Οι ορμόνες επηρεάζουν το δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια. Ανάλογα με την ηλικία, οι επιδράσεις των ορμονών μπορεί να είναι διαφορετικές.

Οι συνέπειες των ορμονικών επιδράσεων στο δέρμα εκτός από τις αλλοιώσεις στην εμφάνιση, μπορούν να έχουν ταυτόχρονα και πολύ σημαντικό ψυχολογικό αντίκτυπο.

Όταν μάλιστα οι δερματικές αλλαγές, λόγω ορμονών εμφανίζονται σε ψυχολογικά δύσκολες περιόδους της ζωής όπως η εφηβεία, η εμμηνόπαυση και κατά τη γήρανση, τότε είναι επιτακτικό να δίνεται η απαιτούμενη προσοχή για την αντιμετώπιση τους, τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους ειδικούς γιατρούς για μείωση όχι μόνο των σωματικών αλλά και των ψυχικών επιπτώσεων.

Έφηβοι, νέοι ενήλικες, ακμή, υπερτρίχωση

Η αιτία της ακμής είναι στις περισσότερες περιπτώσεις τα ανδρογόνα που είναι ορμόνες που ευθύνονται για την αρρενωπότητα. Η υπερβολική δράση των ανδρογόνων διεγείρει υπέρμετρα, τους σμηγματογόνους αδένες (παράγουν λιπαρές ουσίες) του δέρματος. Η υπερδιέγερση αυτή προκαλεί την εμφάνιση ακμής.

Σε γυναίκες ιδιαίτερα αυτές, που είναι άνω των 20 ετών ή μεγαλύτερες, η χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών, μπορεί να είναι αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας της ακμής μαζί με άλλες θεραπείες. Τα σύγχρονα αντισυλληπτικά βοηθούν στη μείωση των ανδρογόνων και έτσι συμβάλλουν στη μείωση της ακμής.

Παράλληλα ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει άλλα φάρμακα ή κρέμες, γέλες και λοσιόν εμπλουτισμένες σε παράγωγα της βιταμίνης Α, υπεροξείδιο του βενζοϋλίου ή και αντιβιοτικά για τοπική χρήση με στόχο της διάνοιξη των πόρων του δέρματος και μείωση των βακτηριδίων.

Οι διακυμάνσεις των επιπέδων των ανδρογόνων μπορεί να είναι επίσης αιτία υπερτρίχωσης. Η υπερτρίχωση χαρακτηρίζεται από την υπερβολική ανάπτυξη τριχών στο πρόσωπο και στο σώμα των γυναικών.

Στην υπερτρίχωση στις γυναίκες, αναπτύσσονται τρίχες ανδρικού τύπου στο μάγουλο (παρειές), στο πηγούνι και στο άνω χείλος. Επίσης παρατηρείται υπερβολική βλάστηση τριχών στις μασχάλες, στα πόδια, στο στήθος και στις γεννητικές ή βουβωνικές περιοχές.

Για την υπερτρίχωση υπάρχουν τοπικές θεραπείες, όπως η κρέμα εφλορνιθίνης και μέθοδοι αφαίρεσης των τριχών που περιλαμβάνουν κερί, ξύρισμα και λέιζερ.

Η εφλορνιθίνη είναι ένα δερµατολογικό προϊόν που αναστέλλει κατά τρόπο µη αναστρέψιµο τη δράση της αποκαρβοξυλάσης της ορνιθίνης, ενός ενζύµου που σχετίζεται µε την παραγωγή του στελέχους της τρίχας από το θυλάκιο της τρίχας και χρησιµοποιείται για την υπέρµετρη τριχοφυΐα στο πρόσωπο των γυναικών.

Η ακμή και η υπερτρίχωση μπορεί να είναι ένδειξη ή συμπτώματα πιο σοβαρών διαταραχών. Η επίμονη ακμή που συνοδεύεται από υπερτρίχωση, απώλεια ή αραίωση των μαλλιών μπορεί να είναι σημάδι υπερβολικής παραγωγής ανδρογόνων που παρατηρείται σε ασθένειες, όπως οι πολυκυστικές ωοθήκες και η υπερπλασία των επινεφριδίων.

Στις γυναίκες με ακμή λόγω ορμονικών διαταραχών μπορεί να συνυπάρχουν ανωμαλίες της περιόδου με ακανόνιστους μηνιαίους κύκλους, παχυσαρκία, στειρότητα ή και διαβήτης. Γυναίκες με τέτοιες ανωμαλίες πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλεύονται το γιατρό τους διότι με εξετάσεις είναι δυνατόν να βρεθούν οι αιτίες των προβλημάτων τους και να χορηγηθεί η καλύτερη θεραπεία.

Εγκυμοσύνη

Στην εγκυμοσύνη συμβαίνουν πολλές ορμονικές αλλαγές. Η συχνότερη αλλαγή που παρατηρείται, λόγω ορμονικών αλλαγών της εγκυμοσύνης είναι το μέλασμα (πανάδες) στο πρόσωπο των γυναικών. Είναι η χαρακτηριστική αλλοίωση, που μοιάζει με μάσκα από καφέ κηλίδες στο πρόσωπο των εγκύων (οι κηλίδες έχουν συμμετρική κατανομή, παρουσιάζονται πιο συχνά στο μέτωπο, στην περιοχή γύρω από τη μύτη, στο άνω χείλος και στις παρειές).

Το μέλασμα οφείλεται στην υπερπαραγωγή μελανίνης. Η μελανίνη είναι μια φυσική ουσία του σώματος που δίνει το χρώμα στο δέρμα, στα μαλλιά και στα μάτια.

Η θεραπεία για το μέλασμα περιλαμβάνει τοπικά φάρμακα που δίνονται από το δερματολόγο ή άλλα σκευάσματα που περιέχουν υδροκινόνη, ρετινοειδή, αζελαϊκό οξύ ή υδροξυοξέα. Οι θεραπείες με λέιζερ και η απολέπιση (αποφολίδωση) μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το δερματολόγο μετά από την εγκυμοσύνη.

Βέβαια καμία θεραπεία για το μέλασμα δεν είναι πλήρης, εάν δεν συνοδεύεται από την ολόχρονη χρήση αντηλιακής κρέμας, που να προστατεύει αποτελεσματικά από την ηλιακή ακτινοβολία. Οι αντηλιακές κρέμες πρέπει να είναι ευρέως φάσματος, να προστατεύουν από τις υπεριώδεις ακτίνες τύπου Α και Β, να έχουν δείκτη προστασίας άνω του 30 για να προστατεύουν από περισσότερες βλάβες το δέρμα και επιδείνωση του μελάσματος.

Κατά την εγκυμοσύνη οι περισσότερες γυναίκες παρουσιάζουν πάχυνση των τριχών τους. Σε διάστημα 3 έως 6 μηνών μετά από την γέννηση του παιδιού, μερικές γυναίκες θα έχουν απώλεια και λέπτυνση των μαλλιών τους.

Η ξαφνική αυτή απώλεια μαλλιών μετά την εγκυμοσύνη, μπορεί να προκαλεί ανησυχίες σε ορισμένες γυναίκες. Όμως σε διάστημα μερικών μηνών, η κατάσταση θα επιστρέψει στο φυσιολογικό.

Τα νύχια επηρεάζονται επίσης, από τις ορμονικές αλλαγές, λόγω εγκυμοσύνης. Στις περισσότερες γυναίκες τα νύχια γίνονται εύθραυστα. Σε μερικές, παρατηρείται ονυχόλυση όπου το νύχι διαχωρίζεται από το υπόστρωμα του.

Εμμηνόπαυση

Στην εμμηνόπαυση συμβαίνουν στη γυναίκα διάφορες ορμονικές αλλαγές. Τα οιστρογόνα μειώνονται ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται μια λέπτυνση του δέρματος με απώλεια της ελαστικότητας του.

Με την αύξηση της ηλικίας, το δέρμα γίνεται πιο ξηρό και ευαίσθητο συγκριτικά με το πώς ήταν στην ηλικία των 20 ή 30 χρονών. Για τις καταστάσεις αυτές ιδιαίτερα στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, συστήνεται η φροντίδα του δέρματος με κρέμες που θα δώσει ο δερματολόγος που περιέχουν ρετινοειδή ή ταζαροτένη. Επίσης μπορεί να είναι χρήσιμα σκευάσματα που περιέχουν ρετινόλη, άλφα-υδροξυοξέα, αντιοξειδωτικές ουσίες ή πεπτίδια.

Με την αύξηση της ηλικίας, στις γυναίκες παρατηρούνται αλλαγές των μαλλιών λόγω ορμονών. Οι γυναίκες είναι δυνατόν να παρουσιάσουν αλωπεκία ανδρογενούς τύπου. Στην ανδρογενή αλωπεκία, τα μαλλιά γίνονται πιο λεπτά και αραιώνουν στην κορυφή του κεφαλιού.

Στις γυναίκες, στην ανδρογενή αλωπεκία τα μαλλιά διατηρούνται περισσότερο απ' ότι στους άνδρες. Η αλωπεκία αυτή είναι κυρίως γενετικής αιτιολογίας.

Στις γυναίκες η ανδρογενής αλωπεκία αντιμετωπίζεται με μινοξιδίλη τοπικά. Επίσης ο δερματολόγος μπορεί να αποφασίσει να χορηγήσει από το στόμα φάρμακα που καταστέλλουν τη δράση των ανδρογόνων (ορμονική θεραπεία αντικατάστασης, σπιρονολακτόνη).

Με την αύξηση της ηλικίας και τη γήρανση, με λίγη καθημερινή φροντίδα στο δέρμα και στο σώμα γενικότερα, μπορείτε να πετύχετε πολλά για μια καλύτερη εμφάνιση των μαλλιών, των νυχιών και του δέρματος σας.

Είναι απαραίτητο να συμβουλεύεστε το δερματολόγο σας για να αγοράζετε τα προϊόντα εκείνα που προσφέρουν για τη δική σας περίπτωση και ηλικία, όσο το δυνατό περισσότερα στο δέρμα, στα μαλλιά και τα νύχια σας.