Οι τραυματικές βλάβες του εγκεφάλου δημιουργούνται όταν το κεφάλι, για κάποιο λόγο δέχεται ισχυρό κτύπημα από ένα αντικείμενο ή όταν διαπερνά το κρανίο και εισέρχεται σε αυτό ένα ξένο σώμα ή ακόμη όταν λόγω δυνατού τραντάγματος, ο εγκέφαλος παθαίνει διάσειση.

Τα συμπτώματα μπορούν να είναι από ήπια έως πολύ σοβαρά ανάλογα με την έκταση των βλαβών που έχουν προκληθεί στον εγκέφαλο από το τραύμα.

Τα συμπτώματα του ήπιου εγκεφαλικού τραυματισμού, περιλαμβάνουν:

1. Απώλεια συνείδησης: Ασθενής που έχει υποστεί ήπιας μορφής εγκεφαλικό τραύμα, είναι δυνατό να μη χάσει τις αισθήσεις τους ή αντίθετα να χάσει τις αισθήσεις του για μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά

3. Σύγχυση, ζαλάδες, αδιαθεσία

4. Προβλήματα όρασης με συσκότιση

5. Βουητό στα αυτιά

6. Αίσθηση κακής γεύσης στο στόμα

7. Κούραση ή ληθαργία

8. Αλλαγές του ρυθμού ύπνου

9. Αλλαγές συμπεριφοράς και διάθεσης

10. Προβλήματα μνήμης, συγκέντρωση, προσοχής και σκέψη.

Η μέτριας ή σοβαρής μορφής τραυματική εγκεφαλική βλάβη, δυνατόν να συνοδεύεται από τα ίδια συμπτώματα αλλά μπορεί επίσης να υπάρχουν:

1. Πονοκέφαλος που δεν υποχωρεί αλλά αντίθετα επιδεινώνεται
    
2. Επαναλαμβανόμενοι εμετοί και αναγούλες
    
3. Σπασμοί
    
4. Δυσκολίες στην ομιλία
    
5. Αδυναμία ή μουδιάσματα στα χέρια ή πόδια (άνω και κάτω μέλη)
    
6. Ο ασθενής φαίνεται να κοιμάται και είναι αδύνατο να ξυπνήσει
    
7. Διάταση μίας ή και των δύο κορών του ματιού
    
8. Δυσκολίες ή απώλεια στο συντονισμό των κινήσεων
    
9. Αυξημένη κατάσταση σύγχυσης, κατάσταση αεικινησίας και ταραχής.

Άτομο που παρουσιάζει σημεία ή συμπτώματα τραυματικής βλάβης του εγκεφάλου, πρέπει να τυγχάνει ιατρικής περίθαλψης όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Είναι πολύ σημαντικό, η άμεση αγωγή που θα χορηγηθεί να έχει ως στόχο τη σταθεροποίηση του ασθενή με στόχο την αποτροπή δημιουργίας νέων βλαβών στο εγκέφαλο λόγω οιδήματος, αιμορραγίας, ισχαιμίας ή μόλυνσης. Είναι πρωταρχικό να διασφαλιστεί η παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο και στο υπόλοιπο σώμα, να διατηρηθεί η κυκλοφορία του αίματος και η αρτηριακή πίεση σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις όπως η ακτινογραφία, η αξονική τομογραφία τομογραφία (CTscan) και η μαγνητική τομογραφία (MRI), βοηθούν για τη διάγνωση και πρόγνωση του ασθενούς.

Ανάλογα με το ιστορικό, την κλινική εξέταση και την αξιολόγηση των γιατρών, θα αποφασιστεί η διενέργεια ακτινογραφίας (κεφαλιού, αυχένα, σπονδυλικής στήλης ή άλλου μέρους του σώματος). Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία, προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες για την κατάσταση του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης και άλλων μερών του σώματος που πιθανόν να έχουν υποστεί βλάβες.

Περίπου 50% των ασθενών που έχουν υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς στο κεφάλι, θα χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση αιματωμάτων (αιμορραγία στον εγκέφαλο λόγω ρήξης αιμοφόρων αγγείων) ή εγκεφαλικών ιστών που έχουν συνθλιβεί ή καταστραφεί κατά τον τραυματισμό.  

Μετά την αρχική αντιμετώπιση, ανάλογα με την εξέλιξη του ασθενούς και τη νευρολογική κατάσταση που θα διαμορφωθεί, μπορεί να χρειαστούν θεραπείες αποκατάστασης, φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία όπως επίσης ψυχολογική, ψυχιατρική ή κοινωνική στήριξη.

Οι αναπηρίες που προκύπτουν λόγω εγκεφαλικών τραυματισμών, εξαρτώνται από τη σοβαρότητα του τραύματος, την περιοχή του εγκεφάλου που έχει πληγεί, την ηλικία και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Μερικά από τα συχνότερα προβλήματα που δημιουργούνται είναι:

1. Γνωσιακές διαταραχές με ανεπάρκειες στις δυνατότητες σκέψης, μνήμης και συλλογισμού
    
2. Ανεπάρκειες των αισθήσεων όρασης, ακοής, αφής, όσφρησης και γεύσης
    
3. Δυσκολίες στην επικοινωνία στον τομέα της έκφρασης και κατανόησης
    
4. Διαταραχές της συμπεριφοράς και της ψυχικής υγείας (κατάθλιψη, άγχος, αλλαγές προσωπικότητας, επιθετικότητα, κοινωνικά ανάρμοστη συμπεριφορά).

Σοβαρότεροι εγκεφαλικοί τραυματισμοί, μπορεί να οδηγήσουν σε αναπηρίες διαφόρων μορφών, παραλυσίες, αφασία, κωματώδεις καταστάσεις ή σε φυτική κατάσταση.

Οι τραυματισμοί του εγκεφάλου αποτελούν ένα μεγάλο και αυξανόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η πρόοδος της ιατρικής, διασώζει από θάνατο μεγάλο αριθμό τραυματιών. Έτσι, οι άνθρωποι με αναπηρίες και ανικανότητες διαφόρων μορφών λόγω εγκεφαλικών τραυματισμών, αυξάνονται.

Δυστυχώς για τα τραύματα του εγκεφάλου, στις πλείστες περιπτώσεις, δεν υπάρχει μόνιμη αποκατάσταση και ίαση.

Τα κάθε μορφής ατυχήματα, εργατικά, οδικά, πτώσεις και άλλα, οι καταστάσεις πολέμων και τρομοκρατίας, εκτός από το προσωπικό και οικογενειακό δράμα των ασθενών, δημιουργούν υπέρογκες, άμεσες και έμμεσες, χρόνιες δαπάνες για την κοινωνία.