Η ερυθρομυκίνη, ένα κοινό αντιβιοτικό που χρησιμοποιείται ευρέως κατά τα τελευταία 50 χρόνια για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών βρέθηκε, ότι μπορεί να προκαλεί καρδιακή αρρυθμία που οδηγεί σε θανάσιμη ανακοπή της καρδίας.
Η επικίνδυνη αυτή επιπλοκή της ερυθρομυκίνης ήταν γνωστό ότι μπορούσε να συμβεί σε ασθενείς που έπαιρναν πολύ ψηλές δόσεις του φαρμάκου ή όταν χορηγούταν ενδοφλέβια.
Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι η ερυθρομυκίνη μπορεί να προκαλέσει την καρδιακή αρρυθμία με ανακοπή ακόμη και στις συνήθεις δόσεις. Ο κίνδυνος αυξάνεται κατά πολύ όταν η ερυθρομυκίνη λαμβάνεται ταυτόχρονα με ορισμένα άλλα φάρμακα που ενδυναμώνουν την αρνητική της δράση.
Οι σοβαρές και ανησυχητικές αυτές διαπιστώσεις προέκυψαν από έρευνα σε 1.476 ασθενείς που πέθαναν λόγω καρδιακής ανακοπής. Οι γιατροί που έκαναν την έρευνα από την Ιατρική Σχολή της Nashville των Ηνωμένων Πολιτειών, εξέτασαν τους λόγους της καρδιακής ανακοπής και τα φάρμακα που ελάμβαναν οι εν λόγω ασθενείς.
Τα ευρήματά τους ήταν τα ακόλουθα:
- Οι ασθενείς που ελάμβαναν ερυθρομυκίνη είχαν διπλάσιο κίνδυνο να πεθάνουν λόγω ξαφνικής καρδιακής ανακοπής σε σύγκριση με ασθενείς που δεν ελάμβαναν κανένα φάρμακο.
- Οι ασθενείς που ελάμβαναν ερυθρομυκίνη μαζί με ορισμένα είδη άλλων φαρμάκων είχαν πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν ξαφνική καρδιακή αρρυθμία με καρδιακή ανακοπή.
Τα φάρμακα που όταν δίνονταν με την ερυθρομυκίνη, αύξαναν κατά πολύ την επικίνδυνη της δράση, καταστέλλουν τη δράση του ένζυμου CYP3A που μεταβολίζει την ερυθρομυκίνη στον ανθρώπινο οργανισμό.
Τα φάρμακα που έχουν τη δυνατότητα αυτή, χρησιμοποιούνται συχνά και συμπεριλαμβάνουν:
α) φάρμακα εναντίον των μυκήτων:
φλουκοναζόλη, κετοκοναζόλη, ιτρακοναζόλη,
β) φάρμακα για την καρδία και την ψηλή πίεση:
βεραπαμίλη, διλτιαζέμη
γ) αντικαταθλιπτικά
δ) αντιβιοτικά: κλαριθρομυκίνη.
- Εκτός από φάρμακα, ο χυμός γκρέιπφρουτ βρέθηκε ότι αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακή ανακοπή σε ασθενείς που λάμβαναν ερυθρομυκίνη.
- Οι ασθενείς που ελάμβαναν την αμοξυκιλίνη που είναι ένα ακόμη πολύ κοινό αντιβιοτικό ευρείας χρήσης, δεν παρουσίαζαν ανάλογες ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Το συμπέρασμα των γιατρών, που έκαναν την έρευνα είναι ότι η ερυθρομυκίνη δεν πρέπει να χορηγείται ταυτόχρονα με φάρμακα που έχουν την ιδιότητα να καταστέλλουν τη δράση του ενζύμου CYP3A.
Η καταστολή του εν λόγω ενζύμου μειώνει τον καταβολισμό της ερυθρομυκίνης στον οργανισμό με αποτέλεσμα οι συγκεντρώσεις της ερυθρομυκίνης να αυξάνονται με κίνδυνο πρόκλησης αρρυθμίας και καρδιακής ανακοπής.
Πρόκειται για την πρώτη έρευνα που εξέτασε συστηματικά τη χρήση της ερυθρομυκίνης σε χάπια και τους κινδύνους που προκύπτουν όταν χορηγούνται ταυτόχρονα άλλα φάρμακα. Προσθέτει σημαντικά στοιχεία που πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνονται υπ' όψη από τους γιατρούς, τους φαρμακοποιούς και τους ασθενείς.
Οι ασθενείς όταν πάνε στο γιατρό τους πρέπει να τον ενημερώνουν για όλα τα φάρμακα που παίρνουν. Οι γιατροί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν χορηγούν πολλά φάρμακα σε ένα ασθενή.
Όπως έχουμε δει στην περίπτωση της ερυθρομυκίνης, οι συνδυασμοί φαρμάκων μπορούν να έχουν απρόβλεπτες και επικίνδυνες παρενέργειες.
Η προσοχή στη χορήγηση συνδυασμών φαρμάκων, επιβάλλεται από τους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων που λαμβάνουν μέρος στην παρακολούθηση και θεραπευτική αγωγή ενός συγκεκριμένου ασθενή.
Πιστεύουμε ότι για τους ίδιους λόγους, οι φαρμακοποιοί, όταν δίνουν φάρμακα σε ασθενείς πρέπει να ρωτούν για άλλα φάρμακα που τυχόν παίρνουν.
Η συμβολή των φαρμακοποιών μπορεί να είναι εξαιρετικά μεγάλη στην επισήμανση επικίνδυνων συνδυασμών φαρμάκων που δυνατόν να χορηγούνται σε ασθενείς.
