Οι τροφικές δηλητηριάσεις είναι συχνές. Η διάγνωση δεν είναι εύκολη.
Οι άνθρωποι που προσβάλλονται από ασθένειες που μεταδίδονται από τα φαγητά και τις τροφές, είναι σύμφωνα με ορισμένα στατιστικά στοιχεία περισσότεροι από αυτούς που προσβάλλονται από το κοινό κρυολόγημα.
Με την αύξηση της θερμοκρασίας που παρατηρείται κατά τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού, οι τροφικές δηλητηριάσεις αυξάνονται.
Όμως είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος ότι έχει πάθει τροφική δηλητηρίαση. Τα συμπτώματα μοιάζουν πολύ με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Έτσι οι ασθενείς, συχνά δεν μπορούν να καταλάβουν εάν τα συμπτώματα τους οφείλονται σε κάτι που έχουν φάει το οποίο τους προκάλεσε τροφική δηλητηρίαση ή εάν πρόκειται για κάποια ίωση ή ένα κοινό κρυολόγημα.
Τα μικρόβια και οι τοξίνες που είναι οι αιτίες των τροφικών δηλητηριάσεων, προκαλούν πόνο στην κοιλιά, εμετό και διάρροια. Τα ίδια συμπτώματα στο πεπτικό σύστημα προκαλούν οι ιοί της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος.
Δεν υπάρχει λοιπόν εύκολος τρόπος για να καταλάβει κάποιος, κατά πόσο η αιτία των συμπτωμάτων του, είναι μια από τις πολλές μορφές τροφικών δηλητηριάσεων ή μια ίωση.
Υπάρχουν όμως μερικά σημεία διαφοροποίησης μεταξύ των δύο ομάδων των παθήσεων αυτών τα οποία μπορούν να μας δώσουν λίγη βοήθεια για να καταλάβουμε το τι έχει συμβεί.
Συνήθως όταν κάποιος προσβληθεί από ιούς που προκαλούν κοινό κρυολόγημα ή γρίπη, παρουσιάζει γενικευμένους πόνους και μυαλγίες. Στις τροφικές δηλητηριάσεις συνήθως υπάρχει ένα γενικό αίσθημα δυσφορίας και ο ασθενής δεν αισθάνεται καλά.
Η ταχύτητα εγκατάστασης των συμπτωμάτων είναι ίσως η βασική διαφορά στην εκδήλωση των νόσων αυτών.
Οι τροφικές δηλητηριάσεις προκαλούν πολύ γρήγορα σημεία και συμπτώματα μετά την έκθεση του ασθενούς στον παθογόνο παράγοντα.
Είτε πρόκειται για βακτηρίδιο, είτε πρόκειται για κάποιο ιό που είναι αιτία τροφικής δηλητηρίασης, τα πρώτα συμπτώματα θα εμφανιστούν μέσα στις πρώτες 24 έως 36 ώρες από την κατανάλωση του μολυσμένου φαγητού.
Εάν κάποιος προσβληθεί από το κολοβακτηρίδιο E. Coli ή από το βοτυλικό κλοστρίδιο που είναι η αιτία της αλλαντίασης, σε μερικές ώρες μετά την κατανάλωση της μολυσμένης τροφής, θα έχει εμετούς και διάρροια.
Η μόνη διαφορά στις περιπτώσεις αυτές είναι οι τροφικές δηλητηριάσεις από παράσιτα, όπου η κλινική εικόνα αναπτύσσεται μέσα σε δύο εβδομάδες από τη στιγμή της κατανάλωσης της μολυσμένης τροφής.
Ακόμη κάτι που μπορεί να μας βοηθήσει στο να αντιληφθούμε κατά πόσο πράγματι πρόκειται για τροφική δηλητηρίαση, είναι το είδος του φαγητού που έχει φάει ο ασθενής πριν από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων.
Ορισμένα τρόφιμα συσχετίζονται πολύ συχνότερα με τροφική δηλητηρίαση παρά άλλα.
Τα αυγά που δεν έχουν ψηθεί πλήρως, το κρέας, το ψάρι, ιδιαίτερα οι γαρίδες και άλλα μαλάκια, το γάλα ή οι χυμοί που δεν είναι παστεριωμένοι, τυριά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά, αποτελούν τροφές στις οποίες πιο συχνά διάφοροι ιοί ή βακτηρίδια μπορούν να αναπτυχθούν και να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση.
Επίσης εάν και άλλα άτομα που συνέφαγαν με τον ασθενή παρουσιάζουν τα ίδια κλινικά σημεία, τότε είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για τροφική δηλητηρίαση.
Αντίθετα εάν τα μέλη μιας οικογένειας παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα αλλά σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, τότε είναι πιθανότερο ότι πρόκειται για μια γρίπη ή κοινό κρυολόγημα. Πράγματι στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται κάποιος χρόνος για να μεταδώσει ο ένας στον άλλο τον παθογόνο ιό. Έτσι δεν παρουσιάζουν ταυτόχρονα το πρόβλημα σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στις τροφικές δηλητηριάσεις.
Αναμφίβολα η βοήθεια του γιατρού είναι καθοριστική στη διάγνωση και αντιμετώπιση των τροφικών δηλητηριάσεων. Όμως είναι καλό οι ασθενείς να γνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά της κλινικής εικόνας που παρουσιάζεται σε περίπτωση τροφικής δηλητηρίασης, γρίπης, κρυολογήματος ή κάποιας άλλης ίωσης.
Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε ότι οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού που περιλαμβάνουν τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τις έγκυες γυναίκες, τα άτομα με μειωμένη άμυνα του οργανισμού λόγω χρόνιας ασθένειας ή άλλης διαταραχής, πρέπει να ζητούν άμεσα τη συμβουλή του γιατρού τους όταν υποψιάζονται ότι έχουν υποστεί τροφική δηλητηρίαση.
Οι ευάλωτες αυτές ομάδες μπορούν να πάθουν ευκολότερα τροφική δηλητηρίαση και να παρουσιάσουν σοβαρότερα προβλήματα.