Η φαρυγγιτίδα από στρεπτόκοκκο είναι η συχνότερη μορφή μόλυνσης του φάρυγγα από βακτήρια. Η νόσος προκαλείται από βακτήρια της ομάδας Α του στρεπτόκοκκου.  

Η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα εκδηλώνεται στις πλείστες περιπτώσεις σε παιδιά και έφηβους ηλικίας από 5 έως 15 ετών. Όμως μπορεί να παρουσιαστεί και σε παιδιά νεότερης ηλικίας και σε ενήλικες. Σε παιδιά κάτω των 3 ετών, οι μολύνσεις από στρεπτόκοκκο συνήθως δεν επηρεάζουν το φάρυγγα τους.

Τα περιστατικά φαρυγγιτίδας από στρεπτόκοκκο παρουσιάζουν εποχιακή κατανομή. Συνήθως συμβαίνουν στο τέλος του φθινόπωρου, το χειμώνα και νωρίς την άνοιξη.

Πώς μεταδίδεται η στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα;

Ο στρεπτόκοκκος μεταδίδεται σε ένα άτομο όταν αυτό έρθει σε άμεση επαφή με το σάλιο ή τις εκκρίσεις από τη μύτη κάποιου που είναι ήδη μολυσμένος. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μολύνονται από στρεπτόκοκκους εξαιτίας μιας ευκαιριακής επαφής με μολυσμένο άτομο.

Σε χώρους όπου βρίσκονται πολλοί άνθρωποι μαζί όπως σε σχολεία, γηροκομεία, κοιτώνες ή στρατόπεδα, η μετάδοση του βακτηρίου είναι πιο εύκολη. Υπάρχουν επίσης αναφορές για μετάδοση του στρεπτόκοκκου από τρόφιμα που επιμολύνθηκαν, ιδιαίτερα από γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα.

Ποια είναι τα σημεία και συμπτώματα που προκαλεί η φαρυγγίτιδα από στρεπτόκοκκο;

Τα άτομα που μολύνονται από το στρεπτόκοκκο παρουσιάζουν συμπτώματα εντός 3 ημερών από την έκθεση τους στο βακτήριο. Από τη στιγμή που κάποιος μολύνεται από το στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, μπορεί να μεταδίδει τη μόλυνση σε άλλους για 2 έως 3 εβδομάδες ακόμη και εάν δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Εάν όμως παίρνει αντιβιοτικά που είναι ενεργά κατά του συγκεκριμένου βακτηρίου, σε 24 ώρες από την έναρξη της αντιβίωσης παύει να μεταδίδει το μικρόβιο.

Στα σημεία και συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής φαρυγγιτίδας περιλαμβάνονται:

1. Πόνος στο λαιμό, στο φάρυγγα
    
2. Πυρετός
    
3. Πονοκέφαλος
    
4. Ο φάρυγγας είναι ερυθηματώδης και στις αμυγδαλές δυνατόν να υπάρχουν άσπρες πλάκες που δημιουργούνται λόγω πύου
    
5. Πρήξιμο, αύξηση του μεγέθους των λεμφαδένων κάτω από τη σιαγόνα ή στο άνω μέρος του λαιμού (υπογνάθιες και τραχηλικές λεμφαδενοπάθειες)
    
6. Αναγούλες, εμετοί, πόνος στην κοιλιά. Τα συμπτώματα αυτά είναι πιο συχνά σε παιδιά από ότι στους ενήλικες.

Πώς γίνεται η διάγνωση της φαρυγγιτίδας από στρεπτόκοκκο;

Αφού πρώτα ο γιατρός πάρει το ιστορικό και εξετάσει τον ασθενή, για να επιβεβαιώσει την ύπαρξη του στρεπτόκοκκου θα πρέπει να πάρει επίχρισμα από το φάρυγγα για άμεση εξέταση και καλλιέργεια με στόχο να αναγνωρισθεί ακριβώς ο τύπος του μικροβίου που έχει προκαλέσει τη φαρυγγίτιδα.

Υπάρχει άμεσο γρήγορο τεστ που είναι σε θέση να δείξει σε 10 έως 20 λεπτά εάν υπάρχει στρεπτόκοκκος ή όχι. Εάν το αποτέλεσμα αυτό είναι αρνητικό χρειάζεται να γίνει η καλλιέργεια η οποία δινει αποτελέσματα σε 24 έως 48 ώρες. Εάν και οι καλλιέργειες είναι αρνητικές τότε πιθανόν να πρόκειται για μόλυνση που προκλήθηκε από άλλο μολυσματικό παράγοντα.

Τα αποτελέσματα της καλλιέργειας από το φάρυγγα θα βοηθούν το γιατρό στο να αποφασίσει ποια είναι η καλύτερη θεραπεία για τον ασθενή με φαρυγγιτίδα. Είναι σημαντικό να τεκμηριώνεται η αιτία που προκαλεί τη φαρυγγίτιδα διότι οι πλείστες περιπτώσεις προκαλούνται από ιούς. Τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα εναντίον των ιών.

Η θεραπεία της φαρυγγίτιδας από στρεπτόκοκκο

Τα αντιβιοτικά είναι η βάση της θεραπείας για τη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα. Η πενικιλίνη είναι το αντιβιοτικό επιλογής. Πρόκειται για φάρμακο που για την εν λόγω πάθηση αποδείχτηκε αποτελεσματικό, ασφαλές και παράλληλα είναι φτηνό.

Η πενικιλίνη χορηγείται για 10 μέρες ή εναλλακτικά μπορεί να χορηγηθεί ενέσιμο αντιβιοτικό. Εάν ο ασθενής είναι αλλεργικός στην πενικιλίνη, ο γιατρός μπορεί να του χορηγήσει ερυθρομυκίνη.

Η αντιβίωση βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων. Σε 24 ώρες από την έναρξη της λήψης του αντιβιοτικού ο ασθενής παύει να μεταδίδει το βακτήριο σε άλλους. Παράλληλα η αντιβίωση μειώνει τον κίνδυνο πρόκλησης επιπλοκών της νόσου.

Ο ασθενής αρχίζει συνήθως να αισθάνεται καλύτερα σε 4 μέρες από την έναρξη της αντιβίωσης. Ωστόσο, για την πρόληψη πρόκλησης επιπλοκών, ο ασθενής δεν πρέπει να σταματήσει να παίρνει τα αντιβιοτικά για όσες ημέρες του σύστησε ο γιατρός του.

Οι επιπλοκές των μολύνσεων από στρεπτόκοκκους της ομάδας Α

Ορισμένοι τύποι στρεπτόκοκκου της ομάδας Α, ιδιαίτερα αυτοί που ανήκουν στην κατηγορία των βήτα αιμολυτικών στρεπτόκοκκων, εάν παραμείνουν χωρίς θεραπεία είναι σε θέση να προκαλούν επιπλοκές όπως ο ρευματικός πυρετός και η μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα.

Οι επιπλοκές αυτές έχουν καταστεί σπάνιες στις ανεπτυγμένες χώρες διότι χορηγείται άμεση και αποτελεσματική θεραπεία σε ασθενείς με στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα.

Ο ρευματικός πυρετός αναπτύσσεται σε περίπου 18 μέρες μετά από μια φαρυγγίτιδα που προκλήθηκε από στρεπτόκοκκο βήτα αιμολυτικό της ομάδας Α. Ο ρευματικός πυρετός χαρακτηρίζεται από προσβολή της καρδίας, παθήσεις των βαλβίδων της καρδίας με ή χωρίς αρθρίτιδες των μεγάλων αρθρώσεων που συνοδεύονται από έντονο πόνο και άλλα σημεία φλεγμονής.

Ο ρευματικός πυρετός δυνατόν να ακολουθηθεί μήνες μετά από μια άλλη επιπλοκή που επηρεάζει τον εγκέφαλο η οποία ονομάζεται χορεία του Sydenham. Πρόκειται για διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ανώμαλα τινάγματα και ασυντόνιστες κινήσεις που μοιάζουν με χορευτικές των μυών του κορμού, των χεριών και των ποδιών που γίνονται χωρίς να το θέλει ο ασθενής.

Η μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα είναι επιπλοκή που επηρεάζει τους νεφρούς. Συμβαίνει μετά από μη θεραπευθείσα με αντιβίωση φαρυγγίτιδα από στρεπτόκοκκο βήτα αιμολυτικό της ομάδας Α αλλά είναι συχνότερη μετά από μόλυνση στο δέρμα από το ίδιο βακτήριο.