Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Από τις ασθένειες αυτές πεθαίνουν κάθε χρόνο περισσότεροι άνθρωποι παρά από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια.

Η διαφώτιση για τις καρδιαγγειακές ασθένειες επιτρέπει στο πλατύ κοινό να αποκτήσει γνώσεις που οδηγούν σε καλύτερη πρόληψη. Είναι πολύ σημαντικό ο κάθε γιατρός να φροντίζει να ενημερώνει τους ασθενείς του για τις εν λόγω παθήσεις.

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι ένα σύνολο ασθενειών που προσβάλλουν την καρδία και τα αιμοφόρα αγγεία στις οποίες περιλαμβάνονται:

1. Η στεφανιαία νόσος της καρδίας (ισχαιμική πάθηση της καρδίας)

3. Η περιφερική αρτηριακή νόσος που επηρεάζει τις αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα τα άκρα (πόδια, χέρια)

4. Ρευματική νόσος της καρδίας, ρευματική καρδίτιδα. Είναι ασθένεια των μυών και των βαλβίδων της καρδίας που ακολουθεί μόλυνση από βακτηρίδιο της οικογένειας του στρεπτόκοκκου

5. Συγγενείς καρδιοπάθειες. Είναι ένα πολύπλοκο σύνολο παθήσεων που υπάρχουν εκ γενετής και οφείλονται σε δυσγενεσίες των δομών της καρδίας και των αγγείων του κυκλοφορικού συστήματος

6. Βαθιά φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή. Παθήσεις που οφείλονται στο σχηματισμό θρόμβων στις φλέβες των κάτω άκρων (μηρός, κνήμη, πόδια) και που στη συνέχεια μπορεί να διασπαστούν, να αποκολληθούν και να μεταφερθούν στην καρδία και στους πνεύμονες.    

Οι αιτίες που οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις

Οι σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια είναι η ανθυγιεινή διατροφή, η καθιστική ζωή χωρίς ικανοποιητική σωματική άσκηση και το κάπνισμα σε όλες του τις μορφές. Οι αιτίες αυτές ευθύνονται για το 80% των περιστατικών με στεφανιαία νόσο της καρδίας, εγκεφαλικά επεισόδια ή άλλα προβλήματα αρτηριών που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με αίμα.

Η ανθυγιεινή διατροφή και η απουσία σωματικής άσκησης οδηγούν σε αυτούς που ονομάζονται ενδιάμεσοι παράγοντες κινδύνου που είναι η ψηλή πίεση (υπέρταση), η ψηλή γλυκόζη αίματος (προ-διαβήτης ή σακχαρώδης διαβήτης), αυξημένα λιπίδια στο αίμα (χοληστερόλη, τριγλυκερίδια), υπερβολικό βάρος σώματος και παχυσαρκία.

Υπάρχουν επίσης μια σειρά από υποκείμενες αιτίες που συμβάλλουν στη γένεση των καταστάσεων ανθυγιεινής διατροφής και καθιστικής ζωής χωρίς σωματική άσκηση. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι δυνάμεις που οδηγούν σε κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές αλλαγές όπως η παγκοσμιοποίηση, η αστυφιλία, η αστικοποίηση και η γήρανση του πληθυσμού. Άλλοι υποκείμενοι παράγοντες είναι το στρες και η φτώχεια.

Καρδιακή προσβολή ή έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικό επεισόδιο ή αποπληξία: Τα κυριότερα συμπτώματα

Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα της ασθένειας των αρτηριών η οποία εξελίσσεται αθόρυβα. Το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι η πρώτη προειδοποίηση ότι υπάρχει μια υποκείμενη καρδιαγγειακή διαταραχή.

Τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής περιλαμβάνουν:

1. Πόνο ή ενόχληση στο κέντρο του θώρακα, στην περιοχή του στέρνου
2. Πόνο ή ενοχλήσεις στα άνω άκρα (βραχίονες, αντιβράχια, χέρια), στον αριστερό ώμο, αγκώνα, γνάθο ή στην πλάτη.

Επιπρόσθετα ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες στην αναπνοή ή βραχύπνοια, να έχει αναγούλες ή εμετούς, να αισθάνεται άσχημα, να έχει κρύους ιδρώτες, ζαλάδες, χλωμάδα ή ακόμη να λιποθυμήσει. Στις γυναίκες παρατηρούνται συχνότερα η βραχύπνοια, οι αναγούλες, οι εμετοί και οι πόνοι στη γνάθο ή στην πλάτη.

Το συχνότερο σύμπτωμα της αποπληξίας είναι η ξαφνική εμφάνιση αδυναμίας στο πρόσωπο, το άνω και κάτω άκρο συνήθως στη μια μεριά του σώματος. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν ξαφνική εκδήλωση μουδιασμάτων στο πρόσωπο, το άνω ή κάτω άκρο στη μια μεριά του σώματος, σύγχυση, δυσκολίες ομιλίας και κατανόησης του λόγου, προβλήματα της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια, δυσκολίες βάδισης, ζαλάδα, απώλεια της ισορροπίας και του συντονισμού, σοβαρός πονοκέφαλος άγνωστης αιτιολογίας, λιποθυμία και απώλεια συνείδησης.

Άτομα που παρουσιάζουν αυτού του είδους συμπτώματα πρέπει να ζητούν άμεσα ιατρική συμβουλή.

Η ρευματική νόσος της καρδίας

Η ρευματική νόσος της καρδίας προκαλείται από τις βλάβες στις βαλβίδες και τους μυς της καρδίας που δημιουργούνται από τη φλεγμονή που υπάρχει στον οργανισμό κατά το ρευματικό πυρετό.

Ο ρευματικός πυρετός είναι πάθηση που προκαλείται στον ανθρώπινο οργανισμό από βακτηρίδια της οικογένειας των στρεπτόκοκκων. Η μόλυνση αυτή αρχίζει συνήθως με πονόλαιμο ή αμυγδαλίτιδα στα παιδιά.

Ο ρευματικός πυρετός προσβάλλει κυρίως παιδιά σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου υπάρχει ευρέως διαδεδομένη φτώχεια.

Παγκοσμίως, σχεδόν 2% των θανάτων λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων σχετίζονται με τη ρευματική νόσο της καρδίας ενώ 42% οφείλονται σε ισχαιμική νόσο της καρδίας (στεφανιαίες παθήσεις, καρδιακή προσβολή) και 34% σε παθήσεις των αρτηριών που δίνουν αίμα στον εγκέφαλο (εγκεφαλικά επεισόδια, στενώσεις καρωτίδας).

Τα συμπτώματα της ρευματικής νόσου της καρδίας περιλαμβάνουν:

1. Βραχύπνοια
2. Κούραση
3. Ακανόνιστους κτύπους της καρδίας (ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού)
4. Πόνο στο στήθος
5. Λιποθυμία.

Τα συμπτώματα του ρευματικού πυρετού περιλαμβάνουν:

1. Πυρετό
2. Πόνο και πρήξιμο των αρθρώσεων
3. Αναγούλες
4. Εμετούς
5. Ξαφνικούς κοιλιακούς πόνους.

Τα μέτρα αντιμετώπισης για την καρδιακή νόσο της καρδίας περιλαμβάνουν την άμεση έναρξη θεραπείας της μόλυνσης του λαιμού, φαρυγγίτιδα ή αμυγδαλίτιδα που προσκαλείται από το συγκεκριμένο στρεπτόκοκκο που προκαλεί τη νόσο.

Η τακτική μακροχρόνια χορήγηση πενικιλίνης συμβάλλει στην πρόληψη νέων επεισοδίων ρευματικού πυρετού που δυνατόν να οδηγήσουν σε ρευματική νόσο της καρδίας. Επίσης μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου σε ασθενείς των οποίων οι βαλβίδες της καρδίας έχουν ήδη υποστεί βλάβες από τη ρευματική καρδιακή νόσο.          

Η μάστιγα των καρδιαγγειακών παθήσεων είναι δυνατόν να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά και να επιτευχθεί μεγάλη μείωση των μειονεξιών και των θανάτων που προκαλεί.

Η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορούν να προληφθούν αποτελεσματικά με την υγιεινή διατροφή, την τακτική σωματική άσκηση, και την αποφυγή έκθεσης σε κάθε μορφής κάπνισμα.