Οι γυναίκες έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ημικρανία απ' ότι οι άνδρες.

Υπολογίζεται, ότι μέχρι 70% των γυναικών που πάσχουν από ημικρανία αναφέρουν ότι υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ της συχνότητας των επεισοδίων της ημικρανίας που παρουσιάζουν και της περιόδου τους.

Με βάση αυτή την παρατήρηση πολλοί επιστήμονες που ερευνούν την ημικρανία υπέθεσαν ότι οι ορμονικές αλλαγές που υπάρχουν στις γυναίκες λόγω του έμμηνου κύκλου τους πιθανόν να εξηγούν το γιατί πιο πολλές γυναίκες από ότι άνδρες παρουσιάζουν ημικρανία.

Τι είναι η πραγματική ημικρανία της περιόδου;

Οι γυναίκες αναφέρουν αύξηση της συχνότητας της ημικρανίας λίγο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την περίοδο τους. Ωστόσο για τους ερευνητές ήταν δύσκολο να καθορίσουν τι είναι η πραγματική ημικρανία λόγω περιόδου.

Πράγματι, εάν λάβουμε υπόψη ότι η διάρκεια της περιόδου είναι από τέσσερις έως πέντε ημέρες κάθε μήνα, τότε με βάση το νόμο των πιθανοτήτων θα αναμένεται ότι κάποια επεισόδια ημικρανίας και πονοκεφάλου θα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών και δεν θα έχουν σχέση με ορμονικές μεταβολές της περιόδου.

Ο ορισμός που επικράτησε σήμερα για την πραγματική ημικρανία, λόγω των ορμονικών μεταβολών της περιόδου είναι η ημικρανία, που είναι προβλέψιμη και εκδηλώνεται κάθε μήνα μεταξύ της δεύτερης και της τελευταίας μέρας της περιόδου. Οι ημικρανίες που συμβαίνουν μετά το τέλος της εμμηνόρροιας δεν θεωρούνται πραγματικές ημικρανίες λόγω περιόδου.

Υπολογίζεται ότι 14% των γυναικών έχουν πραγματική εμμηνορροϊκή ημικρανία. Μερικές γυναίκες έχουν ημικρανία μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου τους και κατά την υπόλοιπη διάρκεια του μήνα δεν έχουν πονοκέφαλο.

Τα συμπτώματα της ημικρανίας περιόδου

Τα συμπτώματα της εμμηνορροϊκής ημικρανίας δεν διαφέρουν από τα συμπτώματα της συνήθους ημικρανίας. Όπως οι υπόλοιπες ημικρανίες, οι εμμηνορροϊκές ημικρανίες είναι πονοκέφαλοι της μιας μεριάς του κεφαλιού που επιδεινώνονται από το έντονο φως και τους δυνατούς θορύβους.

Η ημικρανία μπορεί να έχει ή όχι μια προειδοποιητική φάση και να προκαλεί τάση για εμετό. Οι γυναίκες αναφέρουν, ότι οι εμμηνορροϊκές ημικρανίες εκδηλώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα απ' ότι οι άλλες ημικρανίες, διαρκούν περισσότερο και προκαλούν σοβαρότερα συμπτώματα.

Ωστόσο οι ερευνητές δεν συμφωνούν στο τελευταίο αυτό σημείο. Μερικοί πιστεύουν ότι οι ημικρανίες της περιόδου δεν έχουν διαφορετική συχνότητα απ' ότι οι άλλες ημικρανίες.

Θεωρούν ότι άλλα συμπτώματα της περιόδου, όπως οι πόνοι στην κοιλιά πιθανόν να μεγεθύνουν τα συμπτώματα  της ημικρανίας. Έτσι κάνουν την εμμηνορροϊκή ημικρανία δυσκολότερη από την ημικρανία που εκδηλώνεται άλλες ημέρες του μήνα.

Σε αντίθεση με αυτά, πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι ημικρανίες της περιόδου εκδηλώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα από ότι άλλες ημικρανίες. Συγκεκριμένα έδειξαν ότι παρουσιάζονται με συχνότητα 2,5 φορές μεγαλύτερη.

Επίσης διαφάνηκε ότι οι γυναίκες ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να βαθμολογήσουν τα συμπτώματα των εμμηνορροϊκών ημικρανιών ως εξίσου σοβαρά σε σύγκριση με αυτά άλλων ημικρανιών.

Η εμμηνορροϊκή ημικρανία, τα οιστρογόνα και οι αιτίες έναρξης της ημικρανίας

Τα επίπεδα στο αίμα των γυναικείων ορμονών, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μειώνονται σημαντικά μόλις πριν την έναρξη της περιόδου. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους ερευνητές να υποθέσουν ότι τα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα σχετίζονται με την ημικρανία λόγω περιόδου.

Προς υποστήριξη της εν λόγω υπόθεσης είναι τα αποτελέσματα ερευνητικής εργασίας, που έδειξε ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικό χάπι που περιέχει οιστρογόνα έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάζουν εμμηνορροϊκούς πονοκέφαλους σε σύγκριση με γυναίκες που λαμβάνουν το χάπι.

Επίσης άλλες έρευνες έδειξαν, ότι η χορήγηση χαμηλών δόσεων οιστρογόνων όταν τα επίπεδα οιστρογόνου στο αίμα της γυναίκας αρχίζουν να πέφτουν φυσιολογικά είναι σε θέση να προλαμβάνουν τις εμμηνορροϊκές ημικρανίες τουλάχιστον μέχρι το τέλος της θεραπείας με οιστρογόνα.

Δεν είναι ωστόσο μόνο τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων, που πιθανόν ευθύνονται για την πρόκληση των ημικρανιών της περιόδου. Η εμμηνόρροια προκαλεί πολλές ορμονικές και χημικές αλλαγές στο σώμα της γυναίκας.

Για παράδειγμα, οι μεταβολές των οιστρογόνων επηρεάζουν άμεσα τα επίπεδα της σεροτονίνης. Η σεροτονίνη είναι νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο, που παίζει σημαντικό ρόλο στον πονοκέφαλο και στον πόνο που προκαλεί η ημικρανία.

Οι προσταγλανδίνες είναι ουσίες που αυξάνουν την ευαισθησία των υποδοχέων του πόνου και μπορούν να προκαλούν φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου. Τα επίπεδα των προσταγλανδινών στον οργανισμό αυξάνονται κατά την περίοδο και έτσι μπορεί να έχουν ρόλο και αυτές για τις εμμηνορροϊκές ημικρανίες.

Η ιδιότητα που έχουν οι προσταγλανδίνες ν' αυξάνουν την ευαισθησία των υποδοχέων του πόνου μπορεί να είναι μια εξήγηση του γιατί οι γυναίκες αναφέρουν ότι η ημικρανία της περιόδου είναι σοβαρότερη από άλλες ημικρανίες.

Η θεραπεία για την ημικρανία της περιόδου

Η αντιμετώπιση της εμμηνορροϊκής ημικρανίας περιλαμβάνει φάρμακα για την οξεία φάση όπου ήδη η ημικρανία έχει εκδηλωθεί. Επίσης η θεραπεία μπορεί να είναι προληπτική με στόχο τη μείωση της συχνότητας ή σοβαρότητας των επεισοδίων ημικρανίας.

Τα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση του επεισοδίου της εμμηνορροϊκής ημικρανίας περιλαμβάνουν την εργοταμίνη και τις τριπτάνες. Επίσης δυνατόν να βοηθούν η ασπιρίνη, η παρακεταμόλη, η ιβουπροφαίνη και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Τα προληπτικά φάρμακα είναι παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται και για άλλες μορφές ημικρανίας: Αντιεπιληπτικά, βήτα αναστολείς, αναστολείς των καναλιών ασβεστίου, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, τριπτάνες και άλλα φάρμακα που επενεργούν στη σεροτονίνη.

Για τη λήψη των προληπτικών φαρμάκων απαιτείται η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού όσον αφορά στη δοσολογία. Η υπερβολική λήψη φαρμάκων για την αντιμετώπιση της ημικρανίας μπορεί να προκαλέσει επιπρόσθετους πονοκέφαλους για παράδειγμα κατά τη διακοπή των φαρμάκων.

Εάν όλα τα άλλα θεραπευτικά μέσα αποτύχουν είναι δυνατόν να χορηγείται ορμονική θεραπεία αντικατάστασης για την πρόληψη της εμμηνορροϊκής ημικρανίας. Συνήθως χρησιμοποιούνται χάπια οιστρογόνων ή επιθέματα οιστρογόνων κατά τη διάρκεια της περιόδου για την πρόληψη.