Η γήρανση, η κατάθλιψη, η νόσος του Αλτσχάιμερ και μερικές άλλες ασθένειες μπορεί να συσχετίζονται με ατροφία του εγκεφάλου.
Η ατροφία αυτή είναι πιθανόν να προκαλείται από αυξημένα επίπεδα των ορμονών του στρες.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, οι οποίοι μελέτησαν τον εγκέφαλο 20 υγιών ανδρών ηλικίας 65 έως 70 ετών. Παράλληλα μέτρησαν στο αίμα των εθελοντών αυτών τις ορμόνες του στρες.
Στους άνδρες με αυξημένα επίπεδα ορμονών του στρες, η περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται κογχομετωπιαίος φλοιός, είναι μικρότερη σε μέγεθος και παρουσιάζει ατροφία. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το στρες λόγω των ορμονών που το συνοδεύουν είναι υπεύθυνο για την πρόκληση της ατροφίας.
Η ανακάλυψη αυτή είναι σημαντική διότι επιτρέπει μια καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που προκαλούν ή επιταχύνουν το γήρας και σημαντικές ασθένειες όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η κατάθλιψη. Θα μπορούσε να επιτρέψει την ανάπτυξη νέων θεραπειών βασισμένων στον καλύτερο χειρισμό του στρες και μείωση των ορμονών που το συνοδεύουν.
Οι ορμόνες του στρες μπορούν να βλάπτουν τον κογχομετωπιαίο φλοιό (φλοιός πρόσθιας αύλακας του προσαγωγίου, μετωπιαίος λοβός του εγκεφάλου). Οι βλάβες λόγω στρες στην εν λόγω δομή του εγκεφάλου είναι δυνατόν να προκαλέσουν την έναρξη ασθενειών που χαρακτηρίζονται από άνοια.
Οι άνθρωποι, που στις απεικονιστικές εξετάσεις, όπως για παράδειγμα η μαγνητική τομογραφία παρουσιάζουν σμίκρυνση της εν λόγω περιοχής του εγκεφάλου, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από κάποια μορφή άνοιας και κατάθλιψη.
Ανακαλύψεις αυτού του είδους αποκτούν μεγάλη σημασία στην εποχή μας. Πράγματι η δραματική αύξηση των περιστατικών άνοιας όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές, που αναμένεται στα επόμενα χρόνια, καθιστούν την κατανόηση της παθογένειας των παθήσεων αυτών επιτακτική εάν θα γίνει εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπιση τους.
Η άνοια χαρακτηρίζεται από μια σειρά από συμπτώματα που είναι δυνατόν να προκληθούν από διάφορες ασθένειες που προσβάλλουν τον εγκέφαλο. Η άνοια είναι συχνή στους υπερήλικες. Όμως δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής γήρανσης.
Οι ασθενείς με άνοια, έχουν σημαντικά μειωμένες πνευματικές λειτουργίες. Οι καθημερινές τους δραστηριότητες και οι σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους επηρεάζονται πολύ αρνητικά. Χάνουν την ικανότητα να επιλύνουν προβλήματα, δεν έχουν έλεγχο των συναισθημάτων τους, παρουσιάζουν αλλαγές της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς τους.
Η απώλεια μνήμης είναι κοινό χαρακτηριστικό των διαφόρων μορφών άνοιας. Όμως η απώλεια μνήμης δεν δείχνει αναγκαστικά ότι υπάρχει στο ασθενή ταυτόχρονα και κάποια μορφή άνοιας.
Οι άνθρωποι για χιλιάδες χρόνια γνώριζαν ότι το στρες μπορεί να τους κάνει ασθενείς. Στα τελευταία δέκα χρονια, η πρόοδος της επιστήμης έδειξε πολύ πιο συγκεκριμένα τη σχέση του στρες, του συστήματος άμυνας του οργανισμού και του εγκεφάλου.
Ο εγκέφαλος είναι ο βασικός ρυθμιστής των μηχανισμών του στρες. Όμως το ανεξέλεγκτο στρες φαίνεται να βλάπτει τον εγκέφαλο προκαλώντας ατροφία σε σημαντικές δομές.
