Η ακτινοθεραπεία με πρωτόνια επιτρέπει τη χορήγηση ψηλότερων δόσεων ενέργειας στον καρκίνο του ασθενούς.
Η ακτινοθεραπεία με πρωτόνια είναι η πλέον ακριβής μέθοδος χορήγησης ακτινοθεραπείας, που υπάρχει σήμερα για ορισμένες μορφές καρκίνου. Ελαχιστοποιεί τις βλάβες στους υγιείς ιστούς και όργανα, βελτιστοποιώντας τη θεραπεία του όγκου.
Χάρις στη λεπτομερή εντόπιση του καρκίνου, που γίνεται σήμερα με τις απεικονιστικές μεθόδους (αξονική και μαγνητική τομογραφία), η ακτινοθεραπεία με πρωτόνια επιτρέπει τη χορήγηση μεγαλύτερων δόσεων ενέργειας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων χωρίς να αυξάνει τις βλάβες που προκαλούνται στους υγιείς ιστούς.
Διαφορές ακτινοθεραπείας με πρωτόνια και κλασικής ακτινοθεραπείας με ηλεκτρόνια ή φωτόνια
Η διαφορά των πρωτονίων από την κλασική θεραπεία είναι ότι εναποθέτουν την ψηλότερη δόση ενέργειας όταν σταματούν στο σώμα στο στόχο τους. Όταν εισέρχονται στο σώμα, στο σημείο εισδοχής η ενέργεια είναι χαμηλή και στο σημείο εξόδου τους από το σώμα δεν φέρουν πλέον ενέργεια.
Η βασική αυτή διαφορά επιτρέπει την ασφαλέστερη χορήγηση ψηλότερων δόσεων ενέργειας για την καταστροφή των κακοήθων όγκων και καλύτερη ανεκτικότητα από τους ασθενείς.
Λιγότερες επιπλοκές, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα
Oι επιπλοκές λόγω ακτινοθεραπείας με πρωτόνια είναι λιγότερες σε σύγκριση με τις άλλες κλασικές μορφές ακτινοθεραπείας. Οι επιπλοκές όπως η ανορεξία, η διάρροια και οι πονοκέφαλοι, που παρουσιάζουν οι ασθενείς που λαμβάνουν ακτινοθεραπεία πρωτονίων, είναι λιγότερες. Οι ασθενείς κατά τη χορήγηση της ακτινοθεραπείας με πρωτόνια δεν αισθάνονται τίποτε.
Οι υγιείς ιστοί που βρίσκονται στη διαδρομή της δέσμης της ιονίζουσας ακτινοβολίας στην ακτινοθεραπεία με πρωτόνια και αυτοί που γειτνιάζουν με τον κακοήθη όγκο, λαμβάνουν πολύ λιγότερη ακτινοβολία σε σύγκριση με άλλες μεθόδους ακτινοθεραπείας.
Η ακτινοθεραπεία πρωτονίων προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη προστασία σε περιπτώσεις όπου ο όγκος που θα ακτινοβοληθεί βρίσκεται κοντά σε ευαίσθητους ιστούς ή όργανα όπως τα μάτια, το κρανίο και ο νωτιαίος μυελός. Επίσης είναι χρήσιμη για θεραπείες σε παιδιά, που είναι πιο ευάλωτα στις παρενέργειες και βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες επιπλοκές της ακτινοθεραπείας.
Η ακτινοθεραπεία με πρωτόνια άρχισε να χρησιμοποιείται από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε ερευνητικά κέντρα. Δυστυχώς τα κέντρα που είναι σε θέση να παρέχουν την εν λόγω ακτινοθεραπεία είναι ελάχιστα στον κόσμο. Ο λόγος είναι διότι απαιτούνται ογκώδεις, υπερσύγχρονοι και εξαιρετικά δαπανηροί εξοπλισμοί που δεν είναι διαθέσιμοι παρά μόνο σε πολύ λίγες χώρες.
Ποιες οι ενδείξεις σήμερα;
Το ζήτημα που τίθεται αφορά στο ποιες είναι σήμερα οι ενδείξεις της πολυδάπανης αυτής θεραπείας. Το ερώτημα είναι ακόμη πιο καίριο δεδομένου, ότι οι κλασικές μορφές ακτινοθεραπείας με ηλεκτρόνια και φωτόνια έχουν βελτιωθεί πολύ, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες για πολλές μορφές καρκίνων.
Για ορισμένες μορφές σπάνιων καρκίνων της παιδικής ηλικίας και της σπονδυλικής στήλης, η ακτινοθεραπεία με πρωτόνια παρουσιάζει πλεονεκτήματα. Για τους άλλους πιο συχνούς καρκίνους, όπως αυτούς του πνεύμονα ή του προστάτη, πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες για να φανεί, εάν η ακτινοθεραπεία πρωτονίων είναι καλύτερη ή αυξάνει την επιβίωση των ασθενών πιο πολύ από άλλες μορφές ακτινοθεραπείας που χρησιμοποιούνται για τις πλείστες περιπτώσεις σήμερα.
Μια πρόσφατη έρευνα, είχε δείξει ότι σε άνδρες με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη που έλαβαν θεραπεία με ψηλότερες δόσεις ακτινοβολίας, εν μέρει χάρις στην ακτινοθεραπεία με πρωτόνια, τα αποτελέσματα ήσαν καλύτερα σε σύγκριση με άνδρες που έλαβαν κλασική μορφή ακτινοθεραπείας. Συγκεκριμένα οι άνδρες, που έλαβαν τις ψηλότερες δόσεις ακτινοθεραπείας παρουσίαζαν λιγότερο αριθμό υποτροπών του καρκίνου του προστάτη.
Η θεραπεία με πρωτόνια είναι πλέον αποτελεσματική στους καρκίνους του προστάτη, των ματιών, του εγκεφάλου, της κεφαλής, του λαιμού και για τους καρκίνους των παιδιών.
Πρέπει όμως να τονίσουμε, ότι οι κλασικές μορφές ακτινοθεραπείας με ηλεκτρόνια και φωτόνια παραμένουν σημαντικές και αποτελεσματικές θεραπείες κατά του καρκίνου και στις πλείστες περιπτώσεις με τα σημερινά δεδομένα είναι αυτές που χρησιμοποιούνται.
