Πώς θα σας φαινόταν, εάν σας έλεγαν ότι για τη θεραπεία ενός αγαπημένου σας προσώπου, που πάσχει από μια πολύ σοβαρή πάθηση του εγκεφάλου, θα έπρεπε να του χορηγήσουν κύτταρα από το δικό του μυελό των οστών;
Ίσως ακόμη να φαίνεται σαν ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως οι εξελίξεις στην κατανόηση και τροποποίηση των μηχανισμών που ρυθμίζουν διάφορες πολυδύναμες κατηγορίες κυττάρων, πρόκειται να επιφέρουν σοβαρές αλλαγές στον τρόπο αντιμετώπισης πολλών παθήσεων.
Παθήσεις του εγκεφάλου, όπως ο καρκίνος του εγκεφάλου, η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος Αλτσχάϊμερ, οι νεκρωτικές βλάβες του εγκεφαλικού ιστού μετά από ισχαιμικά ή αιμορραγικά επεισόδια, θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν με επιτυχία, τουλάχιστο θεωρητικά, από κύτταρα του μυελού των οστών ή από κλωνοποιημένα εμβρυϊκά κύτταρα.
Τα αρχέγονα κύτταρα του μυελού των οστών είναι πολυδύναμα πρωτότυπα κύτταρα τα οποία έχουν σημαντικές ιδιότητες διαφοροποίησης και μετεξέλιξης τους σε οποιαδήποτε ομάδα κυττάρων του οργανισμού.
Τα κλωνοποιημένα εμβρυϊκά κύτταρα μπορούν να δημιουργηθούν από τη μεταμόσχευση πυρήνα ενός σωματικού κυττάρου του ασθενούς, μέσα σε ωάριο από το οποίο πρωτύτερα θα έχει αφαιρεθεί ο δικός του πυρήνας. Η διαδικασία της κλωνοποίησης μπορεί να εξελιχθεί μέχρι το στάδιο του βλαστοκύστη και μετά τα κύτταρα αυτά να ληφθούν για σκοπούς καλλιέργειας.
Αμερικανοί ερευνητές από το Λος Άντζελες αφού συνέλεξαν αρχέγονα κύτταρα του μυελού των οστών από πειραματόζωα τα υπέβαλαν σε γενετικές τροποποιήσεις στο εργαστήριο με αποτέλεσμα αυτά να εξελιχθούν σε νευρικά κύτταρα.
Στη συνέχεια χορήγησαν τα κύτταρα αυτά σε ζώα τα οποία είχαν υποστεί ισχαιμικές βλάβες στον εγκέφαλο. Σε διάστημα 48 ωρών οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα νέα υγιή κύτταρα είχαν κατευθυνθεί και εγκατασταθεί στις περιοχές του εγκεφάλου που είχαν υποστεί τις βλάβες.
Ο στόχος των θεραπειών αυτών είναι τα νέα κύτταρα να αναζωογονήσουν τον εγκέφαλο αντικαθιστώντας τα παλιά κύτταρα και έτσι να επιτρέψουν σε λειτουργίες που διακόπηκαν να επαναρχίσουν κανονικά.
Ήδη θεραπείες με εμβρυϊκά κύτταρα χρησιμοποιήθηκαν για περιπτώσεις με νόσο Πάρκινσον. Αναμφίβολα εάν χρησιμοποιηθούν κλωνοποιημένα κύτταρα από τον ίδιο τον ασθενή, οι κίνδυνοι απόρριψης είναι λιγότεροι παρά όταν χρησιμοποιούνται κύτταρα εμβρυϊκά από άλλο οργανισμό.
Το πρόβλημα με τα κλωνοποιημένα κύτταρα από τον ίδιο τον ασθενή θέτουν σοβαρά ηθικά προβλήματα.
Είναι γεγονός ότι η μέθοδος αυτή επιβάλλει τη διακοπή της φυσιολογικής ανάπτυξης του κλωνοποιημένου εμβρύου, που προκύπτει από την πυρηνική μεταμόσχευση. Δηλαδή ισοδυναμεί με τη θανάτωση ενός εμβρύου. Το γεγονός αυτό δεν είναι αποδεκτό από όλους και στις περισσότερες χώρες οι διαδικασίες αυτές απαγορεύονται.
Όμως οι επιτυχίες των ερευνητών που, που χρησιμοποίησαν με επιτυχία τα αρχέγονα κύτταρα του μυελού των οστών από τον ίδιο τον οργανισμό φαίνεται ότι μπορούν να δώσουν μια πολύ καλή εναλλακτική λύση.
Επειδή τα κύτταρα που θα τροποποιηθούν και θα χορηγηθούν στους ασθενείς προέρχονται από το δικό τους μυελό των οστών, οι κίνδυνοι παρενεργειών και απόρριψης ελαχιστοποιούνται. Από ηθικής απόψεως δεν υπάρχουν προβλήματα στις περιπτώσεις αυτές.
Οι πειραματικές επιτυχίες των επιστημόνων στον τομέα αυτό δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την έναρξη κλινικών θεραπευτικών δοκιμών.
Οι έρευνες με βάση τις τεχνικές αυτές, σε ασθενείς με εγκεφαλικά επεισόδια και καρκίνο του εγκεφάλου, θα ρίξουν φως στο νέο αυτό τομέα της θεραπευτικής.
Φτάσαμε λοιπόν στην εποχή, που οι γιατροί θα μπορούν να διορθώνουν βλάβες του εγκεφάλου και να τον αναζωογονούν με τη χορήγηση πολυδύναμων αρχέγονων κυττάρων;
Σίγουρα τα πειραματικά αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Η προσέγγιση είναι ελκυστική, λογική και υποστηρίζεται από τα δεδομένα μέχρι σήμερα.
Όμως χρειάζεται επιφύλαξη, αναμονή και κριτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των κλινικών δοκιμών.
Θα πρέπει να δούμε τα αποτελέσματα όσον αφορά τη μείωση των θανάτων, αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, μείωση των αναπηριών και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Τότε μόνο θα μπορούμε να πούμε ότι οι σύγχρονες τεχνικές, έχουν καταφέρει την επούλωση βλαβών, την αποκατάσταση νευρικών λειτουργιών και αναζωογόνηση του εγκεφάλου.
