Η μεταμόσχευση προσώπου είναι μια θεραπεία που θα μπορεί να προσφέρεται σε ασθενείς με σοβαρές παραμορφώσεις του προσώπου τους.

Οι τεχνικές δυσκολίες μιας τέτοιας χειρουργικής επέμβασης έχουν λυθεί σε μεγάλο βαθμό. Αναμένεται ότι σύντομα ομάδες χειρουργών από τη Γαλλία, Αγγλία και Ηνωμένες Πολιτείες, θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν την πρώτη μεταμόσχευση προσώπου από νεκρό δότη σε ασθενή.

Τα νέα φάρμακα εναντίον της απόρριψης μοσχευμάτων μπορούν να αποτρέψουν την απόρριψη ενός νέου προσώπου που θα μπορεί να μεταμοσχεύεται από νεκρό δότη σε ένα ασθενή που χρειάζεται μεταμόσχευση προσώπου.

Τα φάρμακα αυτά ανήκουν στην κατηγορία των ανοσοκατασταλτικών. Μειώνουν την άμυνα του οργανισμού του ασθενούς για να μην έχει τη δυνατότητα να επιτεθεί δια μέσου αντισωμάτων και ειδικών κυττάρων εναντίον του μοσχεύματος και να το απορρίψει.

Οι ασθενείς που θα μπορούν να επωφελούνται από μια μεταμόσχευση προσώπου είναι αυτοί που έχουν υποστεί σοβαρή παραμόρφωση προσώπου λόγω εγκαυμάτων, καρκίνου ή ατυχημάτων.

Στους ασθενείς αυτούς η χρήση μοσχευμάτων από άλλα μέρη του σώματός τους για διορθώσεις βλαβών στο πρόσωπο, αν και τεχνικά πιο εύκολη, δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα των σοβαρών παραμορφώσεων.

Ο λόγος είναι ότι τα μοσχεύματα αυτά δεν επιτρέπουν την κίνηση και την αίσθηση που είναι απαραίτητες στο πρόσωπο. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στα χείλη, στα μάτια, στα μάγουλα, ο ασθενής έχει ένα αμετάβλητο πρόσωπο χωρίς να μπορεί να μεταφέρει κάποια έκφραση ή ένα αίσθημα.

Αντίθετα η μεταμόσχευση προσώπου φιλοδοξεί να να αποκαταστήσει τις μυϊκές δομές, τα νεύρα και το δέρμα του προσώπου με τρόπο τέτοιο που να δίνει ένα φυσιολογικό πρόσωπο στον ασθενή.

Για την επιτυχία της μεταμόσχευσης προσώπου, η λειτουργία των νεύρων που θα μεταφερθούν από το δότη στον ασθενή θα πρέπει να είναι επιτυχής για να επιτρέπουν την αίσθηση και την κίνηση στο πρόσωπο.

Οι τεχνικές μικροχειρουργικές θα επιτρέπουν στους χειρουργούς να μεταμοσχεύουν όχι μόνο ολόκληρο το πρόσωπο από ένα νεκρό δότη αλλά και επιμέρους τμήματα προσώπου όπως μύτη, μάτια, πηγούνι, αυτιά και χείλη.

Η ανακατασκευή του προσώπου του ασθενούς θα διευκολύνεται λόγω δυνατότητας μεταμόσχευσης όχι μόνο δέρματος αλλά και οστού, υποδόριου λίπους και αιμοφόρων αγγείων (αρτηρίες και φλέβες) από το δότη.

Το ζήτημα της μεταμόσχευσης προσώπου δεν περιορίζεται μόνο στις τεχνικές χειρουργικές δυσκολίες και στα προβλήματα απόρριψης. υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα και ενδοιασμοί που αφορούν τις ηθικές, ψυχολογικές και νομικές πτυχές μέρος της θεραπείας αυτής. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο ότι δύσκολα θα υπάρχουν δότες που θα ήθελαν να δωρίσουν μετά θάνατο σε κάποιο άλλο το πρόσωπο τους.

Για παράδειγμα διερωτηθήκατε ποτέ πως θα νιώθατε ένα μια μέρα ξυπνούσατε με το πρόσωπο κάποιου άλλου; Ποιες θα είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις μιας τέτοιας κατάστασης;

Οι ασθενείς με σοβαρές παραμορφώσεις του προσώπου, οι οποίες καθιστούν τη ζωή τους ανυπόφορη, είναι πολύ πιθανό ότι θα επιζητούσαν μια τέτοια θεραπεία. Είναι λογικό ότι σε ακραίες παθολογικές καταστάσεις, η θεραπεία αυτή θα υπόσχεται μια νέα ζωή με καινούργιο πρόσωπο σε ασθενείς που υποφέρουν.

Όμως τι γίνεται εάν η ιατρική πρόοδος, φθάσει σε τέτοια σημεία τελειότητας και ασφάλειας που θα επιτρέπει τις μεταμοσχεύσεις προσώπου για αισθητικούς λόγους;

Πιστεύουμε ότι μετά από τις αρχικές μεταμοσχεύσεις προσώπου σε σοβαρά παραμορφωμένους ασθενείς, η ζήτηση και προσφορά για μεταμοσχεύσεις προσώπου για καθαρά αισθητικούς λόγους, θα αυξηθούν σημαντικά.

Το ζήτημα είναι σύνθετο και δύσκολο τόσο από τεχνικής όσο και από ηθικής και ψυχολογικής άποψης. Ήδη αρμόδια ιατρικά σώματα μελετούν όλες τις πτυχές της μεταμόσχευσης προσώπου και αναμένεται τώρα να ανακοινώσουν τους προβληματισμούς, συστάσεις και ενδείξεις ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Οι πρώτες μεταμοσχεύσεις προσώπου αναμένονται να γίνουν σύντομα, σε σοβαρά παραμορφωμένους ασθενείς αφού αρχικά δοθούν οι εγκρίσεις από τα αρμόδια σώματα.

Η δική μας άποψη είναι ότι πράγματι υπάρχουν ενδείξεις για μεταμοσχεύσεις προσώπου σε ένα πολύ μικρό αριθμό ασθενών που έχουν υποστεί μια τέτοια παραμόρφωση του προσώπου τους που καθιστά τη ζωή τους εξαιρετικά προβληματική.

Χρειάζονται όμως εξαιρετική προσοχή και δικλείδες ασφαλείας για την ορθή χρήση της νέας αυτής θεραπευτικής μεθόδου.