη: Πρόκειται για ένα πρόβλημα που παρουσιάζει σημαντική αύξηση στην εποχή μας. Εάν η γυναίκα αισθάνεται λύπη και κατάπτωση, δεν έχει ενδιαφέρον ή ευχαρίστηση για να κάνει πράγματα που της άρεσαν παλαιότερα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 2 εβδομάδων, συστήνεται να συζητήσει το θέμα με το γιατρό της για να φανεί κατά πόσο χρειάζονται εξετάσεις για ανίχνευση κατάθλιψης

Ένα άλλο βασικό ερώτημα που απασχολεί τις γυναίκες έχει σχέση με τα φάρμακα που πρέπει να παίρνουν για την πρόληψη ορισμένων ασθενειών:

1. Η ορμονική θεραπεία: Σύμφωνα με αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών, οι κίνδυνοι λήψης της συνδυασμένης ορμονικής θεραπείας με οιστρογόνα και προγεστερόνη μετά από την εμμηνόπαυση, είναι μεγαλύτεροι από τα ωφελήματα. Χρειάζεται εδώ εξατομικευμένη προσέγγιση ανάλογα με την περίπτωση της κάθε γυναίκας. Ο γιατρός θα αποφασίσει ποια μορφή θεραπείας θα πρέπει να δοθεί εάν κάτι τέτοιο επιβάλλεται
    
2. Φάρμακα για πρόληψη καρκίνου του μαστού: Εάν η μητέρα σας ή η αδελφή σας ή η κόρη σας έχει προσβληθεί από καρκίνο του μαστού, τότε θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας τους κινδύνους και τα θετικά που μπορούν να προκύπτουν από τη λήψη φαρμάκων που συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού
    
3. Ασπιρίνη: Σε περίπτωση που είστε άνω των 45 ετών, έχετε ψηλή πίεση, ψηλή χοληστερόλη, διαβήτη ή εάν καπνίζετε τότε μιλήστε με το γιατρό σας για το ενδεχόμενο να παίρνετε ασπιρίνη για σκοπούς πρόληψης καρδιακών παθήσεων

Ένα σημαντικό στοιχείο του τσεκ-απ είναι και ο έλεγχος των εμβολιασμών. Για τη γρίπη, ο εμβολιασμός συστήνεται να γίνεται κάθε χρόνο μετά από την ηλικία των 50 ετών.

Για τον τέτανο και τη διφθερίτιδα, ο εμβολιασμός συστήνεται κάθε 10 χρόνια. Για την πνευμονία ο εμβολιασμός συστήνεται μετά την ηλικία των 65 ετών. Για την ηπατίτιδα θα αποφασίσει ο γιατρός ανάλογα με την περίπτωση της ασθενούς.

Κατά την περίοδο του τσεκ-απ η γυναίκα είναι καλό να επανεξετάσει και το γενικό τρόπο ζωής της. Πρόκειται για ένα καθοριστικό παράγοντα που θα επηρεάζει μακροχρόνια την κατάσταση της υγείας της.

Η υγιεινή διατροφή, η αποφυγή του παθητικού και ενεργητικού καπνίσματος, η σωματική άσκηση, η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και η διατήρηση κανονικού βάρους σώματος μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στην υγεία της γυναίκας.

Σε κάθε τσεκ-απ της γυναίκας είναι ορθό ο γιατρός να υπολογίζει το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Ο δείκτης αυτός χρησιμοποιείται για να φανεί κατά πόσο μια γυναίκα είναι κανονικού βάρους, υπέρβαρη ή παχύσαρκη.

Στον υπολογισμό του ΔΜΣ λαμβάνονται υπ΄όψη το βάρος και το ύψος της γυναίκας. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται σαν το πηλίκο του βάρους σώματος (Β) με μονάδα μέτρησης σε κιλά, διαιρούμενο δια του ύψους (Υ) με μονάδα μέτρησης σε μέτρα στο τετράγωνο. Δηλαδή ΔΜΣ=Β/Υ².

Τα κριτήρια που λαμβάνονται υπ' όψη για να φανεί εάν κάποιος έχει υπερβολικό βάρος σώματος είναι τα ακόλουθα:

• Κανονικό βάρος του ατόμου για το ύψος του είναι όταν ο ΔΜΣ κυμαίνεται μεταξύ 18,5 και 24,9
• Υπέρβαρα είναι τα άτομα που έχουν ΔΜΣ μεταξύ 25 και 29,9
• Παχύσαρκα είναι τα άτομα που έχουν ΔΜΣ από 30 έως 35 και πιο πάνω

Συμπερασματικά θα τονίσουμε το γεγονός ότι η γυναίκα μπορεί εάν το θελήσει να προστατεύσει την υγεία της από πολλούς κινδύνους.

Η εφαρμογή κάποιων βασικών κανόνων στον τρόπο ζωής και με τη βοήθεια του γιατρού της που θα της δίνει κατά το καθιερωμένο τσεκ-απ, θα μπορέσει να διατηρήσει μια πολύ καλή ποιότητα σωματικής και ψυχικής υγείας.