Ο άποιος διαβήτης είναι μια διαφορετική ασθένεια από το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2.

Στον άποιο διαβήτη οι νεφροί δεν μπορούν να ελέγχουν σωστά το νερό στα ούρα. Για αυτό οι ασθενείς ουρούν πολύ συχνά, σηκώνονται πολλές φορές τη νύχτα για να ουρήσουν, διψούν συνεχώς και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού.

Στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2 τα προβλήματα δημιουργούνται λόγω αυξημένης συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα. Η γλυκόζη στο αίμα αυξάνεται εξαιτίας ανωμαλιών στη δράση ή στην παραγωγή της ινσουλίνης. 

Η υπερβολικά μεγάλη ποσότητα γλυκόζης στο αίμα που δημιουργείται στο σακχαρώδη διαβήτη, προκαλεί αύξηση της διούρησης με τον ασθενή να υποφέρει από πολυδιψία, πολυουρία, απώλεια βάρους, κούραση και διάφορα αλλά σοβαρά προβλήματα.

Πώς προκαλείται ο άποιος διαβήτης;

Υπάρχουν δύο παθολογικοί μηχανισμοί που μπορούν να οδηγήσουν σε άποιο διαβήτη. Το πρόβλημα μπορεί να αρχίζει είτε από τον εγκέφαλο είτε από τους νεφρούς.

Υπάρχουν δηλαδή δύο μεγάλες κατηγορίες άποιου διαβήτη:

1. Άποιος διαβήτης κεντρικής αιτιολογίας, λόγω προβλήματος παραγωγής της αντιδιουρητικής ορμόνης από την υπόφυση του εγκεφάλου
    
2. Άποιος διαβήτης περιφερικού τύπου ή νεφρογενής, λόγω του ότι οι νεφροί δεν ανταποκρίνονται στη δράση της αντιδιουρητικής ορμόνης 

Στον εγκέφαλο κανονικά παράγεται η αντιδιουρητική ορμόνη (ADH) ή βαζοπρεσσίνη. Συγκεκριμένα η αντιδιουρητική ορμόνη παράγεται στην υπόφυση. Με τη δράση της στους νεφρούς βοηθά τον οργανισμό μας να διατηρεί ένα φυσιολογικό ισοζύγιο νερού στο αίμα και στα ούρα.

Στην υπόφυση του εγκεφάλου, η παραγωγή και η έκκριση στην κυκλοφορία του αίματος της βαζοπρεσσίνης μπορεί να παρουσιάζει πρόβλημα. Στους διάφορους λόγους που δυνατόν να προκαλέσουν τέτοιο πρόβλημα περιλαμβάνονται οι μολύνσεις στον εγκέφαλο, οι τραυματισμοί του κρανίου ή του εγκεφάλου, οι εγκεφαλικοί όγκοι, η σαρκοείδωση, η ιστιοκύττωση και οι χειρουργικές επεμβάσεις στον εγκέφαλο.

Σε μερικές περιπτώσεις άποιου διαβήτη υπάρχει οικογενειακό ιστορικό της νόσου ενώ σε 25% η αιτία δεν εντοπίζεται.

Στους ασθενείς με άποιο διαβήτη νεφρογενούς αιτιολογίας, οι νεφροί δεν ανταποκρίνονται φυσιολογικά στη δράση της αντιδιουρητικής ορμόνης.

Πώς γίνεται η διάγνωση του άποιου διαβήτη;

Η έντονη, δίψα, η πολυουρία, η πολυδιψία, οι συχνές ουρήσεις του ασθενή τη νύκτα, τον οδηγούν στο γιατρό. Ο γιατρός λαμβάνοντας το ιστορικό του ασθενούς και αξιολογώντας τον κίνδυνο αφυδάτωσης, θα ελέγξει με απλούς τρόπους (ανίχνευση ζαχάρου στα ούρα, τεστ αίματος και ούρων, μετρήσεις οσμωτικότητας) εάν πρόκειται για ζαχαρώδη διαβήτη ή άποιο διαβήτη.

Εάν δημιουργηθεί εύλογη υποψία, ότι πρόκειται για άποιο διαβήτη, ο θεράπων γιατρός μπορεί να παραπέμψει τον ασθενή σε ειδικό γιατρό ή νοσοκομείο για τη διενέργεια του τεστ στέρησης ύδατος.

Στο τεστ στέρησης ύδατος χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και παρακολούθηση του ασθενούς από εξειδικευμένο προσωπικό. Ο ασθενής σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο πρωτόκολλο, υποβάλλεται σε στέρηση ύδατος και γίνονται τεστ και μετρήσεις του βάρους σώματος, των ούρων και του αίματος για μερικές ώρες.

Εάν τα αποτελέσματα δείξουν ότι ο ασθενής παρουσιάζει άποιο διαβήτη, τότε θα γίνουν επιπλέον εξετάσεις για να βρεθεί η αιτία. Στις εξετάσεις περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων αξονική ή μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου, ενδοκρινολογικά και νεφρολογικά τεστ.

Ποια είναι η θεραπεία για τον άποιο διαβήτη;

Εάν ο άποιος διαβήτης είναι κεντρικής αιτιολογίας, δηλαδή υπάρχει έλλειψη στον οργανισμό της αντιδιουρητικής ορμόνης, μπορεί να χορηγηθεί ένα φάρμακο που ονομάζεται δεσμοπρεσσίνη (συνθετικό ανάλογο της βαζοπρεσσίνης) που φέρει την εμπορική επωνυμία DDAVP.

Το φάρμακο υπάρχει σε σπρέι και άλλες μορφές, χάπια ή ενέσεις. Οι ασθενείς που παίρνουν DDAVP πρέπει να είναι προσεκτικοί να μη πίνουν πολύ διότι υπάρχει ο κίνδυνος να υπερφορτωθεί ο οργανισμός τους σε υγρά. Η υπερφόρτωση του οργανισμού σε υγρά προκαλεί αδιαθεσία, αδυναμία και ζαλάδα.

Στις περιπτώσεις που ο άποιος διαβήτης είναι περιφερικής αιτιολογίας, το φάρμακο DDAVP δεν βοηθά. Υπάρχουν για τις περιπτώσεις αυτές άλλα φάρμακα όπως η υδροχλωροθειαζίδη.