Οι περισπασμοί του οδηγού κατά την οδήγηση είναι σημαντική αιτία ατυχημάτων με τραυματισμούς, αναπηρίες και θανάτους.
Η απόσπαση της προσοχής του οδηγού αποκαλείται τυφλότητα απροσεξίας και προκαλεί μεγάλο αριθμό θανάτων και αναπηριών εξαιτίας των τροχαίων ατυχημάτων που προκαλεί.
Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, με ή χωρίς τα χέρια, είναι αιτία καθυστέρησης των αντιδράσεων του οδηγού. Η καθυστέρηση, που προκύπτει είναι η ίδια που συμβαίνει όταν ο οδηγός έχει στο αίμα του συγκέντρωση αλκοόλ 0,08% (το όριο σύμφωνα με το νόμο).
Οι οδηγοί που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές οι οποίες κρατιούνται στο χέρι διατρέχουν 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμπλακούν σε οδικά δυστυχήματα που είναι αρκετά σοβαρά για να τους τραυματίσουν.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αποσπούν την προσοχή του οδηγού. Οι σύγχρονες τεχνολογίες τους έχουν δυστυχώς αυξήσει.
Ας δούμε μερικούς από τους κυριότερους παράγοντες που αποσπούν την προσοχή του οδηγού και δημιουργούν επικίνδυνες συνθήκες για πρόκληση σοβαρών δυστυχημάτων:
- Η συνομιλία σε κινητό τηλέφωνο, με ή χωρίς ελεύθερα χέρια.
- Η αποστολή μικρών μηνυμάτων τύπου SMS ή άλλων από τον οδηγό κατά την οδήγηση.
- Το φαγητό ή το ποτό κατά τη διάρκεια της οδήγησης.
- Οι έντονες ή φλύαρες συζητήσεις και η αντιπαλότητα στη συνομιλία με συνεπιβάτες ή στο κινητό τηλέφωνο.
- Η έντονη συναισθηματική φόρτιση.
- Η περιποίηση της εμφάνισης
- Το ψάξιμο σε χάρτες ή το διάβασμα.
- Η χρήση συστήματος πλοήγησης.
- Η παρακολούθηση βίντεο.
- Ο χειρισμός του ραδιοφώνου του αυτοκινήτου ή άλλων συσκευών για ακρόαση μουσικής.
Υπάρχουν 3 κύριες μορφές απόσπασης της προσοχής του οδηγού:
- Οπτικός περισπασμός, τα μάτια του οδηγού δεν κοιτάζουν το δρόμο.
- Τα χέρια του οδηγού, το ένα ή και τα δύο, δεν κρατούν το τιμόνι.
- Γνωσιακή απόσπαση, ο οδηγός είναι αφηρημένος και το μυαλό του βρίσκεται αλλού αντί να συγκεντρώνεται στο δρόμο και στην οδήγηση.
Η δημιουργία και αποστολή μικρών μηνυμάτων τύπου SMS με το κινητό τηλέφωνο είναι η χειρότερη μορφή περισπασμού, διότι περιλαμβάνει και τις 3 μορφές απόσπασης της προσοχής του οδηγού.
Τα στατιστικά στοιχεία από μερικές χώρες δείχνουν ότι:
- Τουλάχιστον 20% των οδικών δυστυχημάτων με τραυματισμό είχαν σχέση με απόσπαση της προσοχής του οδηγού.
- Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση ευθύνεται για 18% των θανάτων σε δυστυχήματα, που προέκυψαν εξαιτίας της απόσπασης προσοχής οδηγού.
- Οι νέοι οδηγοί ηλικίας κάτω των 20 ετών είναι η ηλικιακή ομάδα στην οποία συμβαίνουν τα περισσότερα οδικά δυστυχήματα, λόγω απροσεξίας και αφηρημάδας με απόσπαση της προσοχής οδηγού.
Αναμφίβολα η απόσπαση της προσοχής του οδηγού είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα πρόκλησης οδικών δυστυχημάτων του οποίου οι πραγματικές διαστάσεις είναι μεγαλύτερες απ' ότι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία. Είναι πολύ πιθανό ότι το τι αναφέρεται στην αστυνομία, ως αιτία δυστυχήματος να μην επιτρέπει την ανάδειξη της πραγματικής διάστασης του προβλήματος.
Επιβάλλεται να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για καταπολέμηση της απροσεξίας, της αφηρημάδας και γενικά της απόσπασης της προσοχής των οδηγών. Οι εκστρατείες πρόληψης στον τομέα αυτό απαιτείται να είναι συνεχείς και ν' αρχίζουν από την εφηβική ηλικία, χωρίς να σταματούν να στοχεύουν τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες.
