Εάν νιώθετε επίμονη κούραση ή εξάντληση, μην το παραβλέπετε και μην το αμελείτε. Είναι σημαντικό να παίρνετε πολύ σοβαρά τις ενοχλητικές αυτές καταστάσεις προτού οδηγήσουν σε χειροτέρευση της κατάστασης της υγείας σας.
Υπάρχουν διαφορές μεταξύ της κούρασης, της κόπωσης και της εξάντλησης. Η καλή κατανόηση και αναγνώριση των διαφορών που υπάρχουν μεταξύ τους, μπορεί να βοηθά τόσο τους υγιείς και ασθενείς ανθρώπους όσο και τους νοσηλευτές, γιατρούς και άλλους επαγγελματίες της υγείας που φροντίζουν για τους πάσχοντες.
Η κατάταξη των επιπέδων καταπόνησης του οργανισμού και απώλειας ενεργητικότητας με βαθμό αυξανόμενης σοβαρότητας σε κούραση, κόπωση και εξάντληση είναι σημαντική. Θεωρήθηκε αναγκαία και αντιστοιχούσα με τις πραγματικές συνθήκες από ερευνητές που ασχολήθηκαν με το πρόβλημα της κούρασης και με καρκινοπαθείς.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι το πρόβλημα της κούρασης καλύπτει την κλίμακα ενεργητικότητας του ατόμου.
Η ενέργεια που χαρακτηρίζει ένα άτομο μπορεί να επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, από μεγάλο αριθμό ασθενειών, το στρες και την ψυχική κατάσταση. Η ποσότητα ενέργειας που διαθέτει ένα άτομο, επηρεάζει το πόσο εύκολα μπορεί να προσαρμοστεί στο στρες που θα έχει να αντιμετωπίσει.
Σύμφωνα με τους ορισμούς που υιοθέτησαν Αμερικανοί επιστήμονες, από το πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα των Ηνωμένων Πολιτειών, τα άτομα που παρουσιάζουν κούραση (tiredness), έχουν ακόμη ικανοποιητικό επίπεδο ενέργειας. Παρά το γεγονός ότι νιώθουν ότι ξεχνούν, γίνονται ανυπόμονοι, αισθάνονται σταδιακά δυσκολίες και μυϊκή αδυναμία στη δουλειά τους, εντούτοις όταν ξεκουραστούν, όλα αυτά υποχωρούν.
Η κόπωση (fatigue) είναι ένα επίπεδο σοβαρότερης απώλειας ενέργειας του ατόμου. Χαρακτηρίζεται από δυσκολίες συγκέντρωσης, άγχος, προοδευτική μείωση της ικανότητας αντοχής, δυσκολίες του ύπνου, αύξηση της ευαισθησίας στο φως και περιορισμό των κοινωνικών δραστηριοτήτων που παλαιότερα θεωρούνταν σημαντικές για το άτομο.
Τα άτομα με εξάντληση (exhaustion), παρουσιάζουν σύγχυση που μπορεί να προσομοιάζει με παραλήρημα, συναισθηματική απάθεια, ξαφνική απώλεια ενέργειας, δυσκολίες στο να μένουν ξύπνιοι ή να κοιμούνται και πλήρες κοινωνικό αποτράβηγμα.
Είναι σημαντικό να γίνεται η διαφορά μεταξύ κούρασης και κόπωσης. Η κόπωση τονίζεται, είναι δείκτης ότι το σώμα δεν μπορεί πλέον να αντεπεξέλθει. Η έναρξη εκδηλώσεων κόπωσης σε ένα άτομο, ιδιαίτερα εάν δεν υπάρχει σαφής αιτία, πρέπει να διερευνάται διεξοδικά.
Τα συμπεράσματα αυτά προέκυψαν από μελέτες σε 6 διαφορετικές ομάδες ασθενών και μη ασθενών ανθρώπων. Επρόκειτο για εργαζόμενους με σύστημα βάρδιας, δρομείς μεγάλων αποστάσεων, καρκινοπαθείς σε ενεργό θεραπεία ή μόνο ανακουφιστική αγωγή, άτομα με κατάθλιψη ή που έπασχαν από το σύνδρομο της χρόνιας κούρασης.
Η κόπωση στους καρκινοπαθείς ασθενείς είναι πολύ σοβαρή και επιδρά σε μεγάλο βαθμό στην ποιότητα της ζωής τους. Μερικοί ασθενείς μάλιστα, ένιωθαν τέτοιο βαθμό κόπωσης που εξαιτίας της, διέκοπταν ακόμη και θεραπείες που θα μπορούσαν να τους γιατρέψουν από τον καρκίνο τους.
Η κόπωση που βιώνουν οι καρκινοπαθείς, είναι πολύ διαφορετική από το αίσθημα κούρασης που βιώνουν οι συνήθεις άνθρωποι μετά το πέρας μιας δύσκολης εβδομάδας εργασίας.
Είναι όμως γεγονός ότι και άλλες ομάδες ανθρώπων όπως αυτοί που εργάζονται με σύστημα βάρδιας ή αυτοί που πάσχουν από άλλες χρόνιες ασθένειες, περιγράφουν με ανάλογο τρόπο την κούραση που έχουν. Όμως ενώ οι λόγοι της κόπωσης μπορεί να είναι διαφορετικοί, οι προσαρμογές που απαιτούνται μπορεί να μην είναι.
Η αποτυχία της κατανόησης των διαφορών μεταξύ κούρασης, κόπωσης και εξάντλησης, μπορεί να οδηγήσει σε ακατάλληλους τρόπους αντιμετώπισης που αθέλητα να προάγουν την κόπωση και την εξάντληση.
Οι ερευνητές αναφέρουν παραδείγματα που στηρίζουν ότι ενώ η σωματική άσκηση μπορεί να βοηθά αυτούς που παρουσιάζουν κούραση, αντίθετα σε αυτούς που παρουσιάζουν κόπωση και εξάντληση, είναι δυνατόν να μειώνει τις ικανότητες προσαρμογής τους.
Η μακροχρόνια χρήση καφεΐνης και άλλων διεγερτικών, θα έπρεπε να αποφεύγεται σε άτομα με κόπωση και εξάντληση διότι οι εν λόγω ουσίες, "παραπλανούν" το σώμα να νομίζει ότι έχει περισσότερη ενέργεια από ότι πραγματικά διαθέτει.
Το σημαντικό είναι να γίνεται προσπάθεια πρόληψης ή επιβράδυνσης της μετάβασης από την κούραση στην κόπωση και από εκεί στην εξάντληση. Χρειάζονται θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου αυτού.
Οι οικογένειες και οι φίλοι, μπορούν να βοηθούν αναγνωρίζοντας τις αλλαγές που χαρακτηρίζουν την κόπωση και εξάντληση και συμβάλλοντας σε όσο το δυνατό μεγαλύτερη μείωση του στρες που βιώνουν οι ασθενείς.
Απαιτούνται περισσότερες έρευνες για την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών απώλειας της ζωτικότητας και επιπέδων ενέργειας των ανθρώπων.
Οι προεκτάσεις των ευρημάτων και συμπερασμάτων, θα μπορούσαν να βοηθούν ευρύ φάσμα ομάδων όπως φοιτητές, αθλητές, εργαζόμενους, καρκινοπαθείς και άλλους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις.
