Η ηπατίτιδα είναι μια φλεγμονή του ήπατος. Η πάθηση μπορεί να αυτοπεριοριστεί ή αντίθετα να εξελίσσεται οδηγώντας σε κίρρωση ή ακόμη σε καρκίνο του ήπατος.
Οι ιογενείς ηπατίτιδες είναι οι συχνότερες αιτίες ηπατίτιδας παγκοσμίως. Ωστόσο άλλοι μολυσματικοί παράγοντες, το αλκοόλ, μερικά φάρμακα και αυτοάνοσες παθήσεις συγκαταλέγονται στις αιτίες οξείας ή χρόνιας ηπατίτιδας.
Η ηπατίτιδα προκαλεί πόνο και πρήξιμο στο ήπαρ. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την αιτία που προκάλεσε την ηπατίτιδα όπως επίσης και από τη σοβαρότητα και έκταση των βλαβών που έχει υποστεί το ήπαρ.
Στις ήπιες περιπτώσεις πολλοί ασθενείς δεν έχουν καθόλου συμπτώματα. Κάποτε μπορεί να παρουσιάσουν μόνο συμπτώματα όπως σε μια γρίπη δηλαδή πυρετό, αδιαθεσία, ανορεξία, μυϊκούς πόνους, ναυτίες, εμετούς, διάρροια και κούραση.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να επηρεαστεί η λειτουργία του ήπατος, με αποτέλεσμα ορισμένες ουσίες να αυξάνονται στο αίμα και στα ούρα, που είναι δυνατόν να προκαλέσουν τα ακόλουθα:
- Ίκτερο με κίτρινη χρώμα του δέρματος και των σκληρών χιτώνων του ματιού (το άσπρο μέρος του ματιού κιτρινίζει).
- Φαγούρα, κνησμό.
- Άσχημη μυρωδιά αναπνοής.
- Πικρή γεύση στο στόμα.
- Τα ούρα παίρνουν ένα σκούρο χρώμα όπως το τσάί ή το κονιάκ.
- Τα κόπρανα χάνουν το χαρακτηριστικό σκούρο χρώμα τους, γίνονται ανοιχτόχρωμα όπως ο πηλός ή ο στόκος.
- Ευαισθησία ή πόνο στην περιοχή που βρίσκεται το ήπαρ, στο πάνω δεξιό μέρος της κοιλιάς κοντά στις κάτω πρόσθιες δεξιές πλευρές.
Οι αιτίες που προκαλούν ηπατίτιδα είναι πολλές:
- Οι περισσότερες ηπατίτιδες προκαλούνται από τους ιούς της ηπατίτιδας A, B, C, D και E. Η μόλυνση του ήπατος από ένα από τους ιούς αυτούς είναι δυνατόν να μην προκαλέσει συμπτώματα ή να δημιουργήσει ήπια προβλήματα όπως αυτά που βλέπουμε σε μια γρίπη. Όμως είναι επίσης δυνατόν να προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια με κώμα και θάνατο.
- Το αλκοόλ όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί ηπατίτιδα και κίρρωση ήπατος. Ο αλκοολισμός είναι μια από τις συχνότερες αιτίες ηπατίτιδας.
- Τα φάρμακα είναι δυνατόν να προκαλέσουν ηπατίτιδα. Υπάρχουν αρκετά φάρμακα που μπορεί να έχουν την παρενέργεια αυτή αλλά μόνο ένας μικρός αριθμός ασθενών που παίρνουν τα φάρμακα αυτά παρουσιάζουν ηπατίτιδα. Ο λόγος για τον οποίο κάποια φάρμακα προκαλούν ηπατίτιδα δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως.
- Υπάρχουν και άλλοι ιοί που έχουν τη δυνατότητα να προσβάλλουν το ήπαρ. Αυτοί είναι οι ιοί CMV, EBV, ο ιός της ανεμοβλογιάς και ο ιός της ερυθράς.
- Ορισμένα βακτηρίδια μπορούν να προκαλέσουν ηπατίτιδα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα βακτηρίδια του τυφοειδούς πυρετού, της σύφιλης, της βρουκέλωσης, της ασθένειας των λεγεωνάριων, της λεπτοσπείρωσης.
- Οι μύκητες έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν ηπατίτιδα σε ασθενείς με μειωμένη άμυνα. Μεταξύ αυτών οι συχνότεροι είναι τα γένη μυκήτων candida και ιστοπλάσματος.
- Ορισμένα παράσιτα δυνατόν να προκαλέσουν ηπατίτιδα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα παράσιτα που προκαλούν την ασκαριδίαση, την αμοιβάδωση, την τοξοπλάσμωση, τη μαλάρια, τη σχιστοσωμίαση.
- Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει αυτοάνοση ηπατίτιδα. Στην πάθηση αυτή ο ίδιος ο οργανισμός του ασθενούς παράγει δια μέσου του ανοσοποιητικού του συστήματος αντισώματα που επιτίθενται εναντίον του ήπατός του προκαλώντας έτσι ηπατίτιδα.
Βλέπουμε λοιπόν ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ηπατίτιδα.
Αυτή μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά σε οξεία μορφή. Οι περισσότεροι ασθενείς ξεπερνούν το στάδιο της οξείας ηπατίτιδας σε μερικές μέρες ή εβδομάδες.
Σε ορισμένους ασθενείς η φλεγμονή δεν υποχωρεί. Τότε υπάρχει το ενδεχόμενο η ηπατίτιδα να εξελιχθεί σε χρόνια μορφή.
Το λεπτομερές ιστορικό του ασθενούς, η σχολαστική κλινική εξέταση, οι εξετάσεις αίματος και οι απεικονιστικές εξετάσεις του ήπατος μπορούν να στοιχειοθετήσουν τη διάγνωση και να βρουν την αιτία της ηπατίτιδας στις περισσότερες περιπτώσεις.