Το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης είναι μια κλινική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αδυναμία και κούραση η οποία καταβάλλει τον ασθενή. Συνοδεύεται από πόνους στους μυς και στις αρθρώσεις, κατάθλιψη και αϋπνία. Παράλληλα ο ασθενής δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί.
Η διάρκεια της νοσολογικής αυτής κατάστασης που μοιάζει με την κλινική εικόνα της γρίπης ή του κρυολογήματος, διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες. Μπορεί να υπάρχει συνεχώς ή να φεύγει και να επαναλαμβάνεται.
Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί ακριβώς ποια είναι η αιτία που προκαλεί τη διαταραχή αυτή. Παλαιότερα υπήρχαν υποψίες ότι είναι ο ιός του Epstein-Barr, που προκαλούσε την ασθένεια. Παράλληλα είχε παρατηρηθεί, ότι το σύνδρομο αυτό παρουσιαζόταν μετά από μόλυνση, όπως για παράδειγμα μετά από ηπατίτιδα ή ακόμη μετά από το κοινό κρυολόγημα.
Παρά τις διαπιστώσεις αυτές δεν έχει βρεθεί ακόμη το τι προκαλεί την πάθηση. Οι παράγοντες κινδύνου, που συσχετίζονται με το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης είναι το συναισθηματικό στρες, ορμονικές διαταραχές, αλλεργίες και η έκθεση σε ορισμένες τοξίνες.
Οι περισσότερες περιπτώσεις εκδηλώνονται σε γυναίκες. Υπάρχουν επίσης περιστατικά σε παιδιά και σε έφηβους.
Επειδή η κούραση είναι ένα σύμπτωμα που υπάρχει σε πολλές ασθένειες, είναι σημαντικό να γίνει μια καλή κλινική και εργαστηριακή διερεύνηση του ασθενούς για να αποκλειστούν όλες οι άλλες γνωστές αιτίες που προκαλούν κούραση και καταβολή.
Επειδή το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης είναι μια ιδιάζουσα κλινική κατάσταση, οι ειδικοί που έχουν μελετήσει σε βάθος την νοσολογική αυτή οντότητα, θεωρούν ότι για να μπορέσει να γίνει αποδεκτή η διάγνωση αυτή θα πρέπει να υπάρχουν στον ασθενή τουλάχιστο 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα και αυτό για μια χρονική διάρκεια μεγαλύτερη των 6 μηνών:
- Απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης και σοβαρές δυσκολίες στη συγκέντρωση.
- Πόνος στο λαιμό με φαρυγγίτιδα.
- Μεγάλοι λεμφαδένες στο λαιμό ή στις μασχάλες.
- Μυϊκοί πόνοι.
- Πόνοι στις αρθρώσεις χωρίς όμως σημεία φλεγμονής όπως για παράδειγμα ερύθημα ή πρήξιμο.
- Έντονοι πονοκέφαλοι που μπορούν να παρουσιάζονται με διαφορετικό τρόπο και τύπο.
- Ο ύπνος δεν ξεκουράζει τον ασθενή με αποτέλεσμα να επηρεάζει την ικανότητα του να λειτουργήσει κανονικά.
- Κούραση που εγκαθίσταται μετά από οποιαδήποτε προσπάθεια και η οποία διαρκεί περισσότερο από μία ημέρα.
Η ασθένεια μπορεί να παρουσιαστεί με διαφορετικές μορφές. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ασθενείς ανακάμπτουν και αρχίζουν να εργάζονται κανονικά. Άλλοι όμως χειροτερεύουν και η ασθένεια μπορεί να διαρκέσει για χρόνια.
Δεν υπάρχει ειδική αιτιολογική θεραπεία για το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης. Επειδή η αιτία δεν έχει βρεθεί, δεν μπορούν να δοθούν ειδικά φάρμακα εναντίον της όπως επίσης δεν μπορεί να γίνει πρόληψη.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος μπορεί να βασιστεί σε διάφορες θεραπείες οι οποίες πιθανόν να είναι χρήσιμες. Είναι σημαντικό, όπως οι γιατροί μαζί με τους ασθενείς τους, να διερευνήσουν για να βρουν την κατάλληλη εξατομικευμένη προσέγγιση που μπορεί να είναι η καλύτερη για την κάθε περίπτωση.
Μεταξύ των προσεγγίσεων, που θα πρέπει να δοκιμαστούν στην κάθε περίπτωση περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα:
- Αλλαγή του τρόπου ζωής: Οι ασθενείς με το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης θα πρέπει να γνωρίζουν καλά τις δυνατότητες και όριά τους και ανάλογα να προσαρμόζουν το ρυθμό τους. Πρέπει ν' αποφεύγουν ασυνήθιστες καταστάσεις εξαιρετικής σωματικής καταπόνησης και ν' αποφεύγουν στο μέτρο του δυνατού, το συναισθηματικό στρες. Η ήπια σωματική εξέταση μπορεί να είναι χρήσιμη για να διατηρείται ο οργανισμός σε καλή φόρμα.
- Ψυχοθεραπεία: Η ψυχοθεραπεία μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις ν' ανακουφίζει τον ασθενή.
- Φαρμακευτική αγωγή: Τα φάρμακα εναντίον του πόνου, τα αντι-καταθλιπτικά και τα αγχολυτικά φάρμακα έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν και γι' αυτό θα πρέπει να δίνονται κάτω από ιατρική επίβλεψη.
- Συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες: Δεν έχει αποδειχτεί, ότι τέτοια σκευάσματα έχουν καλύτερα αποτελέσματα από μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς και άλλα τρόφιμα πλούσια σε ευεργετικές φυτοχημικές ουσίες και βιταμίνες. Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν και προβλήματα καχεξίας ή κακής διατροφής τα σκευάσματα αυτά είναι δυνατόν να βοηθήσουν.
- Άλλες μορφές θεραπείας: Ορισμένοι ασθενείς με το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης ανακουφίζονται από το βελονισμό, τη θαλασσοθεραπέια, τη χειροπρακτική, τα μασάζ, την ύπνωση, το γιόκα, από τεχνικές χαλάρωσης και άλλες ανάλογες μορφές θεραπείας.
