Η εγκεφαλίτιδα είναι σοβαρή ασθένεια η οποία μπορεί να απειλήσει τη ζωή του ασθενούς.
Ο όρος εγκεφαλίτιδα σημαίνει φλεγμονή του εγκεφάλου. Η φλεγμονή αυτή είναι δυνατόν να προκληθεί από διάφορους παράγοντες. Στην πράξη όμως όταν λέμε ότι κάποιος πάσχει από εγκεφαλίτιδα. εννοούμε συνήθως ότι η φλεγμονή του εγκεφάλου προκλήθηκε από κάποιο ιό.
Ο εγκέφαλος μπορεί να προσβληθεί πρωτογενώς από ένα ιό. Δηλαδή ο ιός εισέρχεται κατευθείαν στο κεντρικό νευρικό σύστημα και προσβάλλει τον εγκέφαλο ή και τον νωτιαίο μυελό.
Εκτός από την πρωτογενή εγκεφαλίτιδα, υπάρχει και η δευτερογενής. Στη δευτερογενή εγκεφαλίτιδα, ο παθογόνος ιός, εισέρχεται και μολύνει τον οργανισμό από κάποιο άλλο σημείο εκτός του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στη συνέχεια στις περιπτώσεις αυτές, σε δεύτερο χρόνο, ο ιός προσβάλλει τον εγκέφαλο προκαλώντας δευτερογενή εγκεφαλίτιδα.
Η εγκεφαλίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Υπάρχουν σποραδικές μορφές όπως επίσης υπάρχουν και μορφές που εκδηλώνονται μέσα στα πλαίσια μιας επιδημίας.
Η πρωτογενής μορφή της εγκεφαλίτιδας, είναι σοβαρότερη από τη δευτερογενή. Η δευτερογενής μορφή εξελίσσεται με πιο ήπιο τρόπο. Έτσι αρκετές από τις περιπτώσεις αυτές μπορούν να υποχωρήσουν χωρίς να χρειαστεί αντιμετώπιση από το γιατρό. Για το λόγο αυτό, οι γιατροί βλέπουν συχνότερα τις πρωτογενείς εγκεφαλίτιδες.
Εκείνο που είναι σημαντικό να τονίσουμε, είναι ότι η πρωτογενής ή η δευτερογενής μορφή της εγκεφαλίτιδας, είναι δυνατόν να έχουν μια απρόβλεπτη εξέλιξη. Για το λόγο αυτό συστήνεται προς τους ασθενείς, μόλις αντιληφθούν ότι πιθανόν να έχουν σημεία ή συμπτώματα εγκεφαλίτιδας, να ζητούν τη συμβουλή του γιατρό τους.
Επίσης οι γονείς, δεν πρέπει να διστάζουν εάν έχουν υποψία για εγκεφαλίτιδα στα παιδιά τους λόγω της ύπαρξης μερικών σημείων ή συμπτωμάτων, να ζητούν βοήθεια από τον παιδίατρό τους.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει οι περισσότερες περιπτώσεις ιογενούς εγκεφαλίτιδας, είναι ήπιες. Κάποτε μπορεί να μην εκδηλωθούν συμπτώματα και η διάρκεια της νόσου είναι μικρή.
Οι σοβαρές περιπτώσεις εγκεφαλίτιδας είναι δυνατόν να προκαλέσουν τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα:
- Έντονο πονοκέφαλο.
- Πυρετό που αρχίζει ξαφνικά.
- Υπνηλία, ληθαργικότητα.
- Σύγχυση και αποπροσανατολισμό.
- Ναυτία, εμετούς, ζαλάδες.
- Τρεμούλιασμα, σπασμούς.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει δυσκαμψία του αυχένα.
- Στα βρέφη παρατηρείται εκτός από τη δυσκαμψία του αυχένα και προπέτεια των πηγών του κρανίου λόγω αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης που προκαλείται από τη φλεγμονή του εγκεφάλου.
- Σε μεγαλύτερα παιδιά, υπάρχουν έντονοι πονοκέφαλοι, ληθαργικότητα, σύγχυση, φωτοφοβία.
- Αλλοίωση του επιπέδου συνείδησης και κώμα.
Η σοβαρή εγκεφαλίτιδα, μπορεί να προκαλέσει αναπνευστική ανακοπή, κώμα και θάνατο.
Είναι επίσης δυνατόν να δημιουργήσει μακροχρόνιες επιπλοκές όπως πνευματικές μειονεξίες με απώλεια μνήμης, δυσκολίες στην ομιλία, μυϊκά προβλήματα, παραλυσίες, απώλεια όρασης ή ακοής.
Για τους λόγους αυτούς, όταν υπάρχει υποψία για εγκεφαλίτιδα λόγω ορισμένων κλινικών σημείων ή συμπτωμάτων, τόσο οι ενήλικες ασθενείς όσο και οι γονείς των παιδιών που εκδηλώνουν τέτοια συμπτώματα, πρέπει να ζητούν άμεσα βοήθεια από το γιατρό.
Συγγραφέας άρθρου:
Καθηγητής Λοΐζος Γ. Λοΐζου,
Πρόεδρος Ιδρύματος ΕΛΠΙΔΑ για παιδιά με καρκίνο και λευχαιμία,
Κλινικός Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας,
Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος,
τ. Διευθυντής Παιδογκολογικής-Παιδοαιματολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, Λευκωσία.
