Οι ασθενείς με πέτρες στους νεφρούς αυξάνονται με προοδευτικό ρυθμό. Είναι γεγονός ότι η αύξηση αυτή, είναι παράλληλη με την αύξηση των περιστατικών παχυσαρκίας που παρατηρείται στην εποχή μας.
Όσο μεγαλύτερο βάρος σώματος έχει κάποιος, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος του να παρουσιάσει πέτρες στους νεφρούς, λόγω ουρικού οξέως.
Υπολογίζεται ότι περίπου 10% του πληθυσμού θα προσβληθεί σε κάποια φάση της ζωής του από πέτρες στους νεφρούς.
Μεταξύ των ασθενών με πέτρες στους νεφρούς, το 5% έχει πέτρες από ουρικό οξύ. Μεταξύ των διαβητικών που έχουν πέτρες στους νεφρούς, το 30% έχει πέτρες από ουρικό οξύ.
Οι πέτρες στους νεφρούς σχηματίζονται λόγω απόθεσης στερεών ιζημάτων, που αποβάλλονται δια μέσου των ούρων. Όταν ουσίες, που εκκρίνονται στα ούρα δεν διαλύονται πλήρως, αρχίζουν να δημιουργούνται μικροσκοπικά σωματίδια τα οποία σταδιακά σχηματίζουν πέτρες.
Οι πέτρες αυτές μπορούν να μείνουν στους νεφρούς ή να οδηγηθούν προς τα κάτω στους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Οι μικρές πέτρες μπορούν να αποβληθούν δια μέσου της φυσιολογικής οδού. Πιο μεγάλες πέτρες μπορούν να σφηνωθούν στους ουρητήρες, την κύστη ή την ουρήθρα και να προκαλέσουν πολύ έντονο πόνο ή και αιματουρία.
Η νεφρολιθίαση λόγω ουρικού οξέως ευνοείται από τη χαμηλή οξύτητα, δηλαδή το χαμηλό pH των ούρων. Η οξύτητα των ούρων αυξάνεται σε άτομα με υπερβολικό βάρος σώματος ή παχύσαρκα.
Επίσης η οξύτητα ούρων αυξάνεται στις περιπτώσεις που υπάρχει ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη όπως παρατηρείται στο διαβήτη τύπου 2. Η ινσουλίνη εκτός από τις δράσεις στο μεταβολισμό της γλυκόζης, επηρεάζει την αποβολή ουρικού οξέως δια μέσου των ούρων. Το γεγονός αυτό επιταχύνει τη δημιουργία πέτρας στους νεφρούς από ουρικό οξύ.
Με βάση τα βιοχημικά αυτά δεδομένα γιατροί από τα πανεπιστήμια του Σικάγο και του Τέξας, εξέτασαν κατά πόσο άτομα που είναι παχύσαρκα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν πέτρες στους νεφρούς ανάλογα με την αύξηση της οξύτητας των ούρων τους.
Για να διερευνηθεί η σχέση αυτή, εξετάστηκαν τα δεδομένα από 4.883 ασθενείς που είχαν πέτρες στους νεφρούς.
Διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με πέτρες στους νεφρούς και με ψηλή οξύτητα ούρων, είχαν μεγαλύτερο βάρος σώματος.
Με βάση τα ευρήματα αυτά, φαίνεται ότι η παχυσαρκία μπορεί να προκαλεί νεφρολιθίαση λόγω υπερβολικής παραγωγής ουρικού οξέως. Η υπερβολική παραγωγή ουρικού οξέως αυξάνεται λόγω ανθεκτικότητας των κυττάρων στην ινσουλίνη.
Η ανθεκτικότητα των κυττάρων στην ινσουλίνη παρατηρείται στους παχύσαρκους ασθενείς και είναι η βασική αιτία του διαβήτη τύπου 2. Οι διαβητικοί ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν πέτρες στους νεφρούς λόγω αύξησης της σύνθεσης του ουρικού οξέως και σχηματισμού πέτρας από ουρικό οξύ.
Βλέπουμε λοιπόν ότι εκτός από τις άλλες αρνητικές συνέπειες της παχυσαρκίας προστίθενται τώρα και οι πέτρες στους νεφρούς.
Η παχυσαρκία είναι από τις κυριότερες αιτίες του διαβήτη. Και οι δύο αυτές παθήσεις παρουσιάζουν εξαιρετικά μεγάλη αύξηση παγκοσμίως και αποτελούν μάστιγες για την ανθρωπότητα στην εποχή μας.