Είναι φυσιολογικό να δημιουργείται μεγάλη αναστάτωση σε μια οικογένεια όταν εμφανίζεται ένας καρκίνος σε ένα μέλος της.

Σε οικογένειες με παιδιά και έφηβους, οι ανησυχίες που προκαλούνται είναι μεγαλύτερες. Οφείλονται στην αβεβαιότητα που υπάρχει όσον αφορά το πως θα αντεπεξέλθουν τα παιδιά στη νέα κατάσταση με τις αβεβαιότητες που φέρνει μαζί της η διάγνωση του καρκίνου.

Το πως θα αντιδράσει ένα παιδί σε μια διάγνωση καρκίνου θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πως οι γονείς του και οι άλλοι ενήλικες του στενού του περιβάλλοντος θα χειριστούν την κρίση.

Τα παιδιά αντιλαμβάνονται το τι συμβαίνει στον κόσμο δια μέσου των γονιών τους. Οι γονείς το γνωρίζουν αυτό, αλλά είναι και για τους ίδιους πολύ δύσκολο διότι θα πρέπει παράλληλα να αντιμετωπίσουν και τα δικά τους έντονα αισθήματα φόβου και αβεβαιότητας που συνοδεύουν τη διάγνωση του καρκίνου.

Παρ' όλα αυτά τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς μπορούν να μάθουν να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις καταστάσεις καρκίνου και των θεραπειών του.

Τα παιδιά έχουν αξιόλογες ικανότητες για να αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις. Πρέπει όμως να έχουμε υπ' όψη μας ότι τα παιδιά βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά από τους ενήλικες διότι δεν είχαν τις ίδιες εμπειρίες στη ζωή τους.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι αντιδράσεις τους στη διάγνωση του καρκίνου μπορεί να είναι διαφορετικές.

Δεν είναι σωστό να αποκρύβεται η πραγματικότητα από τα παιδιά. Αργά ή γρήγορα θα μάθουν την αλήθεια είτε κρυφακούγοντας τους γονείς ή άλλους ενήλικες της οικογένειάς τους να συζητούν για το θέμα είτε ακούγοντας κάτι από φίλους τους στο σχολείο.

Το ερώτημα που τίθεται αφορά το τι θα πρέπει να λέγεται σε ένα παιδί για τη διάγνωση του γονιού του. Η ηλικία του παιδιού είναι ένας σημαντικός παράγοντας που θα καθορίσει αυτά που θα του λεχθούν για τη νέα διάγνωση.

Η βασική αρχή είναι ότι θα πρέπει να λεχθεί η αλήθεια στο παιδί με τρόπο τέτοιο που το παιδί να είναι σε θέση να καταλαβαίνει και να προετοιμάζεται για τις αλλαγές που θα συμβούν στην οικογένεια.

Τα παιδιά χρειάζονται την ασφάλεια που τους παρέχει η ρουτίνα για την ανάπτυξη τους. Όταν η ζωή αρχίζει να γίνεται απρόβλεπτη, χρειάζονται βοήθεια για να προσαρμοστούν στις αλλαγές.

Εκτός από τα προβλήματα που έχει η ίδια η ασθένεια, τα παιδιά έχουν και άλλες ανησυχίες αναφορικά με τον καρκίνο.

Η συχνότερη από αυτές είναι ότι φοβούνται μήπως κάτι που έχουν κάνει ή δεν έχουν κάνει, έχει προκαλέσει την ασθένεια στο γονιό τους. Παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί, τα περισσότερα παιδιά, πιστεύουν αυτό το πράγμα σε κάποια στιγμή της δύσκολης αυτής εμπειρίας.

Άλλα πράγματα που προκαλούν ανησυχίες στα παιδιά σε σχέση με τον καρκίνο είναι κατά πόσο η ασθένεια είναι μεταδοτική, εάν μπορούν να κολλήσουν αυτά ή ο άλλος γονιός τους και εάν όλοι όσοι προσβάλλονται θα πεθάνουν. Είναι πολύ σημαντικό να δοθούν στα παιδιά οι ορθές πληροφορίες για να μη δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που θα τους προκαλέσουν επιπρόσθετες αβάσιμες ανησυχίες.

Επιπρόσθετα είναι δυνατόν στα παιδιά να προκληθεί σύγχυση για το πως κάποιος γίνεται άρρωστος. Μια από τις συχνότερες ανησυχίες είναι ότι ο καρκίνος μπορεί να μεταδοθεί από ένα άτομο σε άλλο.

Οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στο παιδί ότι ο καρκίνος είναι μια διαφορετική ασθένεια και ότι δεν πρέπει το παιδί να ανησυχεί ότι κάποιος μετάδωσε την ασθένεια στον πατέρα ή τη μητέρα του και ότι δεν κινδυνεύει το ίδιο να προσβληθεί από την ίδια ασθένεια.

Οι γονείς είναι πιθανόν να μη μπορούν κατά τα αρχικά στάδια της εμπειρίας τους με τον καρκίνο να προσφέρουν τη σιγουριά και τον αναγκαίο καθησυχασμό που θα ήθελαν. Ο λόγος είναι ότι στο σημείο εκείνο κανένας δεν ξέρει ποια θα είναι η ανταπόκριση στη θεραπεία.

Παρά το γεγονός αυτό υπάρχουν αρκετά πράγματα που οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να κάνουν για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στη νέα αυτή πραγματικότητα.

Μπορούν να πουν για παράδειγμα, ότι παρά το γεγονός ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να προβλέψουν όλα όσα μπορούν να συμβούν στο μέλλον, εντούτοις θα μεριμνήσουν να φροντίζει κάποιος για αυτά σε περίπτωση που η κατάστασή τους δεν θα είναι καλή.

Η πιο σημαντική ψυχολογική πτυχή για τα παιδιά είναι τα ίδια να νιώθουν ασφάλεια και σιγουριά. Τα παιδιά εξαρτώνται από τους γονείς τους για τις βασικές σωματικές και ψυχολογικές ανάγκες. Η ασθένεια του καρκίνου σε ένα γονιό μπορεί να κάνει τα μέλη των οικογενειών να νιώθουν ότι οι ζωές τους είναι εκτός ελέγχου από συναισθηματικής απόψεως.

Οι γονείς μπορούν να πουν στα παιδιά ότι μπορεί να έρθουν στιγμές που θα νιώσουν την ανάγκη να κλάψουν λόγω της κατάστασης και ότι αυτό βοηθά στο να νιώσουν καλύτερα.

Πρέπει να τα διαβεβαιώσουν ότι το να κλάψουν είναι φυσιολογικό, ότι μετά θα σταματήσουν να κλαινε και ότι όταν κλαινε δεν σημαίνει ότι η κατάσταση είναι χειρότερη.

Οι διαβεβαιώσεις αυτές επιτρέπουν στα παιδιά να εκφράσουν το φυσιολογικά μεγάλο θυμό τους και τα αισθήματα φόβου τους.

Ο καθένας αντιμετωπίζει τα προβλήματα με διαφορετικό τρόπο και είναι σημαντικό οι γονείς να διαθέσουν χρόνο για να σκεφτούν τι είναι το καλύτερο για αυτούς και για την οικογένεια τους.