Ο απογευματινός ύπνος ή σιέστα μειώνει την πίεση, βοηθά στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, ελαττώνει το ρυθμό της καρδίας και συμβάλλει στη μείωση θανάτων λόγω καρδιακής προσβολής.
Πού οφείλονται οι ευεργετικές επιδράσεις του απογευματινού ύπνου; Είναι ο ίδιος ο ύπνος ή η προσδοκία του ότι πρόκειται να κοιμηθούμε;
Φαίνεται ότι η οι ωφέλιμες δράσεις της σιέστας συμβαίνουν στα πρώτα λίγα λεπτά προτού αποκοιμηθούμε.
Ο απογευματινός ύπνος, είναι συνήθεια ευρέως διαδεδομένη σε πολλές χώρες της Μεσογείου και της Λατινικής Αμερικής. Η σιέστα που γίνεται μετά το μεσημέρι, διαρκεί συνήθως όχι περισσότερο από μια ώρα. Κάποτε αντί να κοιμηθούν, οι άνθρωποι απλά ξαπλώνουν για ξεκούραση.
Παλαιότερες έρευνες είχαν εισηγηθεί ότι πιθανόν ο απογευματινός ύπνος, αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή. Όμως περισσότερες και σύγχρονες καλά ελεγμένες νέες εργασίες, δείχνουν το αντίθετο.
Σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα που έγινε στην Ελλάδα σε 23.000 ανθρώπους, βρέθηκε ότι:
- Οι άνθρωποι που κοιμούνται συστηματικά τα απογεύματα έχουν 37% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν λόγω εμφράγματος του μυοκαρδίου (θνησιμότητα λόγω στεφανιαίας νόσου) σε σύγκριση με αυτούς που δεν κοιμούνται ποτέ τα απογεύματα.
- Τα άτομα που κοιμούνται περιστασιακά τα απογεύματα, παρουσιάζουν 12% λιγότερες πιθανότητες θανάτου λόγω καρδιακής προσβολής σε σύγκριση με άτομα που δεν κοιμούνται ποτέ το απόγευμα.
Το ερώτημα που τίθεται είναι, γιατί ο απογευματινός ύπνος επηρεάζει την καρδιαγγειακή λειτουργία;
Ένας πιθανός λόγος είναι οι αλλαγές στην αρτηριακή πίεση που προκαλεί ο ύπνος. Τη νύχτα, η πίεση και ο καρδιακός μας ρυθμός, μειώνονται όταν κοιμόμαστε. Μερικοί ερευνητές υποθέτουν ότι η χαμηλότερη πίεση μειώνει την καταπόνηση της καρδίας και μειώνει τον κίνδυνο θανατηφόρας καρδιακής προσβολής.
Οι περισσότερες έρευνες εστιάστηκαν στην εξέταση της καρδιαγγειακής συμπεριφοράς κατά τον ύπνο της νύκτας. Σε μια άλλη ενδιαφέρουσα εργασία, Βρετανοί ερευνητές εξέτασαν με λεπτομέρεια τις αλλαγές που συμβαίνουν στο καρδιαγγειακό σύστημα κατά τη διάρκεια του ύπνου της ημέρας σε υγιείς εθελοντές. Παράλληλα συγκρίναν τις εν λόγω αλλαγές με εκείνες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων της ημέρας, όπως όταν οι άνθρωποι στέκονται ή όταν ξαπλώνουν χωρίς όμως να κοιμούνται.
Οι Βρετανοί επιστήμονες έλεγξαν 9 υγιείς εθελοντές (8 άνδρες και 1 γυναίκα) με μέσο όρο ηλικίας 34 ετών, που δεν έκαναν συστηματικά σιέστα. Οι εθελοντές πήγαιναν στο πανεπιστημιακό εργαστήριο σε 3 διαφορετικά απογεύματα μετά από ύπνο 4 ωρών τη νύχτα που προηγείτο. Στους εθελοντές τοποθετήθηκαν ειδικές συσκευές για τη μέτρηση της πίεσης, του ρυθμού της καρδίας και της διαστολής των αγγείων στο αντιβράχιο.
Κατά τη διάρκεια ενός απογεύματος, οι εθελοντές πέρασαν μία ώρα ξαπλωμένοι στο κρεβάτι. Ένα άλλο απόγευμα, οι εθελοντές πέρασαν μία ώρα χαλάρωσης, αλλά σε όρθια θέση. Σε ένα τελευταίο απόγευμα, επιτράπηκε στους εθελοντές να κοιμηθούν για μία ώρα. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, γίνονταν μετρήσεις των αλλαγών των παραμέτρων στα διάφορα στάδια του ύπνου.
Οι επιστήμονες βρήκαν ότι παρουσιαζόταν μια σημαντική πτώση της πίεσης μόνο όταν οι εθελοντές κοιμόντουσαν και όχι στα άλλα δύο απογεύματα.
Επιπρόσθετα διαπίστωσαν ότι η μείωση της πίεσης συνέβαινε μόλις έκλειναν τα φώτα και πολύ λίγο πριν οι εθελοντές αποκοιμούνταν (δηλαδή στη φάση ακριβώς πριν από τον ύπνο στην οποία υπάρχει μερική απώλεια της συνειδητής αντίληψης του εξωτερικού περιβάλλοντος).
Η μείωση της πίεσης, που παρατηρείται σε αυτή τη φάση του ύπνου, μπορεί να εξηγεί γιατί υπάρχει χαμηλότερο ποσοστό θανάτων λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων σε ανθρώπους που κοιμούνται συστηματικά τα απογεύματα.
Από την άλλη όμως, επισημαίνεται ότι μερικές έρευνες του νυκτερινού ύπνου έδειξαν ότι η πίεση αυξάνεται όταν ξυπνούμε και ότι συμβαίνουν περισσότεροι θάνατοι λόγω καρδιακής προσβολής τα πρωινά.
Για το λόγο αυτό, οι ίδιοι Βρετανοί ερευνητές θα εξετάσουν τώρα το τι συμβαίνει στην πίεση κατά τη φάση ξυπνήματος από τον απογευματινό ύπνο. Θέλουν να δουν εάν και αυτή η περίοδος δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο θανάτου από έμφραγμα μυοκαρδίου.
