Τα προβλήματα και το στρες που δημιουργούνται στους άνδρες λόγω της επαγγελματικής απασχόλησης, είναι από τους κυριότερους παράγοντες που δίνουν το έναυσμα και σχετίζονται με την κατάθλιψη.
Οι απαιτήσεις και οι συνθήκες εργασίας παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάθλιψη. Οι υπερβολικές ώρες εργασίας, η απουσία ελέγχου στις ευθύνες που αναλαμβάνονται, οι εξωπραγματικές απαιτήσεις για μεγαλύτερες αποδόσεις, οι ανησυχίες για τη μελλοντική εργοδότηση και ο κίνδυνος ανεργίας, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για αρνητική συναισθηματική κατάσταση.
Επιπρόσθετα, οι διαμάχες που δυνατόν να παρουσιαστούν με ανώτερους ή άλλους συναδέλφους στον επαγγελματικό χώρο, η αμοιβή που δεν ανταποκρίνεται στο επίπεδο της πραγματικής προσφοράς του άνδρα, η εργασία με το σύστημα βάρδιας, τα μεγάλα χρονικά διαστήματα μακριά από το υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, προσθέτουν στη σωματική και ψυχική καταπόνηση του άνδρα.
Δεν είναι λοιπόν εκπληκτικό που πολλές έρευνες δείχνουν ότι στους άνδρες, η εργασία δημιουργεί προϋποθέσεις που αποτελούν το έναυσμα και προάγουν την κατάθλιψη. Πρέπει να τονίσουμε ότι τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, οι ακριβείς αιτίες της κατάθλιψης δεν είναι καλά γνωστές.
Η κατάθλιψη επηρεάζεται πιθανόν από παράγοντες σε σχέση με τον κληρονομικό γενετικό κώδικα που χαρακτηρίζει τον κάθε άνθρωπο, το κοινωνικό του περιβάλλον και τον τρόπο σκέψης ή λειτουργίας του εγκεφάλου του. Πρόκειται για σύνθετο πρόβλημα με αλληλεπιδράσεις διαφόρων παραγόντων.
Ανεξάρτητα από τις αιτίες και τα εναύσματα της κατάθλιψης στους άνδρες, είναι πρωταρχικής σημασίας να τονισθεί ότι πρόκειται για σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, σε αντίθεση με αυτό που παρατηρείται στις γυναίκες, η κατάθλιψη στους άνδρες παραμένει αδιάγνωστη.
Οι άνδρες είναι απρόθυμοι να μιλούν για καταθλιπτικά συμπτώματα που τυχόν παρουσιάζουν. Τα αισθήματα αυτοελέγχου, ανεξαρτησίας και αρρενωπότητας που ριζώνουν βαθιά μέσα τους από την παιδική ηλικία, δεν τους επιτρέπουν να μιλούν για αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις που συνοδεύουν την κατάθλιψη.
Πολλοί προσπαθούν να μη δείξουν σημεία αδυναμίας και προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα μόνοι τους. Έτσι η νόσος παραμένει αδιάγνωστη και δεν είναι δυνατόν να χορηγηθεί θεραπεία.
Τα συμπτώματα παραμένουν, δεν μπορούν να δοθούν φάρμακα ή άλλη κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και οι πάσχοντες άνδρες, συνεχίζουν να ζουν δυστυχισμένοι κάτω από τη επίρροια της κατάθλιψης.
Οι αντιδράσεις των καταθλιπτικών ανδρών που δεν λαμβάνουν θεραπεία και συνεχίζουν μόνοι τους τη δύσκολη και οδυνηρή πορεία, μπορεί να πάρουν πολλές μορφές.
Μεταξύ των συμπεριφορών που παρατηρούνται είναι ότι δουλεύουν ακόμη περισσότερο, ρίχνουν όλες τους τις δυνάμεις σε πολλές ώρες εργασίας, απομονώνονται περισσότερο από τον υπόλοιπο κόσμο, οδηγούν επικίνδυνα και δυνατόν να καταφεύγουν σε κατάχρηση αλκοόλ ή σε άλλες επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές.
Όμως οι αντιδράσεις αυτές, δεν λύνουν το πρόβλημα. Ακόμη χειρότερα, καραδοκεί ο κίνδυνος της αυτοκτονίας. Στους άνδρες με κατάθλιψη, ο κίνδυνος αυτοκτονίας είναι 4 φορές μεγαλύτερος από τις γυναίκες.
Ο κίνδυνος αυτοκτονίας, λόγω κατάθλιψης, παρατηρείται σχεδόν σε όλες τις ηλικίες του άρρενος φύλου, από την εφηβική περίοδο μέχρι τα βαθιά γεράματα. Στους ηλικιωμένους άνδρες ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Ταυτόχρονα, οι άνδρες είναι αποτελεσματικότεροι στις αυτοκαταστροφικές τους πράξεις. Ενώ στις γυναίκες οι απόπειρες αυτοκτονίας είναι συχνότερες, οι άνδρες που πεθαίνουν λόγω αυτοκτονίας είναι περισσότεροι.
Οι άνδρες που κινδυνεύουν από αυτοκτονία λόγω κατάθλιψης, δείχνουν προειδοποιητικά σημεία για την επερχόμενη καταστροφή, σπανιότερα συγκριτικά με τις γυναίκες. Επίσης ο χρόνος μεταξύ αρχικής σκέψης και αυτοκτονίας είναι συντομότερος στους άνδρες.
Υπολογίζεται ότι χρόνος μεταξύ των πρώτων σκέψεων για αυτοκτονία και συμπλήρωσης της τελικής πράξης, είναι στους άνδρες περίπου 12 μήνες ενώ στις γυναίκες ανέρχεται στους 42 μήνες. Το μικρότερο αυτό χρονικό περιθώριο, η απουσία προειδοποιητικών σημείων, η καλύτερη αποτελεσματικότητα, συμβάλλουν στο μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων των ανδρών λόγω αυτοκτονίας.
Οι άνδρες που είναι ευερέθιστοι, νευρικοί, απογοητευμένοι, απομονωμένοι, παρουσιάζουν βίαιη συμπεριφορά, που αποφεύγουν δραστηριότητες οι οποίες τους ήσαν παλαιότερα ευχάριστες, αισθάνονται λύπη και απέλπιδες, πρέπει να ζητούν βοήθεια.
Επίσης εάν έχουν ταυτόχρονα δυσκολίες ύπνου, αισθάνονται υπερκόπωση, χάνουν βάρος χωρίς να προσπαθούν για αυτό, έχουν προβλήματα συγκέντρωσης στις δραστηριότητες τους, συγκρούονται ασυνήθιστα με την οικογένεια και τους φίλους τους, δεν ενδιαφέρονται πλέον για τη δουλειά τους, κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή παίρνουν αλόγιστους κινδύνους οδηγώντας επικίνδυνα ή καταφεύγοντας σε επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές, πρέπει να εξετάζουν την πιθανότητα να πάσχουν από κατάθλιψη και να αναζητούν άμεσα, βοήθεια από το γιατρό τους.
Η κατάθλιψη στους άνδρες δεν είναι σπάνια. Εάν μείνει χωρίς θεραπεία, κάνει τη ζωή του άνδρα δυστυχισμένη, με σοβαρές επιπτώσεις στο κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό του περιβάλλον. Υπάρχει ο φαύλος κύκλος κατάθλιψης, απουσίας θεραπείας και επιδείνωσης που μπορεί ακόμη να οδηγήσει στην αυτοκτονία.
Για αυτό, οι άνδρες χρειάζονται προσοχή. Σε περίπτωση που οι ίδιοι ή η σύζυγος τους ή άλλα άτομα της εμπιστοσύνης τους διαπιστώσουν τέτοια σημεία, είναι καλό να ζητούν άμεσα βοήθεια από κατάλληλο γιατρό.
Παράλληλα οι άνδρες που γνωρίζουν ότι πάσχουν από κατάθλιψη, ταυτόχρονα με τη θεραπευτική αγωγή που θα τους συστήσει ο γιατρός τους, μπορούν να λαμβάνουν κάποια μέτρα που θα τους βοηθούν να αντεπεξέρχονται καλύτερα στις πολλαπλές και αδιάκοπες αντιξοότητες της καθημερινής ζωής.
Μεταξύ των μέτρων που είναι σε θέση να βοηθούν, είναι η ταξινόμηση προτεραιοτήτων, η διάθεση περισσότερου χρόνου μαζί με την οικογένεια και άλλα αγαπημένα πρόσωπα που προσφέρουν ουσιώδη στήριξη, η συμμετοχή σε δραστηριότητες που δίνουν ευχαρίστηση στον άνδρα όπως ο κινηματογράφος, τα σπορ, τα παιγνίδια, το ψάρεμα και άλλα.
Ταυτόχρονα δεν είναι ορθό να λαμβάνονται καθοριστικές για τη ζωή αποφάσεις, σε περιόδους συναισθηματικά δύσκολες, με χαρακτηριστικά κατάθλιψης. Τέτοια σημαντικά ζητήματα όπως αλλαγή δουλειάς, σύναψη σχέσεων, υπογραφή σοβαρών συμφωνιών, έναρξη βαρυσήμαντων συνεργασιών, γάμος, διαζύγιο, είναι καλύτερο να αποφασίζονται όταν ο κίνδυνος της κατάθλιψης είναι μακριά.
Θα τελειώσουμε τονίζοντας ότι η κατάθλιψη στους άνδρες είναι μια σοβαρή ιατρική πάθηση. Υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία και είναι κρίμα οι άνδρες που πάσχουν, να μην αναζητούν βοήθεια από το γιατρό και να συνεχίζουν να έχουν μια δυστυχισμένη ζωή, βυθισμένοι στην κατάθλιψη.