Μετά από διαζύγιο, η σταθερότητα της νέας οικογενειακής κατάστασης στην οποία θα ζήσουν τα παιδιά έχει μεγάλη σημασία για τη μελλοντική κοινωνική, ακαδημαϊκή, επαγγελματική και οικονομική τους εξέλιξη.
Ο χωρισμός των γονιών έχει αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά. Ωστόσο τα παιδιά που μετά το διαζύγιο έχουν μια σταθερή οικογένεια, παρουσιάζουν μια πολύ καλύτερη μακροχρόνια εξέλιξη από ότι παιδιά που βιώνουν μια χρόνια αστάθεια της οικογενειακής τους κατάστασης.
Η σταθερή οικογενειακή κατάσταση μετά από διαζύγιο, η όσο το δυνατό μεγαλύτερη στήριξη σε οικονομικά και κοινωνικά εφόδια που παρέχουν οι γονείς προς τα παιδιά τους και ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία, τους επιτρέπει να επικεντρωθούν στην δική τους ανάπτυξη και πρόοδο φτάνοντας έτσι στα ίδια κοινωνικοοικονομικά επίπεδα στην ενήλικη ζωή όπως οι συνομήλικοι τους με μη διαζευγμένους γονείς.
Σε αντίθετες περιπτώσεις, οι διαζευγμένοι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι τα παιδιά τους αναλώνονται, καταπονούνται και εξαντλούνται σε διαρκείς οικογενειακές κρίσεις γεγονός που τους δημιουργεί μειονεκτήματα και προβλήματα στην ενήλικη τους ζωή.
Το θέμα της επίδρασης στην εξέλιξη των παιδιών με διαζευγμένους γονείς της μετά από το διαζύγιο οικογένειας, μελετήθηκε εκτεταμένα σε σχεδόν 7.000 νέους ενήλικες. Η έρευνα που διήρκεσε για 12 χρόνια έγινε από επιστήμονες του πανεπιστημίου του Οχάιο στα πλαίσια μακροχρόνιου προγράμματος μελέτης και αξιολόγησης της εκπαίδευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες
(National Education Longitudinal Study).
Στην έρευνα συγκρίθηκαν παιδιά που μεγάλωσαν σε 3 διαφορετικές καταστάσεις:
- Παιδιά που μεγάλωσαν σε οικογένειες που οι γονείς ήταν πάντα παντρεμένοι (5.303 παιδιά)
- Παιδιά των οποίων οι γονείς είχαν πάρει διαζύγιο πριν από την έναρξη της έρευνας, τα οποία όμως ζούσαν σε σταθερή οικογενειακή κατάσταση μεταξύ των ηλικιών 14 και 18 ετών (954 παιδιά)
- Παιδιά των οποίων οι γονείς είχαν διαζευχθεί πριν από την έναρξη της έρευνας και των οποίων η οικογενειακή κατάσταση άλλαξε μία ή δύο φορές στις ηλικίες μεταξύ των 14 και 18 ετών (697 παιδιά).
Στις δύο ομάδες παιδιών από διαζευγμένους γονείς, ήταν δυνατόν να περιλαμβάνονταν παιδιά που ζούσαν σε μονογονικές οικογένειες ή με μη βιολογικό γονιό (πατριό ή μητριά). Το σημαντικό για αυτή την έρευνα ήταν κατά πόσο στην οικογενειακή κατάσταση του παιδιού, οποιαδήποτε και εάν ήταν, παρουσιάστηκε αλλαγή στις ηλικίες μεταξύ 14 και 18 ετών.
Οι ερευνητές συγκρίναν την εξέλιξη των παιδιών στις 3 αυτές ομάδες, αξιολόγησαν την πορεία τους στους τομείς της εκπαίδευσης, του εισοδήματος και της φτώχειας όταν είχαν φτάσει στην ηλικία των 26 ετών.
Τα ευρήματα μας δείχνουν τα ακόλουθα:
- Οι νέοι ενήλικες που μεγάλωσαν σε σταθερές οικογένειες μετά από το διαζύγιο των γονέων τους, είχαν τις ίδιες ευκαιρίες να τύχουν εκπαίδευσης σε κολέγια ή να ζήσουν φτωχοί όπως οι συνομήλικοι τους που προέρχονταν από οικογένειες που οι γονείς ήταν πάντα παντρεμένοι. Ωστόσο είχαν λιγότερο καλή εξέλιξη όσον αφορά στον ψηλότερο ακαδημαϊκό τίτλο που απέκτησαν, στο επαγγελματικό κύρος και στο εισόδημα τους
- Οι νέοι ενήλικες που είχαν βιώσει ασταθείς οικογενειακές καταστάσεις μετά από το διαζύγιο των γονέων τους, είχαν χειρότερη εξέλιξη σε όλους τους τομείς που εξετάστηκαν. Στην πραγματικότητα, είχαν περισσότερο από δύο φορές χειρότερη αξιολόγηση σε όλους τους τομείς της κοινωνικοοικονομικής εξέλιξης τους που διερευνήθηκαν σε σύγκριση με τους συνομήλικους τους που έζησαν σε σταθερή οικογένεια μετά από το διαζύγιο των γονιών τους
- Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών στο πως αντιδρούσαν στην οικογενειακή σταθερότητα μετά από το διαζύγιο.
Εξετάστηκε επίσης το γιατί τα παιδιά από διαζύγιο έχουν λιγότερο καλή εξέλιξη σε σύγκριση με τα παιδιά που μεγάλωσαν με γονείς που παρέμειναν παντρεμένοι. Τα αποτελέσματα ήταν εξής:
- Για τα παιδιά που μεγάλωσαν μετά από το διαζύγιο σε σταθερές οικογενειακές καταστάσεις, η διαφορά που παρατηρήθηκε στην καλύτερη τους εξέλιξη σε σύγκριση με τα παιδιά των άλλων ομάδων, οφειλόταν κυρίως στην έλλειψη των οικονομικών και κοινωνικών πόρων ή εφοδίων. Σε σύγκριση με γονείς που ήταν πάντοτε παντρεμένοι, οι διαζευγμένοι γονείς είχαν χαμηλότερα επίπεδα εισοδήματος, δεν μιλούσαν με τα παιδιά τους για θέματα σχολείου τόσο πολύ, είχαν λιγότερες αλληλεπιδράσεις με άλλους γονείς και έκαναν συχνότερα αλλαγές σχολείου στα παιδιά τους
- Όπως έδειξαν και προηγούμενες έρευνες, το διαζύγιο μπορεί να μειώνει τους κοινωνικούς πόρους και εφόδια διότι τα παιδιά έχουν λιγότερες επαφές με το γονιό που δεν τα έχει υπό την ευθύνη του. Σε πολλές περιπτώσεις δεν παίρνουν τα ίδια εφόδια και πόρους από το γονιό που τα έχει υπό την ευθύνη του
- Επιπρόσθετα, μετά από τη διάλυση της οικογένειας, οι γονείς μπορεί να μην επενδύουν τον ίδιο χρόνο με τους εκπαιδευτικούς των παιδιών τους ή άλλους γονείς και όλα αυτά μπορεί να δημιουργούν μια λιγότερο καλή κατάσταση για τα παιδιά
- Για τα παιδιά που ζουν σε ασταθείς οικογενειακές καταστάσεις, η χειρότερη κοινωνική και οικονομική εξέλιξη ήταν μόνο ένα μέρος των παραγόντων που τους δημιουργούσαν δυσκολίες στην ενήλικη ζωή. Τα παιδιά αυτά πιθανότατα βίωναν πολύ ψηλά επίπεδα στρες και υπήρχαν ελλείψεις που δημιουργούνταν από αιτίες που δεν αξιολογήθηκαν στην εν λόγω έρευνα.
Τα ευρήματα αυτά δίνουν ξεκάθαρα μηνύματα στους γονείς που προχωρούν σε διαζύγιο για το πως μπορούν να βοηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα παιδιά τους.
Μια σταθερή οικογένεια μετά από το διαζύγιο είναι σαφώς πολύ βοηθητική για τα παιδιά και ιδιαίτερα όταν βρίσκονται στην εφηβική ηλικία.
Η οικογενειακή σταθερότητα επιτρέπει στους έφηβους να επικεντρωθούν στις δικές τους ανάγκες για ανάπτυξη και πρόοδο αντί να εξαντλούνται και να καταπονούνται σε διαρκείς οικογενειακές κρίσεις.