Το πρώτο εμβόλιο για την
πρόληψη του έρπητα ζωστήρα έχει πρόσφατα εγκριθεί για χορήγηση σε
ενήλικες άνω των 60 ετών τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην
Ευρώπη.Το εμβόλιο συστήνεται ακόμη και για ασθενείς που ήδη έχουν
πάθει ένα επεισόδιο έρπητα ζωστήρα.
Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη που στόχο έχει τη βελτίωση της
ποιότητας της ζωής ηλικιωμένων ανθρώπων. Το εμβόλιο προστατεύει από τον
έρπητα ζωστήρα και τον έντονο, εξαντλητικό πόνο που παρατηρείται κατά τη
διάρκεια της νόσου και ακολούθως παραμένει μακροχρόνια ταλαιπωρώντας
σοβαρά τους ασθενείς.
Υπολογίζεται ότι 25% των ανθρώπων θα παρουσιάσουν έρπητα ζωστήρα στη
ζωή τους. Ο κίνδυνος προσβολής από τη νόσο αυξάνεται με την αύξηση της
ηλικίας και είναι μεγαλύτερος μετά την ηλικία των 50 ετών.
Το εμβόλιο Zostavax έτυχε αξιολόγησης μετά
τη χορήγηση του σε 38.000 ανθρώπους ηλικίας 60 ετών ή περισσότερο. Στους
μισούς δόθηκε το εμβόλιο αυτό και στους υπόλοιπους δόθηκε εικονικό
εμβόλιο. Οι άνθρωποι αυτοί έτυχαν παρακολούθησης για 3 χρόνια για να
φανεί εάν θα παρουσίαζαν έρπητα ζωστήρα και εάν ναι, για πόσο χρονικό
διαρκούσε ο πόνος.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το εμβόλιο Zostavax
μείωνε τη συχνότητα του έρπητα ζωστήρα κατά 50% και την μεθερπητική
νευραλγία (ο έντονος πόνος που παραμένει μετά το επεισόδιο του έρπητα ζωστήρα)
κατά 67%.Η δυνατότητα του εμβολίου να προστατεύει από τον έρπητα ζωστήρα
μειωνόταν με την αύξηση της ηλικίας. Όμως ήταν μειωμένος ο κίνδυνος για
χρόνιο πόνο στους ηλικιωμένους που παρά τον εμβολιασμό παρουσίαζαν
έρπητα ζωστήρα.
|
Οι παρενέργειες του εμβολίου Zostavax ήταν
περιορισμένες. Οι συχνότερες ήσαν ήπιες και περιλάμβαναν αντιδράσεις
τοπικές στο σημείο της χορήγησης του εμβολίου και πονοκέφαλος.
Ο ιός της ανεµευλογιάς-ζωστήρα, η ανεμευλογιά και ο έρπητας
ζωστήρας
Ο έρπητας ζωστήρας ή ζωστήρας είναι μια νόσος που προκαλείται από τον
ιό της ανεµευλογιάς-ζωστήρα, τον ίδιο ιό που προκαλεί την ανεµευλογιά. Ο
έρπητας ζωστήρας εµφανίζεται σε άτοµα που είχαν νοσήσει από ανεµευλογιά παλαιότερα, συνήθως κατά την παιδική τους
ηλικία.
Μετά την ανεµευλογιά, ο ιός της ανεµευλογιάς-ζωστήρα παραµένει στο σώµα, στο
νευρικό σύστηµα, σε κατάσταση «αδράνειας» (ανενεργή). Ορισµένες φορές, συνήθως σε ηλικιωµένα
άτοµα και για λόγους οι οποίοι δεν είναι πλήρως κατανοητοί, ο ιός ενεργοποιείται εκ νέου και
ο ασθενής εµφανίζει έρπητα, ένα επίπονο, φλυκταινώδες εξάνθηµα, συνήθως σε ένα συγκεκριµένο µέρος
του σώµατος.
Απαιτούνται συνήθως αρκετές εβδοµάδες για να υποχωρήσει το εξάνθηµα, και
στη συνέχεια ο πόνος ενδέχεται να παραµείνει, ο οποίος µπορεί να είναι έντονος και να
διαρκέσει µήνες (μεθερπητική νευραλγία) στην περιοχή όπου υπήρχε το εξάνθηµα.
Ο κίνδυνος εµφάνισης έρπητα ζωστήρα φαίνεται να συνδέεται µε μείωση της
ειδικής ανοσίας (ο τρόπος αυτοπροστασίας του σώµατος) έναντι του ιού της ανεµευλογιάς-ζωστήρα.
Το Zostavax είναι ένα εµβόλιο που αποδείχτηκε ότι «ενισχύει» αυτή την ειδική ανοσία,
η οποία θεωρείται ότι αποτελεί το µηχανισµό προστασίας έναντι του έρπητα ζωστήρα και του πόνου
µε τον οποίο σχετίζεται η συγκεκριµένη νόσος.
Αντενδείξεις του εμβολίου
Το εμβόλιο δεν θα πρέπει να χρησιµοποιείται σε άτοµα που ενδέχεται να
παρουσιάζουν υπερευαισθησία (αλλεργία) στα συστατικά του εµβολίου,
συµπεριλαµβανοµένης της νεοµυκίνης (αντιβιοτικό).
Το εµβόλιο δεν θα πρέπει να χρησιµοποιείται σε άτοµα που έχουν προβλήµατα
µε το ανοσοποιητικό τους σύστηµα, είτε επειδή πάσχουν από κάποια νόσο όπως
λευχαιµία, λέµφωµα, AIDS, είτε επειδή λαµβάνουν φάρµακα που επηρεάζουν
το ανοσοποιητικό σύστημα. Δεν θα πρέπει επίσης να χρησιµοποιείται σε
ασθενείς µε ενεργή φυµατίωση για την οποία δεν λαµβάνουν θεραπευτική
αγωγή καθώς και σε εγκύους.
Το εμβόλιο εγκρίθηκε για χορήγηση στους ανθρώπους διότι
βρέθηκε ότι τα οφέλη
του
υπερτερούν των κινδύνων που συνδέονται µε αυτό για την πρόληψη του
έρπητα ζωστήρα (ή ζωστήρα) και της μεθερπητικής νευραλγίας σε άτοµα ηλικίας από 60 ετών και άνω.