Το νερό είναι εξίσου σημαντικό με το οξυγόνο για τη ζωή. Ο οργανισμός χρειάζεται νερό για κάθε λειτουργία του.
Η διατήρηση της ορθής εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος και η αποβολή των άχρηστων ουσιών που παράγονται από τον οργανισμό γίνονται με τη βοήθεια του νερού.
Κάποιος μπορεί να επιβιώσει μέχρι 6 εβδομάδες χωρίς φαγητό. Όμως χωρίς νερό, η επιβίωση είναι δυνατή μόνο για μερικές μέρες το πολύ για μια εβδομάδα.
Το σώμα μας χάνει νερό ακόμη και όταν δεν κάνουμε καμιά δραστηριότητα. Καθημερινά χάνουμε σχεδόν 1 λίτρο νερό από τα ούρα, τον ιδρώτα και το δέρμα. Ακόμη και με την αναπνοή μας χάνουμε λίγη ποσότητα νερού. Συνήθως χάνουμε καθημερινά 2,5 λίτρα νερού.
Η δίψα είναι το κυριότερο σήμα που στέλλει ο οργανισμός μας για να μεταδώσει το μήνυμα ότι χρειάζεται νερό. Χρησιμοποιεί και άλλους μηχανισμούς για να ρυθμίσει το ισοζύγιο του νερού που χρειάζεται.
Σε περίπτωση που το επίπεδο νερού στον οργανισμό μειώνεται τότε υπάρχουν μηχανισμοί που μειώνουν την απώλεια νερού διαμέσου των νεφρών. Οι νεφροί έχουν την ικανότητα να συγκεντρώνουν τα ούρα μειώνοντας έτσι την απώλεια νερού από τα ούρα.
Όμως υπάρχουν καταστάσεις που το ισοζύγιο του νερού γίνεται αρνητικό. Είναι τότε που δημιουργείται ο κίνδυνος της αφυδάτωσης.
Η αφυδάτωση είναι μια κατάσταση που δυνητικά απειλεί τη ζωή. Ποια είναι τη σημεία της αφυδάτωσης;
- Στις περισσότερες περιπτώσεις η αφυδάτωση είναι ήπιας ή μέτριας μορφής. Η δίψα είναι το κυριότερο σημείο που μας οδηγεί στο να πίνουμε για να διορθώσουμε την απώλεια νερού που έχουμε. Επίσης εάν μπούμε σε ένα χώρο που είναι πιο δροσερός ή κρύος ή ακόμη εάν σταματήσουμε μια δραστηριότητα που κάνουμε, αυτά συμβάλλουν στη μείωση της απώλειας νερού
- Εάν η ήπια αφυδάτωση δεν διορθωθεί, τότε το στόμα ξηραίνεται, κοκκινίζει το δέρμα, εμφανίζεται μια έντονη κούραση και μειώνονται οι λειτουργικές ικανότητες του οργανισμού
- Σε σοβαρότερες περιπτώσεις αφυδάτωσης, η αρτηριακή πίεση πέφτει επικίνδυνα, μειώνεται η κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα να μη γίνεται καλή οξυγόνωση των ιστών και να μην τροφοδοτούνται οι ιστοί και τα όργανα με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Είναι τότε που μπορεί να προκύψουν ζαλάδες, απώλεια της συνείδησης, ταχυκαρδία, νεφρική ανεπάρκεια και τέλος μπορεί να επέλθει ο θάνατος.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η αφυδάτωση είναι μια επικίνδυνη κατάσταση που εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότατα προβλήματα.
Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο για αφυδάτωση.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που αυξάνουν ή δημιουργούν τον κίνδυνο αφυδάτωσης;
- Οι δραστηριότητες και οι καιρικές συνθήκες: Τα άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Όσο πιο ζεστός και υγρός είναι ο καιρός τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Κατά το καλοκαίρι και κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρες είναι προτιμότερο να αποφεύγονται επαγγελματικές δραστηριότητες ή ασκήσεις έξω. Επίσης στις περιόδους αυτές, εάν υποχρεωτικά κάποιοι είναι έξω, θα πρέπει να πίνουν άφθονο νερό.
Σε περιόδους καύσωνα ή όταν πηγαίνουμε για διακοπές σε χώρες με θερμό περιβάλλον και με υγρασία, θα πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα για να πίνουμε άφθονο νερό.
- Η ηλικία: Με την αύξηση της ηλικίας το σώμα χάνει από τις λειτουργικές του ικανότητες που του επιτρέπουν να διατηρεί το ισοζύγιο του νερού. Επιπρόσθετα στους ηλικιωμένους, ο οργανισμός χάνει περισσότερο νερό από τα ούρα και την εφίδρωση. Στους ηλικιωμένους λοιπόν χρειάζεται περισσότερη προσοχή για να μην υποστούν αφυδάτωση.
Να τονίσουμε επίσης ότι οι ηλικιωμένοι δεν νιώθουν τόσο έγκαιρα τη δίψα σε περίπτωση αφυδάτωσης όσο οι νέοι. Για το λόγο αυτό συστήνεται στους ηλικιωμένους να πίνουν νερό ακόμη πριν να νιώσουν διψασμένοι.
- Προβλήματα υγείας: Τα άτομα που έχουν προβλήματα υγείας είναι περισσότερο ευάλωτα στην αφυδάτωση. Ο πυρετός, η διάρροια, οι εμετοί, είναι καταστάσεις που αυξάνουν σοβαρά τον κίνδυνο αφυδάτωσης. Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι που έχουν πρόβλημα υγείας είναι ακόμη περισσότερο ευάλωτοι στην αφυδάτωση.
- Φάρμακα: Υπάρχουν φάρμακα τα οποία αυξάνουν την απώλεια νερού από το σώμα. Τέτοια φάρμακα είναι για παράδειγμα τα διουρητικά που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της ψηλής πίεσης.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να λαμβάνονται όλα τα μέτρα για την πρόληψη της αφυδάτωσης. Ο καθένας πρέπει να λαμβάνει υπ' όψη την ατομική του κατάσταση, τις καιρικές συνθήκες και ανάλογα να μεριμνεί να πίνει άφθονο νερό.
Ο καφές και το τσάι δεν είναι καλός τρόπος ενυδάτωσης. Τα ροφήματα αυτά περιέχουν καφεΐνη που έχει διουρητική δράση και μπορεί να υποβοηθά την αφυδάτωση.
Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στους ηλικιωμένους στα παιδιά και σε αυτούς που ασθενούν. Είναι πιο ευάλωτοι στην αφυδάτωση και θα πρέπει να προστατεύονται περισσότερο με προσεκτική και κατάλληλη λήψη υγρών.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνούμε ότι εκτός από το νερό που πίνουμε, ορισμένα φρούτα ή τρόφιμα είναι πολύ καλές πηγές νερού. Για παράδειγμα το καρπούζι, το πεπόνι, τα καρότα, το μαρούλι, η ντομάτα, το μπρόκολο, το μήλο, τα πορτοκάλια το γκρέιπφρουτ, περιέχουν περισσότερο από 80% νερό.