Ο διαβήτης είναι σοβαρός και αυξανόμενος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των ασθενών με διαβήτη αυξάνεται με δραματικό ρυθμό, εντούτοις τόσο το πλατύ κοινό όσο και οι ασθενείς οι ίδιοι, δεν γνωρίζουν όσο θα έπρεπε τις επιπλοκές της νόσου.
Ο κίνδυνος των επιπλοκών αυτών είναι ακόμη μεγαλύτερος λόγω του ότι στις πλείστες περιπτώσεις, εξελίσσονται αθόρυβα, με ύπουλο τρόπο χωρίς ο ασθενής να αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα αυτών που συντελούνται όταν ο διαβήτης δεν ελέγχεται σωστά.
Βασικά ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να προκαλέσει καταστροφές σε όλο το σώμα. Από την καρδία ως τους νεφρούς και από τα μάτια ως τα πόδια, ο διαβήτης στην ανεξέλεγκτη πορεία του μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες σε όλους τους ιστούς και τα όργανα.
Λόγω της άγνοιας που επικρατεί στο θέμα του διαβήτη, η θνησιμότητα και η νοσηρότητα που προκύπτει ενώ θα μπορούσαν να προληφθούν και να μειωθούν στο ελάχιστο, αντίθετα σημειώνουν μια απειλητική άνευ προηγουμένου αύξηση.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι σχεδόν 30% των ασθενών που έχουν προσβληθεί από διαβήτη δεν το γνωρίζουν. Η παγκόσμιος επιδημία παχυσαρκίας που είναι γενεσιουργός αιτία για την πρόκληση διαβήτη, βρίσκεται σε έξαρση επηρεάζοντας όχι μόνο ενήλικες αλλά και παιδιά.
Ο διαβήτης τύπου 2 συνήθως προσβάλλει ενήλικες. Οφείλεται στο γεγονός ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει σωστά την ινσουλίνη που παράγει. Στην εποχή μας όλο και περισσότεροι έφηβοι και παιδιά, κυρίως λόγω παχυσαρκίας, παρουσιάζουν διαβήτη τύπου 2.
Ο διαβήτης τύπου 1 που εκδηλώνεται κυρίως στην παιδική και εφηβική ηλικία, χαρακτηρίζεται από έλλειψη παραγωγής της ινσουλίνης από το πάγκρεας. Η αντιμετώπιση του, περιλαμβάνει υποχρεωτικά τη χορήγηση ινσουλίνης.
Η διατροφή και η σωματική άσκηση είναι βασικοί τρόποι αντιμετώπισης του διαβήτη. Στο διαβήτη τύπου 2 μπορεί να χρειαστούν και φάρμακα από το στόμα για τη μείωση του ζαχάρου στο αίμα και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και ινσουλίνη.
Ο κακός έλεγχος του διαβήτη, αφήνει χρόνια στο αίμα ψηλά επίπεδα ζαχάρου και λιπιδίων όπως η κακή χοληστερόλη LDL. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε μικροαγγειοπάθειες που εκδηλώνονται σε όλα τα ζωτικά όργανα.
Οι ασθενείς που δεν ελέγχουν ορθά το διαβήτη τους δεν αντιλαμβάνονται ότι οι βλάβες συνεχίζουν να εγκαθίστανται. Όταν τα προβλήματα στα όργανα εκδηλώνονται, είναι πλέον αργά. Οι ζημιές που έχουν υποστεί δεν είναι ανατρέψιμες.
Οι συχνότερες και σοβαρότερες επιπλοκές του διαβήτη είναι:
- Καρδιακή προσβολή
- Εγκεφαλικά επεισόδια
- Νεφρική ανεπάρκεια
- Ακρωτηριασμοί στα κάτω μέλη, που επηρεάζουν την κνήμη, τα πόδια ή τα δάκτυλα των ποδιών
- Απώλεια όρασης που οδηγεί σε τύφλωση
- Γυναίκες που είχαν διαβήτη πριν την εγκυμοσύνη τους ή γυναίκες που αναπτύσσουν διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη, έχουν περισσότερες πιθανότητες επιπλοκών όπως γέννηση νεκρού παιδιού, συγγενείς ανωμαλίες του παιδιού και ανάγκη για καισαρική τομή
- Κάθε χρόνο ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με διαβήτη που δεν ελέγχουν σωστά τη νόσο τους, απειλούνται με επιπλοκές ή χάνουν τη ζωή τους λόγω γρίπης ή πνευμονίας.
Οι διαβητικοί δεν είναι αβοήθητοι μπροστά στο δύσκολο αυτό πρόβλημα. Μπορούν να μειώσουν στο ελάχιστο τους κινδύνους τους ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες των γιατρών και των διαιτολόγων τους.
Σε ότι αφορά τους βιολογικούς δείκτες παρακολούθησης του διαβήτη τους, είναι καλό οι ασθενείς να έχουν τις ακόλουθες βασικές γνώσεις:
- Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HbA1c, είναι ένας αξιόπιστος δείκτης της διαχρονικής εξέλιξης του ζαχάρου στο αίμα τους. Η τιμής της στο αίμα, δείχνει που περίπου κυμαινόταν το επίπεδο ζαχάρου του αίματος κατά τους τρεις μήνες που προηγήθηκαν της μέτρησης.
Ο στόχος είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη στο αίμα να είναι χαμηλότερη του 7%. Αυτό ισοδυναμεί με επίπεδα γλυκόζης που κυμαίνονταν κατά μέσο όρο στα 150 mg/dl. Πρέπει να προσθέσουμε ότι υπάρχουν τώρα έρευνες που δείχνουν ότι είναι προτιμότερο τα επίπεδα της HbA1c να διατηρούνται ακόμη πιο χαμηλά
- Η κακή χοληστερόλη LDL πρέπει να διατηρείται κάτω από 100
- Η αρτηριακή πίεση να βρίσκεται πιο κάτω από 130/80.
Η πρόκληση όμως και η μεγάλη δυσκολία για τους διαβητικούς, είναι να μπορέσουν διαχρονικά και πρακτικά για όλη τους τη ζωή να κάνουν την ορθή φαρμακευτική και διατροφική αντιμετώπιση προσαρμόζοντας τη ζωή τους στις ανάγκες της ασθένειας. Για παράδειγμα πρέπει η σωματική άσκηση να είναι καθημερινή αφού είναι γνωστό ότι μειώνει τις ανάγκες του οργανισμού σε ινσουλίνη.
Χρειάζονται βοήθεια για να πετύχουν τους στόχους αυτούς. Πρέπει να έχουν μια σχέση εμπιστοσύνης με το γιατρό τους και με τους άλλους επαγγελματίες της υγείας όπως οι διαιτολόγοι τους.
Παράλληλα μια συνεχής υποστήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους στο επαγγελματικό περιβάλλον, μπορεί να τους προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες.
