Γιατί ο καρκίνος προσβάλλει παιδιά; Γιατί σε τόσο μικρή ηλικία, προτού ακόμη προλάβουν να κάνουν κάτι στη ζωή τους υποβάλλονται στη σκληρή αυτή δοκιμασία;

Η αναζήτηση των λόγων για τους οποίους ένα παιδί προσβάλλεται από καρκίνο συνεχίζεται αδιάκοπα. Είναι γεγονός, ότι δυστυχώς για το σοβαρό αυτό πρόβλημα , πολύ λίγα γνωρίζουμε σήμερα.

Επειδή δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί τον καρκίνο και λευχαιμία στα παιδιά, η πρόληψη στον τομέα αυτό είναι πρακτικά αδύνατη.

Παρά το γεγονός ότι έχουν ενοχοποιηθεί και μελετηθεί πολλοί παράγοντες, τα στοιχεία που υπάρχουν, εξηγούν την αιτιολογία του παιδικού καρκίνου σε λιγότερο από 10% των περιπτώσεων, στις οποίες μπορεί να ευθύνεται η κληρονομικότητα.

Η πιο πρόσφατη εργασία στον τομέα αυτό, προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο με βάση στοιχεία από το αρχείο παιδικού καρκίνου του Μάντσεστερ. Στο αρχείο αυτό, από τα σπουδαιότερα στο είδος του ανά το παγκόσμιο, συλλέγονται δεδομένα από το 1954.

Οι ερευνητές εξέτασαν τη χρονική στιγμή και τη γεωγραφική περιοχή κατά τις οποίες εκδηλώθηκαν καρκίνοι σε παιδιά για 45 χρόνια, από το 1954 έως το 1998.

Διαπίστωσαν ότι για δύο από τις συχνότερες μορφές κακοήθων νόσων του παιδιού, για τις λευχαιμίες και τους εγκεφαλικούς όγκους, υπήρχε ένας χαρακτηριστικός τρόπος εκδήλωσης τους όσον αφορά στη χρονική στιγμή και στη γεωγραφική περιοχή που εκδηλώνονταν.

Συγκεκριμένα παρατηρήθηκε ότι καταγράφονταν αυξημένα νέα περιστατικά λευχαιμιών και εγκεφαλικών όγκων συσσωρευμένα κατά ορισμένες χρονικές περιόδους και σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές.

Τα είδη των κακοήθων παθήσεων των παιδιών που παρουσίαζαν αυξημένη συχνότητα κατά χρονικές περιόδους και σε γεωγραφικές περιοχές, ήταν ειδικότερα για τις λευχαιμίες, η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και για τους εγκεφαλικούς όγκους, το αστροκύτωμα.

Η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία είναι η συχνότερη μορφή λευχαιμίας στα παιδιά και στους έφηβους. Το αστροκύτωμα εντάσσεται στους εγκεφαλικούς όγκους, που είναι η δεύτερη συχνότερη μορφή καρκίνου στα παιδιά μετά από τις λευχαιμίες που είναι η πρώτη συχνότερη μορφή καρκίνου παιδιών.

Η χρονική και γεωγραφική συσσώρευση νέων περιστατικών είναι τυπική ασθενειών, που προκαλούνται από μολύνσεις. Οι ασθένειες που προκαλούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, που είναι περισσότερο σταθεροί, εκδηλώνονται συσσωρευμένες σε μια γεωγραφική περιοχή, αλλά για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Τα νέα αυτά στοιχεία προσθέτουν δύναμη στη θεωρία ότι η συσσώρευση στο χρόνο και στο γεωγραφικό χώρο περιστατικών παιδικού καρκίνου οφείλεται σε εξάρσεις μεταδοτικών μολυσματικών ασθενειών, λόγω ιών.

Οι Βρετανοί επιστήμονες θεωρούν, ότι τα νέα αυτά στοιχεία υποστηρίζουν την άποψη, ότι ιώσεις που προσβάλλουν τη μητέρα και το παιδί κατά την εγκυμοσύνη, πιθανόν να είναι η αιτία έναρξης των παθολογικών μηχανισμών που οδηγούν τελικά στη λευχαιμία ή το αστροκύτωμα στα παιδιά.

Οι ιογενείς μολύνσεις των μητέρων μπορεί να είναι πολύ συνηθισμένες και ήπιας μορφής, που μπορεί να μη χρειαστούν ούτε ιατρική συμβουλή, όπως για παράδειγμα κρυολόγημα, ήπια μορφή γρίπης ή μια μόλυνση με άλλο ιό του άνω αναπνευστικού συστήματος.

Επισημαίνουν όμως ότι ο κίνδυνος από τις μολύνσεις δεν είναι ο ίδιος για όλα τα παιδιά. Η μόλυνση από ιούς πιθανόν να οδηγεί στη γένεση καρκίνων μόνο σε άτομα που έχουν ήδη μια γενετική προδιάθεση, που τα καθιστά πιο ευάλωτα στο να προσβληθούν από καρκίνο. Ανωμαλίες γονιδίων στο DNA των ατόμων αυτών δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο προσβολής τους από καρκίνο.

Η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με τις ιογενείς μολύνσεις και ίσως άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες διαφαίνονται, ως πιθανές αιτίες πρόκλησης παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας.

Η έρευνα που σας παρουσιάζουμε προσθέτει ακόμη ένα κομμάτι στο δύσκολο παζλ της αιτιολογίας του παιδικού καρκίνου. Τον Απρίλιο του 2005, έρευνα σε 10.000 παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι τα βρέφη που κατά τους πρώτους μερικούς μήνες της ζωής τους πηγαίνουν σε νηπιαγωγεία τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα έχουν 50% χαμηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από λευχαιμία.

Το συμπέρασμα τότε των ερευνητών ήταν ότι η έκθεση των παιδιών, πολύ νωρίς στη ζωή τους, κατά τη βρεφική ηλικία, σε μολύνσεις θα μπορούσε να βοηθήσει το αμυντικό τους σύστημα να αναπτυχθεί και να τα προστατεύει από λευχαιμία αργότερα στη ζωή τους.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το πρόβλημα δεν είναι απλό. Δεν γνωρίζουμε ακόμη αρκετά για να συστήσουμε περισσότερα προληπτικά μέτρα κατά του παιδικού καρκίνου και λευχαιμίας. Στα μέτρα που μπορούν να ληφθούν περιλαμβάνονται ο θηλασμός κατά τους πρώτους 6 μήνες της ζωής των παιδιών, η αποφυγή του καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ από τις έγκυες γυναίκες, η αποφυγή στην έκθεση ιονίζουσας ακτινοβολίας των εγκύων γυναικών, όπως οι ακτινογραφίες και ο αξονικός τομογράφος και ο υγιής τρόπος ζωής των ανδρών και γυναικών, που θέλουν να κάνουν παιδιά.