Οι πέτρες στους νεφρούς δημιουργούνται όταν τα άλατα που περιέχονται στα ούρα σχηματίζουν στερεές ουσίες. Πρόκειται για πολύ οδυνηρή πάθηση συχνότερη στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Οι πέτρες αυτές μπορούν να διακόψουν τη ροή των ούρων και να προκαλέσουν μόλυνση, βλάβη στους νεφρούς και ακόμη νεφρική ανεπάρκεια.
Οι άνδρες παρουσιάζουν συχνότερα πέτρες στους νεφρούς παρά οι γυναίκες. Περίπου 1 στους 10 άνδρες θα παρουσιάσει πέτρες στους νεφρούς κατά τη διάρκεια της ζωής του ενώ μόνο 1 γυναίκα στις 35 θα παρουσιάσει το ίδιο πρόβλημα.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συντείνουν και προδιαθέτουν στη δημιουργία πέτρας στους νεφρούς:
1. Παρουσία υπερβολικού ασβεστίου, ουρικού οξέως και άλλων χημικών ουσιών στα ούρα
2. Μη ύπαρξη στα ούρα αρκετής ποσότητας από τις ουσίες που σταματούν τη δημιουργία πέτρας
3. Αφυδάτωση που δημιουργεί συμπυκνωμένα ούρα με χαμηλό όγκο ούρων που οδηγούν στο σχηματισμό κρυστάλλων
4. Ουρολοιμώξεις οι οποίες δημιουργούν αλκαλικά ούρα και πέτρες που προέρχονται από τις μολύνσεις
5. Ορισμένες σπάνιες κληρονομικές παθήσεις
6. Ανώμαλη απορρόφηση ουσιών από το έντερο ουσιών οι οποίες συμβάλλουν στη δημιουργία πέτρας στο νεφρό
7. Υπερβολική δραστηριότητα των παραθυρεοειδών αδένων με απελευθέρωση ασβεστίου από τα οστά και κυκλοφορία του στο αίμα.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τις πέτρες στους νεφρούς είναι τα ακόλουθα:
- Πόνος, πολύ έντονος που εντοπίζεται πίσω στην πλάτη, κάτω από τις πλευρές και που αντανακλάται κυκλικά προς τα μπροστά με επέκταση κάποτε μέχρι τη βουβωνική χώρα
- Αίμα στα ούρα
- Ναυτία και εμετός
- Ρίγος, εφίδρωση και πυρετός στις περιπτώσεις εκείνες που προκληθεί ουρολοίμωξη. Η απόφραξη και διακοπή της κανονικής ροής των ούρων από πέτρες στους νεφρούς μπορεί να δημιουργήσει μολύνσεις και πύο τοπικά. Σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης της μόλυνσης με βακτηρίδια να εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και σηψαιμία. Παράλληλα ελλοχεύει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν βλάβες στους νεφρούς και νεφρική ανεπάρκεια
- Σε αρκετές περιπτώσεις πέτρας στους νεφρούς δεν υπάρχουν συμπτώματα. Μπορεί να ανεβρεθούν τυχαία με την ευκαιρία εξετάσεων (ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα) που γίνονται για άλλους λόγους.
Η κατάλληλη θεραπεία για τις πέτρες στους νεφρούς θα προσδιοριστεί από γιατρό ο οποίος ειδικεύεται στον τομέα αυτό.
Στην αρχική φάση, μετά από την κλινική εξέταση και αξιολόγηση του ασθενούς, χρειάζονται φάρμακα εναντίον του πόνου σπασμολυτικά και άφθονα υγρά.
Περίπου στο 90% των περιπτώσεων, οι πέτρες θα φύγουν μόνες τους και αποβάλλονται μαζί με τα ούρα.
Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν επεμβατικές τεχνικές για αφαίρεση της πέτρας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι εκείνες όπου οι πέτρες δεν φεύγουν μόνες τους, είναι πολύ μεγάλες για να αποβληθούν, εμποδίζουν τη ροή των ούρων, μεγαλώνουν περισσότερο ή ακόμη όταν προκαλούν μόλυνση και αιμορραγία.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την αφαίρεση πέτρας από το ουροποιητικό σύστημα. Η κυστεοσκόπηση μπορεί με ειδικό εργαλείο να επιτρέψει την αφαίρεση πέτρας. Σε άλλες περιπτώσεις είναι δυνατόν να χρειαστεί επέμβαση.
Πολύ συχνά οι πέτρες μπορούν να τεμαχιστούν και να αφαιρεθούν χάρις στη χρήση υπερήχων. Υπάρχουν και πέτρες που μπορούν να διαλυθούν με τη βοήθεια φαρμάκων.
Η πρόληψη της δημιουργίας πέτρας στους νεφρούς περιλαμβάνει τη λήψη άφθονων υγρών για την αποφυγή της αφυδάτωσης. Επίσης η άμεση αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων συμβάλλει στην πρόληψη σχηματισμού πέτρας στους νεφρούς.
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν πέτρες είναι καλό να αξιολογούνται από ειδικό γιατρό για να βρεθεί η αιτία που τις προκαλεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις μια ειδική δίαιτα μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη εναντίον της πέτρας.