Η σχιζοφρένεια είναι σοβαρή ψυχιατρική πάθηση. Η αιτία ή οι αιτίες που την προκαλούν είναι άγνωστες. Διαρκεί για όλη τη ζωή, οι θεραπείες προσφέρουν έλεγχο και ρύθμιση της νόσου αλλά όχι ίαση.
Στη γένεση της νόσου πιθανόν εμπλέκονται συνδυασμοί διαφόρων παραγόντων όπως γενετικοί, περιβαλλοντικοί, βιοχημικοί και αλλαγές στον εγκέφαλο.
Στα παιδιά η σχιζοφρένεια είναι σπάνια. Η ανίχνευση της στα αρχικά στάδια είναι δύσκολη. Ωστόσο είναι σημαντικό η διάγνωση της νόσου να γίνεται όσο το δυνατό νωρίτερα στη ζωή του ασθενούς. Η έναρξη της θεραπείας στα πρώτα στάδια της νόσου επιτρέπει καλύτερη συνολική εξέλιξη.
Η σχιζοφρένεια μπορεί να εκδηλώνεται με διαφορετικά σημεία και συμπτώματα στα παιδιά και στους έφηβους απ' ότι στους ενήλικες. Οι αλλαγές στη συμπεριφορά των παιδιών μπορεί να επέρχονται σταδιακά ως μέρος της εξέλιξης της νόσου.
Παιδιά που είχαν φυσιολογικές συμπεριφορές μπορεί να αρχίσουν να απομακρύνονται και να απομονώνονται από τους άλλους, να παρουσιάζουν πρόβλημα σχέσεων και κοινωνικότητας, να φαίνονται ότι θέλουν να ζουν στο δικό τους κόσμο, αρχίζουν να λένε ιστορίες χωρίς συνοχή ή ακόμη να μιλούν για περίεργες φοβίες και ασυνήθιστες ιδέες.
Οι ακόλουθες συμπεριφορές και συμπτώματα μπορούν να είναι μέρος της εικόνας, που παρουσιάζει ένα παιδί ή έφηβος με σχιζοφρένεια:
- Παράξενες ή ασυνήθιστες σκέψεις και ιδέες
- Απόμακρη, περίεργη, ασυνήθιστη, ιδιόρρυθμη ή εκκεντρική συμπεριφορά ή/και ομιλία
- Σκέψεις συγχυσμένες
- Ακραίες καταστάσεις κακοκεφιάς
- Έντονο άγχος και φόβος
- Ύπαρξη ψευδαισθήσεων με το παιδί ή τον έφηβο να ακούουν φωνές ή να βλέπουν πράγματα που δεν είναι πραγματικά
- Το παιδί ή ο έφηβος έχουν παρανοϊκές σκέψεις και είναι πεπεισμένοι ότι κάποιοι άνθρωποι τους καταδιώκουν για να τους κάνουν κακό ή ότι τους κατηγορούν και τους κακολογούν όταν δεν είναι παρόντες
- Η πραγματικότητα, τα όνειρα και αυτά που βλέπει ο ασθενής στην τηλεόραση δεν διαχωρίζονται και υπάρχει σύγχυση με μπλέξιμο πραγματικών και μη πραγματικών καταστάσεων
- Δυσκολίες στη σύναψη σχέσεων, στη δημιουργία και διατήρηση φίλων
- Απομόνωση και απομάκρυνση από συνομήλικους και άλλους
- Προβλήματα ανεπαρκούς προσωπικής υγιεινής.
Τα πρώτα σημεία, συμπτώματα και συμπεριφορές που έχουν σχέση με σχιζοφρένεια είναι δυνατόν να παρατηρηθούν από τους γονείς ή τους δασκάλους του παιδιού. Σε περίπτωση που φαίνεται να υπάρχουν τέτοια προβλήματα στη ζωή του παιδιού ή του έφηβου, είναι απαραίτητο να ζητηθεί αρχικά η βοήθεια του παιδιάτρου ή άλλου γιατρού του παιδιού και στη συνεχεία εφόσον επιβεβαιώνονται να ζητείται η βοήθεια του παιδοψυχίατρου.
Την πλήρη διερεύνηση, αξιολόγηση, διάγνωση και μακροχρόνια θεραπεία ενός παιδιού ή έφηβου με σχιζοφρένεια πρέπει να αναλαμβάνει ένας παιδοψυχίατρος εξειδικευμένος σε προβλήματα σχιζοφρένειας στην εν λόγω ηλικιακή ομάδα. Έτσι προσφέρονται στον ασθενή οι περισσότερες πιθανότητες για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος της σχιζοφρένειας στα παιδιά και στους έφηβους, χρειάζεται συνδυασμός διαφόρων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Χρειάζονται βοήθεια, αγωγή και στήριξη για την οικογένεια, ειδικά προγράμματα για τον ασθενή στο σχολείο και για άλλες δραστηριότητες ταυτόχρονα με την εξατομικευμένη θεραπεία και ψυχιατρικά φάρμακα.
Η χορήγηση των ψυχιατρικών φαρμάκων απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή τόσο για τον κίνδυνο παρενεργειών τους όσο και για τη μακροχρόνια ρύθμιση τους προς επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων.
