Η μεταμόσχευση με αρχέγονα κύτταρα του ομφάλιου λώρου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους ενήλικες που πάσχουν από λευχαιμία οι οποίοι δεν έχουν συμβατό δότη.

Ακόμη και στις περιπτώσεις που το μόσχευμα κυττάρων του ομφάλιου λώρου δεν είναι πλήρως συμβατό με τον ασθενή, η μεταμόσχευση αυτού του τύπου μπορεί να αποβεί σωτήρια για τη ζωή ενός μεγάλου αριθμού ασθενών που πάσχουν από λευχαιμία.

Η μεταμόσχευση με αρχέγονα κύτταρα που προέρχονται είτε από το μυελό των οστών είτε από τον ομφάλιο λώρο νεογνών είναι μια μέθοδος θεραπείας που χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις λευχαιμίας ψηλού κινδύνου ή όταν η λευχαιμία είναι ανθεκτική και δεν ανταποκρίνεται στις συνήθεις χημειοθεραπείες. Επίσης η μεταμόσχευση γίνεται όταν υπάρχουν υποτροπές της λευχαιμίας.

Η μεταμόσχευση μυελού των οστών ή αρχεγόνων κυττάρων, δεν είναι μια πολύπλοκη χειρουργική επέμβαση. Βασίζεται στην ενδοφλέβια χορήγηση των αρχεγόνων κυττάρων μετά από προπαρασκευαστική χημειοθεραπεία ψηλών δόσεων που συνδυάζεται κάποτε και με ακτινοθεραπεία.

Οι πρώτες μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών έγιναν στη δεκαετία του 1960. Στις μεταμοσχεύσεις αυτού του τύπου, τα αρχέγονα πολυδύναμα κύτταρα που χρησιμοποιούνται μπορεί να προέρχονται από ένα μέλος της οικογένειας συνήθως αδελφό ή αδελφή (συγγενής δότης) ή από ένα δότη μη οικογενειακό που ανευρίσκεται με τη βοήθεια των τραπεζών δοτών μυελού των οστών.

Οι μεταμοσχεύσεις του τύπου αυτού ονομάζονται αλλογενείς διότι τα αρχέγονα κύτταρα προέρχονται από ένα δότη και όχι από τον ίδιο το μυελό του ασθενούς. Για ορισμένες ασθένειες μπορεί να χρησιμοποιηθούν αρχέγονα κύτταρα από τον μυελό του ιδίου του ασθενούς. Οι μεταμοσχεύσεις αυτές ονομάζονται αυτόλογες.

Δυστυχώς για ένα σημαντικό αριθμό ασθενών λευχαιμικών και άλλων που χρειάζονται για την ίαση και επιβίωσή τους μεταμόσχευση αρχεγόνων κυττάρων, δεν υπάρχουν οικογενειακοί ή μη, πλήρως συμβατοί δότες. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται μοσχεύματα κύτταρων που δεν είναι πλήρως συμβατά με το δότη.

Από το 1990 και μετά, μια νέα πηγή πολυδύναμων αρχεγόνων κυττάρων φάνηκε ότι ήταν εξαιρετικά χρήσιμη για σκοπούς μεταμόσχευσης. Το αίμα από τον ομφάλιο λώρο νεογνών βρέθηκε ότι ήταν πλούσιο σε αρχέγονα κύτταρα, ικανά να ξαναδημιουργήσουν μυελό οστών μετά από τη βαριά προπαρασκευαστική χημειοθεραπεία ή και ακτινοθεραπεία που επιβάλλεται για την ίαση των ασθενών κατά τη μεταμόσχευση.

Οι πρώτες αλλογενείς μεταμοσχεύσεις με τη χρήση αρχεγόνων κυττάρων από ομφάλιο λώρο, έγιναν με επιτυχία σε παιδιά. Τα κύτταρα του ομφάλιου λώρου φάνηκαν ότι είχαν σημαντικά πλεονεκτήματα.

Είναι εξ ίσου αποτελεσματικά έστω και εάν χορηγούνται σε μικρότερους αριθμούς σε σύγκριση με τα κύτταρα από μυελό των οστών. Τα μοσχεύματα από τον ομφάλιο λώρο περιέχουν περίπου 10% των κυττάρων που περιέχουν τα μοσχεύματα από μυελό των οστών.

Παράλληλα προκαλούν λιγότερα προβλήματα εναντίον του ασθενή (νόσο του δότη κατά του ξενιστή, GVHD) λόγω του ότι είναι πιο ανώριμα από ανοσολογικής άποψης σε σύγκριση με κύτταρα μυελού οστών που προέρχονται από μυελό οστών ενηλίκων.

Το πρόβλημα που παρουσιάστηκε τουλάχιστο στα αρχικά στάδια της χρήσης των κυττάρων από ομφάλιο λώρο, είχε σχέση με το μικρό αριθμό τους ανά μόσχευμα. Στα παιδιά το πρόβλημα αυτό δεν είναι τόσο σημαντικό όσο στους ενήλικες με μεγάλο βάρος σώματος.

Οι πρώτες επιτυχίες με τη χρήση των κυττάρων ομφάλιου λώρου, οδήγησαν τους γιατρούς στο να χρησιμοποιήσουν σε παιδιά μη συμβατά μοσχεύματα από ομφάλιο λώρο. Το πρόβλημα της ανεύρεσης συμβατών ή μη συμβατών τέτοιων μοσχευμάτων, άρχισε σιγά σιγά να επιλύεται λόγω της δημιουργίας δημοσίων και ιδιωτικών τραπεζών συλλογής και διαφύλαξης αρχέγονων κυττάρων από ομφάλιο λώρο που συλλέγονται κατά τη γέννηση των παιδιών.

Ενώ στα παιδιά η χρήση συμβατών και μερικώς συμβατών μοσχευμάτων από ομφάλιο λώρο είχαν αποδειχθεί ευεργετικά, στους ενήλικες κάτι τέτοιο δεν είχε ακόμη τεκμηριωθεί.

Τώρα δύο μεγάλες έρευνες, μία στην Ευρώπη και μία στην Αμερική, δείχνουν ότι τα μοσχεύματα αρχέγονων κυττάρων από ομφάλιο λώρο, συμβατά ή μη, είναι σε θέση να σώζουν τη ζωή χιλιάδων ασθενών με λευχαιμία που δεν έχουν δότη, σε ανάλογα ποσοστά όπως τα μοσχεύματα με κύτταρα από μυελό των οστών.

Σε έρευνα με 682 ασθενείς στην Ευρώπη που υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση με συμβατό μόσχευμα από μυελό των οστών ή με μερικώς συμβατό μόσχευμα από ομφάλιο λώρο, η επιβίωση δύο χρόνια μετά, βρισκόταν στα ίδια ποσοστά και ανερχόταν περίπου στο 33%. Η έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες που αφορούσε 601 ασθενείς, βρέθηκε ότι η επιβίωση στα δύο χρόνια μετά από τη μεταμόσχευση σε ασθενείς που έλαβαν συμβατό μόσχευμα από μυελό των οστών ήταν της τάξης του 33% ενώ σε αυτούς που έλαβαν μη συμβατά μοσχεύματα από μυελό ή από ομφάλιο λώρο ήσαν παρόμοια, της τάξης του 20%.

Συνολικά και οι δύο μεγάλες αυτές έρευνες, μας δείχνουν ότι τα μοσχεύματα από κύτταρα ομφάλιου λώρου, είτε πλήρως συμβατά είτε μη συμβατά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία σε ασθενείς που χρειάζονται μεταμόσχευση αλλά δεν έχουν δότη.

Η σημασία των δεδομένων αυτών είναι μεγάλη διότι μας δείχνουν ότι ενήλικες ή παιδιά, με λευχαιμία ή και άλλες ασθένειες που χρειάζονται δότη και δεν έχουν, μπορούν τώρα να επωφελούνται ακόμη και από μη συμβατά μοσχεύματα από αρχέγονα κύτταρα ομφάλιου λώρου.