Ο καταρράκτης είναι πάθηση με θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού των ματιών, που χαρακτηρίζεται από θαμπάδα ή θάμβο στην όραση. Το αποτέλεσμα είναι, μεταξύ άλλων, ο ασθενής να μη βλέπει καλά, από κοντά ή μακριά, να μη αντιλαμβάνεται καλά τα χρώματα, να δυσκολεύεται στην οδήγηση, στο γράψιμο, στο διάβασμα ή στην παρακολούθηση της τηλεόρασης.
Η ορθή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνη C προστατεύει τα μάτια από τον καταρράκτη. Η βιταμίνη C μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης φλοιώδη καταρράκτη σε άτομα ηλικίας κάτω των 60 ετών.
Οι καρωτινοειδείς ουσίες στη διατροφή μειώνουν τον κίνδυνο οπίσθιου υποκαψικού καταρράκτη. Οι καρωτινοειδείς ουσίες περιέχονται σε φρούτα, λαχανικά και καρώτα και έχουν χρώμα κίτρινο, κόκκινο ή πορτοκαλί. Μέσα στον οργανισμό, στο συκώτι, μετατρέπονται με τη βοήθεια ενζύμων, σε βιταμίνη Α.
Ο καταρράκτης μπορεί να προκληθεί από διάφορες αιτιολογίες. Μπορεί να είναι συγγενής, δηλαδή να υπάρχει κατά τη γέννηση του παιδιού ή ακόμη να εκδηλωθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της ζωής.
Επίσης υπάρχουν και οι επίκτητες μορφές από τις οποίες ο γεροντικός καταρράκτης είναι η συχνότερη μορφή. Ο καταρράκτης μπορεί να προκληθεί και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως ο διαβήτης, διάφορες οφθαλμολογικές παθήσεις, φάρμακα (κορτιζόνη), τραυματισμούς και άλλους.
Μόνο πολύ λίγες έρευνες μέχρι σήμερα εξέτασαν τη σχέση της διατροφής με την πρόκληση του γεροντικού καταρράκτη, ο οποίος είναι η συχνότερη μορφή της νόσου.
Ανάλογα με τον εντοπισμό της θολότητας στο φακό του ματιού υπάρχουν 3 μορφές γεροντικού καταρράκτη: ο φλοιώδης, ο οπίσθιος υποκαψικός και ο πυρηνικός καταρράκτης.
Σε έρευνα με 492 μη διαβητικές γυναίκες, ηλικίας από 53 έως 73 ετών, γιατροί από τη Βοστόνη, μελέτησαν τις μακροχρόνιες διατροφικές συνήθειες των γυναικών.
Ο στόχος τους ήταν να διευκρινίσουν καλύτερα το ρόλο που έχουν στο διαβήτη, ορισμένες από τις συχνότερες θρεπτικές ουσίες που περιέχονται μέσα στη διατροφή.
Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι:
1. Οι γυναίκες κάτω των 60 ετών που έπαιρναν δια μέσου της διατροφής τους τουλάχιστο 362 mg βιταμίνης C, είχαν 57% λιγότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν φλοιώδη καταρράκτη σε σύγκριση με τις γυναίκες που κατανάλωναν λιγότερο από 140 mg βιταμίνης C
2. Γυναίκες που έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης C για περισσότερο από 10 χρόνια, είχαν 60% μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν φλοιώδη καταρράκτη σε σύγκριση με αυτές που δεν έπαιρναν ένα τέτοιο συμπλήρωμα
3. Μεταξύ των γυναικών που δεν κάπνιζαν, εκείνες που είχαν στη διατροφή τους περισσότερες καρωτινοειδείς ουσίες (α-καρωτίνη, β-καρωτίνη, συνολικά καρωτινοειδή) είχαν σημαντικά λιγότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν οπίσθιο υποκαψικό καταρράκτη
Τα συμπεράσματα αυτά τεκμηριώνουν το σημαντικό ρόλο που έχουν ορισμένες θρεπτικές ουσίες στη πρόληψη της εκδήλωσης του γεροντικού καταρράκτη.
Η βιταμίνη C και η βιταμίνη Α που σχηματίζεται μέσα στο συκώτι από το μεταβολισμό της καρωτίνης που είναι στην ουσία η προβιταμίνη Α, έχουν αντί-οξειδωτικές ιδιότητες οι οποίες βοηθούν στην πρόληψη του καταρράκτη.