Η συχνότητα του καρκίνου του οισοφάγου αυξάνεται με ιδιαίτερα ανησυχητικό τρόπο. Από το 1970 και μετά, η αύξηση του καρκίνου αυτού υπολογίζεται ότι είναι της τάξης του 600%.

Η αύξηση που παρατηρείται στο αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου, σχετίζεται με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Από όλους τους καρκίνους, το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου είναι η μορφή που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση.

Αντίθετα η συχνότητα του καρκίνου του κάτω μέρους στομαχιού παρουσιάζει μείωση. Ο καρκίνος του άνω μέρους του στομαχιού, παρουσιάζει ανάλογη αύξηση όπως ο καρκίνος του οισοφάγου.

Από τους ασθενείς που προσβάλλονται από αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου, το 90% αποβιώνει στα 5 χρόνια από την ημέρα που γίνεται η διάγνωση. Δυστυχώς οι θεραπείες που διαθέτουμε σήμερα για την αντιμετώπιση της νόσου, δεν είναι αποτελεσματικές στο βαθμό που θα έπρεπε. Παράλληλα οι μέθοδοι έγκαιρης ανίχνευσης της νόσου είναι περιορισμένες.

Το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες από ότι τις γυναίκες. Για κάθε 3 άνδρες που προσβάλλονται από τη νόσο αντιστοιχεί 1 γυναίκα. Στους άντρες αποτελεί την έκτη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου.

Ο κυριότερος παράγοντας που προδιαθέτει στη γένεση του αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου, είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Στην παλινδρόμηση, το περιεχόμενο του στομαχιού επανέρχεται στο κάτω μέρος του οισοφάγου.

Το γαστρικό περιεχόμενο βλάπτει τη βλεννογόνο του οισοφάγου. Δημιουργείται μια κατάσταση στον οισοφάγο που είναι γνωστή με την ονομασία οισοφάγος τύπου Barrett's. Ο οισοφάγος τύπου Barrett's, είναι μια καλοήθης κατάσταση. Όμως έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε προκαρκινική κατάσταση και μετά σε αδενοκαρκίνωμα.

Ο κίνδυνος ανάπτυξης οισοφάγου τύπου Barrett's και στη συνέχεια αδενοκαρκινώματος, εξαρτάται από τη σοβαρότητα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Πρέπει να σημειώσουμε ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των ασθενών με παλινδρόμηση (0,5% δηλαδή 1 στους 200), θα προσβληθούν από καρκίνο οισοφάγου.

Η παχυσαρκία ευνοεί τη δημιουργία παλινδρόμησης και έτσι αποτελεί παράγοντα πρόκλησης καρκίνου οισοφάγου.

Με βάση τα ανησυχητικά αυτά δεδομένα, υπάρχουν μερικά, σχετικά απλά πράγματα που ο καθένας μπορεί να κάνει για να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής του από τον ιδιαίτερα επικίνδυνο αυτό καρκίνο.

Η βασική αρχή είναι η διατήρηση κανονικού βάρους σώματος και η καταπολέμηση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Για την καταπολέμηση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, τα ακόλουθα μπορούν να βοηθήσουν: Μείωση ή αποφυγή φαγητών που μειώνουν το μυϊκό τονο του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα, ευνοώντας έτσι την επάνοδο των οξέων του στομάχου στον οισοφάγο: Καφές, λιπαρά φαγητά, διάφορα είδη δυόσμου και σοκολάτα   Αποφυγή ή μείωση φαγητών ή ποτών που επιδεινώνουν τα συμπτώματα όπως οι χυμοί με ψηλό βαθμό οξύτητας (πορτοκάλι, λεμόνι, ντομάτα)   Κατανάλωση μικρότερων μερίδων φαγητού. Μικρότερα γεύματα  αλλά συχνότερα   Είναι καλύτερα να μην ξαπλώνει κάποιος αμέσως μετά το φαγητό. Είναι προτιμότερο να περνούν 3 έως 4 ώρες από την ώρα του φαγητού μέχρι την ώρα του ύπνου   Το προσκέφαλο του κρεβατιού είναι καλό να είναι πιο ψηλό από το υπόλοιπο κρεβάτι κατά 12 έως 18 εκατοστά   Το κάπνισμα μειώνει την ποσότητα σάλιου που παράγεται στο στόμα. Το σάλιο προστατεύει τον οισοφάγο διότι μεταξύ άλλων εξουδετερώνει τα οξέα   Το αλκοόλ μειώνει το μυϊκό τόνο του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα. Έτσι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ευνοεί τη δημιουργία παλινδρόμησης. Τα αλκοολούχα ποτά δεν πρέπει να ξεπερνούν το 1 έως 2 την ημέρα   Τα στενά ρούχα αυξάνουν την πίεση στην κοιλιά, ωθώντας έτσι το όξινο γαστρικό περιεχόμενο προς τον οισοφάγο, ευνοώντας ή επιδεινώνοντας την παλινδρόμηση

Για τους ασθενείς με σοβαρό βαθμό γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, υπάρχει εισήγηση για συστηματική παρακολούθηση με ενδοσκόπηση. Αυτό αποτελεί ακόμη θέμα συζητήσεων και δεν υπαρχή σχετική γενική οδηγία. Επαφίεται στο θεραποντα γιατρό να αποφασίσει ανάλογα με την κλινική κατάσταση του ασθενούς του.

Τελειώνοντας θέλουμε να προσθέσουμε ότι στον οισοφάγο εκτός από το αδενοκαρκίνωμα υπάρχει και το επιθηλιακό καρκίνωμα (από το πλακώδες επιθήλιο). Το καρκίνωμα αυτό σχετίζεται με το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης σχετίζεται αλλά σε μικρότερο βαθμό με τις νιτροσαμίνες των φαγητών ή του περιβάλλοντος, με διατροφικές ελλείψεις και με τη φτωχή υγιεινή του στόματος.

Το επιθηλιακό καρκίνωμα παραμένει παγκοσμίως η συχνότερη μορφή καρκίνου του οισοφάγου αλλά δεν έχει τη δραματική αύξηση που παρουσιάζει το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου.

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, ευνοούν την ανάπτυξη καρκίνου του οισοφάγου.

Η λήψη απλών προληπτικών μέτρων συμβάλλει αποτελεσματικά στην προστασία από τον καρκίνο του οισοφάγου και είναι ευθύνη του καθενός να προστατεύει τον εαυτό του.