Ένας
μεγάλος αριθμός εργαζομένων μέσα στα σύγχρονα κτίρια που έχουν τεχνητά
συστήματα αερισμού, υποφέρουν από διάφορα προβλήματα υγείας.Τα
κτίρια τα οποία διαθέτουν μηχανικά συστήματα αερισμού και κλιματισμού
αυξάνονται συνεχώς. Ο φυσικός εξαερισμός δια μέσου των παραθύρων έχει
περιοριστεί ή είναι αδύνατος σε πολλές περιπτώσεις.
Το αποτέλεσμα είναι όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι σε γραφεία
υπόκεινται στις επιδράσεις των μηχανικών συστημάτων αερισμού των κτιρίων.
Εδώ και πολλά χρόνια οι γιατροί παρατήρησαν ότι οι εργαζόμενοι σε
γραφεία κάτω από τις συνθήκες αυτές υποφέρουν από ένα σύνολο διαταραχών το
οποίο ονομάστηκε "το σύνδρομο του άρρωστου
κτιρίου".
Το σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου χαρακτηρίζεται
από τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα στους εργαζόμενους:
- Ερεθισμός και φλεγμονή των ματιών, του λαιμού και της μύτης
- Βήχας, βραχνάδα
- Αναπνευστικές παθήσεις όπως το άσθμα
- Πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι
- Κούραση
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Φαγούρα στο δέρμα, εξανθήματα
- Συχνές μολύνσεις του φάρυγγα
Το σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου αναγνωρίστηκε επίσημα από την
Παγκόσμιο Οργάνωση Υγείας από το 1982.
Η αιτιολογία του συνδρόμου αυτού οφείλεται στο γεγονός ότι στο υγρό
και σκοτεινό περιβάλλον των μηχανημάτων και διασωληνώσεων των συστημάτων
αερισμού και κλιματισμού των κτιρίων, αναπτύσσονται πολλά μικρόβια όπως
βακτηρίδια και μύκητες.
Τα συστήματα αυτά προσφέρουν εύφορο έδαφος για την ανάπτυξη και
κυκλοφορία βλαβερών μικροοργανισμών και τοξινών. Μάλιστα υπάρχουν
υποψίες ότι όταν σε ένα χώρο του κτιρίου υπάρχει μια εστία από βλαβερούς
μικροοργανισμούς, αυτοί μπορούν να μεταδοθούν και να κυκλοφορήσουν σε
ολόκληρο το κτίριο.
Η ποιότητα του αέρα που κυκλοφορεί σε τέτοια κτίρια είναι δύσκολο να
ελεγχθεί και να παρακολουθείται επί συνεχούς βάσης. Τα συστήματα
τεχνητού αερισμού σε κλειστά κτίρια έχουν ενοχοποιηθεί για τη μετάδοση
ασθενειών δια μέσου του αέρα όπως για παράδειγμα για την ασθένεια των
λεγεωνάριων.
Έχοντας υπ' όψη τα δεδομένα αυτά, ερευνητές από τον Καναδά θέλησαν να
εξετάσουν την αποτελεσματικότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας εντός των
συστημάτων μηχανικού αερισμού, για τη μείωση των βλαβερών μικροοργανισμών
που είναι υπεύθυνοι για μεγάλο μέρος των ενοχλήσεων που χαρακτηρίζουν το
σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου.
Η ακτινοβολία με υπεριώδεις ακτίνες εντός των συστημάτων μπορεί να
επιτευχθεί με τις συσκευές τύπου
UVGI (Ultraviolet Germicidal
Irradiation). Οι συσκευές αυτές αυτές χρησιμοποιούνται
ευρέως στη Βόρειο Αμερική όχι όμως σε σημαντικό βαθμό στην Ευρώπη.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τις συσκευές UVGI
σε 3 κτίρια που ήσαν πλήρως σφραγισμένα, δεν είχαν επαφή με τον εξωτερικό
αέρα παρά μόνο δια μέσου των συστημάτων μηχανικού αερισμού.
Οι συσκευές χρησιμοποιήθηκαν διαδοχικά κατά τη διάρκεια ενός χρόνου.
Χρησιμοποιούνταν κατά διαστήματα των 12 εβδομάδων και για 4 εβδομάδες τις
σταματούσαν.
Στα κτίρια εργάζονταν συνολικά 771 άτομα τα οποία αξιολογούνταν για το
σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου. Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι δεν
γνώριζαν σε ποιες περιόδους τα συστήματα αποστείρωσης
UVGI λειτουργούσαν.
Παράλληλα οι ερευνητές μετρούσαν τις συγκεντρώσεις των διαφόρων
μικροβίων και τοξινών στις διάφορες επιφάνειες και στον αέρα.
Τα αποτελέσματα των πειραμάτων αυτών έδειξαν ότι
οι συσκευές τύπου UVGI με τη χρήση
υπεριώδους ακτινοβολίας μειώνουν σημαντικά το φορτίο σε μικρόβια και
σε τοξίνες που υπάρχουν στα συστήματα μηχανικού αερισμού και στον αέρα
των κλειστών κτιρίων.Το ποσοστό των βακτηρίων μέσα στα
συστήματα αερισμού μειώθηκε κατά 90%.
Οι εργαζόμενοι όταν λειτουργούσαν τα συστήματα
UVGI είχαν:
- κατά 40% λιγότερα αναπνευστικά προβλήματα
- κατά 30% λιγότερα προβλήματα ερεθισμού στη μύτη, μάτια και
λαιμό
- μείωση κατά 20% όλων των συμπτωμάτων που συνοδεύουν το
σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου
- μείωση μυϊκών πόνων κατά 50%.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι η εγκατάσταση συστημάτων
αποστείρωσης τύπου UVGI μέσα στα μηχανήματα και
διασωληνώσεις μηχανικού αερισμού, θέρμανσης και κλιματισμού είναι
αποτελεσματική για την αντιμετώπιση του συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου.
Η υπεριώδης ακτινοβολία με τη χρήση των UVGI,
θα μπορούσε να βοηθήσει εκατομμύρια εργαζομένων που υποφέρουν από τις
συνέπειες του συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου.
Ενώ αρχικά φαίνεται ότι η εγκατάσταση τέτοιων μηχανημάτων σε κλειστά
κτίρια είναι εξαιρετικά δαπανηρή, εντούτοις μακροχρόνια θα είναι κερδοφόρα
λόγω της μείωσης των ασθενειών στους εργαζόμενους με αύξηση της
παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας.