Συνήθως πολλοί άνθρωποι στην εποχή μας, θέλουν να χάσουν περιττά κιλά αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέρνουν. Αντίθετα, αρκετές φορές αντί να χάνουν κιλά κερδίζουν περισσότερα, γεγονός που τους απογοητεύει ακόμη πιο πολύ.

Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις στις οποίες κάποιος μπορεί να χάνει βάρος σώματος χωρίς να κάνει οποιαδήποτε προσπάθεια. Εάν βέβαια η απώλεια περιττών κιλών είναι το αποτέλεσμα αλλαγής τρόπου σκέψης και ζωής, μιας προσεγμένης διατροφής, καλύτερης σωματικής άσκησης, βελτίωσης της ποιότητας και ποσότητας ύπνου, τότε αυτό είναι αναμενόμενο και καλοδεχούμενο.

Φυσικά δεν πρέπει η απώλεια κιλών να είναι τέτοια που να μειώνει το βάρος σώματος πιο κάτω από το κανονικό που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος σύμφωνα με το ύψος και τη σωματική του διάπλαση.

Στις περιπτώσεις που η απώλεια βάρους είναι σημαντική χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε επιθυμία και προσπάθεια για αυτό, είναι αναγκαίο να διερευνηθούν οι πιθανοί λόγοι που ευθύνονται. Μάλιστα σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι προτιμότερο να ζητείται και η συμβουλή του γιατρού.

Το ιστορικό της κατάστασης του ασθενούς, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες άρχισε η ανεξήγητη απώλεια βάρους, τα σημεία και συμπτώματα που πιθανό να συνυπάρχουν, βοηθούν πολύ στην αναζήτηση της αιτίας.

Άτομα που είχαν αλλαγές στον τρόπο και ρυθμό εργασίας τους, τα οποία λόγω των υποχρεώσεων τους δεν τρώνε όσο θα έπρεπε, είναι φυσιολογικό να έχουν απώλεια βάρους. Επίσης το στρες, το άγχος και η κατάθλιψη μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο διατροφής και κατά συνέπεια το βάρος σώματος.

Άτομα που χάνουν ίσο ή περισσότερο από 10% του συνήθους βάρους του σώματος τους χωρίς εμφανή λόγο σε χρονικό διάστημα 6 έως 12 μηνών, πρέπει με τη βοήθεια του γιατρού τους, να βρουν την αιτία του προβλήματος. 

Υπάρχουν πολλές παθήσεις που μπορούν να προκαλούν σταδιακά απώλεια βάρους. Επίσης ορισμένα φάρμακα ή άλλες ουσίες που μπορεί να αγοράζονται χωρίς ιατρική συνταγή, δυνατόν να ευθύνονται για απώλεια βάρους. Για αυτό, οι ασθενείς όταν συμβουλεύονται το γιατρό τους για λόγους απροσδόκητης, σημαντικής απώλειας βάρους, πρέπει να τον πληροφορούν για οποιοδήποτε φάρμακο ή άλλη ουσία λαμβάνουν.

Τα προβλήματα του πεπτικού συστήματος που ευθύνονται για απώλεια βάρους περιλαμβάνουν:

1. Δυσκολίες μάσησης
2. Παθήσεις των δοντιών
3. Δυσκολίες κατάποσης λόγω οισοφαγικού, μυϊκού ή νευρικού  προβλήματος
4. Παγκρεατίτιδα
5. Δυσαπορρόφηση, κοιλιοκάκη
6. Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn
7. Ισχαιμία του λεπτού εντέρου

Οι πιο συχνές ενδοκρινολογικές παθήσεις που συνοδεύονται από απώλεια βάρους είναι:

1. Υπερθυρεοειδισμός
2. Διαβήτης

Πολλές  μορφές καρκίνου προκαλούν ανορεξία και απέχθεια προς ορισμένα τρόφιμα όπως το κρέας που οδηγούν σε απώλεια κιλών και καχεξία:

1. Καρκίνος στομάχου
2. Καρκίνος πνεύμονα
3. Καρκίνος παγκρέατος
4. Καρκίνος ουροδόχου κύστης
5. Λέμφωμα Hodgkin's
6. Καρκίνος παχέος εντέρου
7. Επίσης οι θεραπείες που χορηγούνται για τον καρκίνο, έχουν δυστυχώς ως παρενέργεια την ανορεξία, τις αναγούλες, τους εμετούς που οδηγούν σε σοβαρή απώλεια βάρους και εάν δεν αντιμετωπιστούν σωστά, οδηγούν σε καχεξία.

Ψυχικά προβλήματα:

1. Νευρική ανορεξία
2. Κατάθλιψη
3. Στρες, άγχος
4. Παράνοια

Μολύνσεις:

1. Φυματίωση
2. AIDS
3. Άλλες ιογενείς ή βακτηριδιακές λοιμώξεις

Στους ηλικιωμένους χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν υπάρχει απροσδόκητη απώλεια βάρους. Τους θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για μολύνσεις, κατάθλιψη και θάνατο.

Σίγουρα υπάρχουν και άλλες παθήσεις που ευθύνονται για ανεξήγητη απώλεια βάρους. Εκείνο που θα συγκρατήσουμε, είναι όταν παρατηρείται κάτι τέτοιο, να αναζητείται η βοήθεια του γιατρού.

Το ιστορικό, τα σημεία και συμπτώματα, η κλινική εξέταση και εάν χρειάζονται οι συμπληρωματικές εξετάσεις, θα αναγνωρίσουν την αιτία και θα καθορίσουν την κατάλληλη αντιμετώπιση.