Η χοληστερόλη στο αίμα μπορεί να μειώνεται, μεταξύ άλλων από φάρμακα, όπως οι στατίνες. Σήμερα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που παίρνουν φάρμακα για να μειώνουν στο αίμα τους τη χοληστερόλη. Τα σημαντικότερα από τα φάρμακα αυτά ανήκουν στην οικογένεια των στατινών.
Οι στατίνες ενεργούν στο συκώτι και παρεμποδίζουν το μηχανισμό με τον οποίο παράγεται η χοληστερόλη από τον οργανισμό μας. Επίσης οι στατίνες βοηθούν στην απορρόφηση της χοληστερόλης που συσσωρεύεται στις πλάκες αθηρωμάτωσης που δημιουργούνται και προκαλούν στένωση στις αρτηρίες.
Με τον τρόπο αυτό οι στατίνες συμβάλλουν στην πρόληψη ασθενειών που οφείλονται σε στένωση και απόφραξη των αρτηριών λόγω ψηλής χοληστερόλης και αθηρωμάτωσης. Οι στατίνες έχουν πολύ ισχυρή δράση στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων και των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Ο αριθμός των ασθενών στους οποίους συστήνεται να λαμβάνουν τις στατίνες, αυξάνεται συνεχώς. Επιπρόσθετα φαίνεται ότι οι ευεργετικές δράσεις των στατινών δεν περιορίζονται μόνο στην πρόληψη της στένωσης και απόφραξης των αρτηριών αλλά και σε άλλες ασθένειες.
Επειδή η λήψη των στατινών είναι συνεχής, μακροχρόνια και συστήνεται για όλη τη ζωή, δικαιολογημένα πολλοί ασθενείς ανησυχούν για τις παρενέργειες και τα προβλήματα που πιθανόν να προκαλούν τα φάρμακα αυτά.
Κατά γενικό τρόπο, μπορούμε να πούμε ότι οι στατίνες είναι ασφαλή φάρμακα. Μεταξύ των φαρμάκων αυτών, μερικά από τα γνωστότερα είναι: Lipitor (Atorvastatin), Zocor (Simvastatin), Lescol (Fluvastatin), Altocor (Lovastatin), Pravachol (Pravastatin), Crestor (Rosuvastatin).
Η μακροχρόνια λήψη τους, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλεί σοβαρά προβλήματα.
Οι συχνότερες παρενέργειες τους είναι:
- Αναγούλες
- Διάρροια
- Δυσκοιλιότητα
- Μυϊκοί πόνοι
Υπάρχουν ακόμη δύο επιπλοκές, σπανιότερες αλλά σοβαρότερες:
- Ηπατικά προβλήματα: Οι στατίνες σε μερικές περιπτώσεις, έχουν παρενέργειες στο συκώτι που εκδηλώνεται με αύξηση των ηπατικών ενζύμων.
Εάν η αύξηση είναι ήπια, τότε ο ασθενής μπορεί να συνεχίζει να παίρνει το φάρμακό του. Εάν όμως η αύξηση των ηπατικών ενζύμων είναι σοβαρή τότε ο ασθενής θα πρέπει να σταματήσει το φάρμακο. Στις περιπτώσεις αυτές, τα επίπεδα των ηπατικών ενζύμων επιστρέφουν στο φυσιολογικό, δηλαδή η κατάσταση είναι ανατρέψιμη.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι τα ηπατικά προβλήματα μπορεί να υπάρχουν και ο ασθενής να μην το αντιλαμβάνεται. Για το λόγο αυτό στους ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες πρέπει να γίνονται κατά τακτικά διαστήματα και με τη συμβουλή του θεράποντος γιατρού, εξετάσεις του αίματος για να φανεί κατά πόσο υπάρχει αύξηση των ηπατικών ενζύμων.
Επίσης όταν ο ασθενής παίρνει και άλλα φάρμακα, δημιουργούνται κάποτε συνέργιες με αποτέλεσμα ο συνδυασμός φαρμάκων να προκαλεί τα ηπατικά προβλήματα. Εναπόκειται στο γιατρό να τροποποιήσει τη θεραπεία ανάλογα με τα ιδιαίτερα προβλήματα του κάθε ασθενούς
- Μυοπάθεια: Οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στους μυς με πόνο. Σε σπάνιες αλλά σοβαρές περιπτώσεις οι στατίνες μπορούν να προκαλέσουν ραβδομυόλυση.
Στη ραβδομυόλυση, τα μυϊκά κύτταρα καταστρέφονται και απελευθερώνεται η μυοσφαιρίνη στην κυκλοφορία αίματος. Η μυοσφαιρίνη είναι επικίνδυνη και τοξική για τους νεφρούς. Μπορεί να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια.
Υπάρχουν φάρμακα τα οποία όταν λαμβάνονται μαζί με τις στατίνες, αυξάνουν τον κίνδυνο για ραβδομυόλυση. Ο γιατρός του ασθενούς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στις παρενέργειες που προκαλούνται λόγω συνδυασμών φαρμάκων.
Παράλληλα πρέπει οι ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες να γνωρίζουν ότι όταν νιώθουν μυϊκούς πόνους να συμβουλεύονται το γιατρό τους.
Οι επιπλοκές αυτές είναι σπάνιες αλλά είναι δυνατόν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
Οι στατίνες συστήνεται όπως λαμβάνονται αργά το βράδυ. Ο λόγος είναι διότι ο οργανισμός παράγει την περισσότερη χοληστερόλη του, κατά τη νύχτα. Επίσης οι ασθενείς που παίρνουν στατίνες είναι καλύτερα να αποφεύγουν το χυμό γκρέιπφρουτ, διότι ο χυμός αυτός αλλοιώνει το μεταβολισμό των στατινών.
Συνοπτικά θέλουμε να τονίσουμε ότι οι στατίνες είναι ασφαλή φάρμακα με πολλές ευεργετικές δράσεις για τον ανθρώπινο οργανισμό. Συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση των θανάτων λόγω καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Η χορήγησή τους πρέπει να γίνεται κάτω από ιατρική επίβλεψη και κατά καιρούς χρειάζονται έλεγχοι της ηπατικής λειτουργίας. Οι σοβαρές παρενέργειες τους είναι σπάνιες αλλά είναι δυνατόν να ανιχνευθούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
