Η
νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από επίμονη και αδιάκοπη επιδίωξη για
λεπτότητα σώματος, εξαιρετική αδυναμία και έμμονη φοβία πρόσληψης
βάρους.
Η πάθηση αρχίζει συνήθως κατά την εφηβική ηλικία αλλά μπορεί να
εμφανιστεί καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Είναι 9 φορές συχνότερη στις
γυναίκες από ότι στους άνδρες.
Η νευρική ανορεξία είναι σοβαρή πάθηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις
μπορεί ακόμη να απειλήσει και τη ζωή του ασθενούς. Η θνησιμότητα λόγω
της πάθησης υπολογίζεται έως 10%.
Παρά το γεγονός ότι η νευρική ανορεξία θεωρείται ως διαταραχή της
διατροφής, δεν είναι γνωστό εάν υπάρχουν παθολογικές αλλοιώσεις στις
δομές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν την όρεξη. Η διαλεύκανση αυτού του
ερωτήματος είναι πολύ σημαντική διότι εάν υπήρχαν τέτοιες βιολογικές
αντικειμενικές αλλοιώσεις, πιθανόν η θεραπευτική αγωγή των ασθενών να
διευκολυνόταν. Το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά της συχνότητας της
νόσου μεταξύ γυναικών και ανδρών, στηρίζει την υπόθεση ότι υπάρχουν
βιολογικοί μηχανισμού που συμβάλλουν στη γένεση της πάθησης.
Για τους λόγους αυτούς, οι ερευνητές αναζητούν πιθανούς βιολογικούς
μηχανισμούς που εξηγούν τη συμπεριφορά των ασθενών με νευρική ανορεξία.
Στα πλαίσια αυτά, γιατροί από το πανεπιστήμια του Πίτσμπουργκ και της
Καλιφόρνιας, εξέτασαν την εγκεφαλική δραστηριότητα 32 γυναικών. Οι 16
από αυτές είχαν νευρική ανορεξία αλλά ξεπέρασαν το πρόβλημα μετά από
θεραπεία. Οι άλλες 16 δεν είχαν ανορεξία και αποτελούσαν την ομάδα
ελέγχου της έρευνας.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη λειτουργική μαγνητική τομογραφία για
να μελετήσουν το τι συνέβαινε σε πραγματικό χρόνο στον εγκέφαλο των
γυναικών. Η εξέταση αυτή, επιτρέπει στους ερευνητές να βλέπουν ποια
εγκεφαλικά κυκλώματα νευρώνων ή δομές ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια
διαφόρων λειτουργιών.
Έδωσαν στις γυναίκες να πιουν πρώτα νερό με ζάχαρη
(η ευχάριστη γεύση) και μετά νερό απεσταγμένο (η ουδέτερη γεύση).
Ο εγκέφαλος των γυναικών που είχαν αποθεραπευτεί από νευρική
ανορεξία, είχαν μετά την πόση και των 2 ειδών νερού, σημαντικά
μειωμένη αντίδραση του εγκεφάλου τους στην περιοχή του πρόσθιου
κεντρικού λοβού (insula) και των
συσχετιζόμενων περιοχών σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν είχαν
ανορεξία. Οι εν λόγω περιοχές του εγκεφάλου, αναγνωρίζουν τις
γεύσεις και αξιολογούν πόσο ικανοποιητικές είναι για ένα άτομο.
Επιπρόσθετα στις γυναίκες χωρίς ανορεξία, υπήρχε ισχυρός
συσχετισμός μεταξύ του πόσο ικανοποιητική εύρισκαν μια γεύση και της
δραστηριότητας της περιοχής αυτής του εγκεφάλου. Στις γυναίκες που
ανέκαμψαν από ανορεξία, δεν υπήρχε μια τέτοια σχέση.
Τα αποτελέσματα αυτά της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας,
είναι οι πρώτες ενδείξεις ότι τα άτομα με νευρική ανορεξία βιώνουν
διαφορετικά τις γεύσεις λόγω διαφορών ενεργοποίησης δομών στον
εγκέφαλο τους σε σύγκριση με άτομα χωρίς την πάθηση. |
Σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι πιθανόν ότι οι ασθενείς με νευρική
ανορεξία, έχουν δυσκολίες να αναγνωρίζουν τις γεύσεις ή να βιώνουν την
ευχαρίστηση που σχετίζεται με το φαγητό.
Η περιοχή του εγκεφάλου που βρέθηκε να έχει διαφοροποιήσεις στην
ενεργοποίηση της, λόγω γεύσης στους ασθενείς με νευρική ανορεξία,
σχετίζεται και με τη συναισθηματική ρύθμιση. Για το λόγο αυτό, οι
ερευνητές υποθέτουν ότι το φαγητό μπορεί να τους προκαλεί αποστροφή αντί
ικανοποίηση. Η επιστημονική αυτή υπόθεση, θα μπορούσε να ρίξει φως στο
γιατί οι ανορεξικοί αποφεύγουν φαγητά που κανονικά προκαλούν
ευχαρίστηση, δεν ανταποκρίνονται κανονικά στην πείνα και είναι ικανοί να
χάνουν τόσο πολύ σωματικό βάρος.
Η περιοχή του πρόσθιου κεντρικού λοβού (insula)
του εγκεφάλου και των συσχετιζόμενων εγκεφαλικών δομών, είναι γνωστό ότι
παίζουν σημαντικό ρόλο στο πως ένα άτομο βιώνει ή αισθάνεται τη
φυσιολογική κατάσταση όλου του σώματος του. Η λειτουργία αυτή, έχει
τεράστια σημασία για τη γνώση που έχει κάποιος για το ίδιο το άτομο του
διότι δίνει τη σχέση μεταξύ της σκέψης και της διάθεσης από τη μια και
της τρέχουσας κατάστασης του σώματος από την άλλη.
Οι διαταραχές της εγκεφαλικής αυτής λειτουργίας (interoceptive
awareness), μπορεί να συμβάλλουν και σε άλλα συμπτώματα της
νευρικής ανορεξίας όπως η λανθασμένη αντίληψη της σωματικής εικόνας, η
απουσία αναγνώρισης των συμπτωμάτων υποσιτισμού και τα μειωμένα κίνητρα
για αλλαγή.
Πιστεύουμε ότι πρόκειται για πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη.
Προβάλλει διαμέσου της, η πιθανότητα ανεύρεσης καθαρά βιολογικών
ανωμαλιών που προάγουν τη γένεση της νόσου, γεγονός που θα μπορούσε να
συμβάλει σε ευκολότερες και αποτελεσματικότερες θεραπείες για τη νευρική
ανορεξία.